Το παραπάνω απόσπασμα, μαζί με τις παραλλαγές του, έχει ακουστεί άπειρες φορές σε συζητήσεις ανθρώπων που έρχονται σιγά-σιγά σε επαφή με μια από τις κορυφαίες περιόδου του κινηματογράφου, τη δεκαετία του ’70. Μια εποχή που χάρισε στον κόσμο μερικά αριστουργήματα τα οποία συμπεριλαμβάνονται σε κάθε λίστα τύπου «100 ταινίες που πρέπει να δεις πριν πεθάνεις» αλλά κι ένα ηθοποιό που άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του -όχι μόνο με τις ερμηνείες του σε κάποιες από αυτές- μα και διαμορφώνοντας με την σιωπηλή επιρροή του το ταλέντο «ιερών τεράτων» της υποκριτικής.
Ντροπαλός και συνεσταλμένος, ο Τζον Καζάλε είχε το σπάνιο ταλέντο του να κάνει τους γύρω του καλύτερους. Κάτι σαν τον Τσάβι στο ποδόσφαιρο, που χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια μέχρι να αντιληφθούμε ότι αυτός υπήρξε ο ακρογωνιαίος λίθος της εκπληκτικής Μπαρσελόνα. Σίγουρα η ιδιοφυΐα του Γκουαρδιόλα ή η μοναδικότητα του Μέσι έχουν μεγάλο μερίδιο, αλλά χωρίς τον Καζάλε της μπάλας κανείς δεν ξέρει τι θα είχε συμβεί.
Όπως είναι άγνωστο το πώς θα μνημονευόταν σήμερα αυτός ο ηθοποιός με τις Ιταλοιρλανδέζικες ρίζες, αν δεν είχε διαγνωστεί με επιθετική μορφή καρκίνου στους πνεύμονες («παράσημο» του πάθους για τα πούρα) που αργότερα έκανε μετάσταση στα οστά και τον πήρε μαζί του.
Ο Αλ Πατσίνο, με τον οποίο υπήρξαν συγκάτοικοι όταν προσπαθούσαν να χρηματοδοτήσουν τα όνειρά τους για την ηθοποιία δουλεύοντας ως κλητήρες, έχει πει πως κανείς δεν του έμαθε στη διάρκεια της καριέρας του περισσότερα πράγματα από αυτόν. Και όσο άσχετος κι αν είσαι με το… άθλημα, μάλλον γνωρίζεις την έκταση της καριέρας του Πατσίνο…
(SPOILER ALERT! Σταμάτα να διαβάζεις και τσακίσου δες τα Godfather I και ΙΙ μην σε πάρει ο διάολος )
Η σχέση τους στα Godfather I και II, η προδοσία, η αποκάλυψή της και το τέλος του Φρέντο Κορλεόνε με διαταγή του Μάικλ, αποτέλεσε την πεμπτουσία και το κυρίαρχο σημείο πάνω στο οποίο στηρίχθηκε η τριλογία του Κόπολα και χάρισε μερικές από τις πλέον καθηλωτικές σκηνές στην ιστορία του σινεμά. Οι ατάκες «I Knew it was you» και το συγκλονιστικό «Fredo, you are nothing to me now», λιγότερο προβεβλημένες από το κλασικό «I’ll make him an offer he can’t refuse», κρύβουν όλη την ουσία και η ερμηνεία του Καζάλε την επιτομή της ρήσης «acting is reacting».
«Το μόνο που ήθελα να κάνω ήταν να δουλεύω μαζί του για την υπόλοιπη ζωή μου», εξομολογήθηκε κάποτε ο Πατσίνο, ο οποίος παρακάλεσε γονατιστός τον Σίντνεϊ Λιούμετ για να δεχτεί απλά να δει σε ένα δοκιμαστικό το φιλαράκι του για την ταινία «Dog Day Afternoon». Ένα φιλμ στο οποίο η μανιέρα των εκρηκτικών ξεσπασμάτων πάνω στην οποία έχτισε εν μέρει την καριέρα του ο ίδιος, έδεσε απόλυτα με το αφελές, εύθραυστο, τσαπατσούλικο και σιωπηλό ύφος του Καζάλε που αυτοσχεδίαζε συνεχώς για ένα ρόλο που δημιουργήθηκε εξ ολοκλήρου από τις δικές του αντιδράσεις στα λεγόμενα άλλων. Ίσως ποτέ ξανά κάποιος δεν επηρέασε τόσο το feeling ενός φιλμ έχοντας πει τόσα λίγα όσο εκείνος.
Έχοντας μεσολαβήσει μεταξύ των Νονών, ακόμη μία συνεργασία με τον Κόπολα στο «Conversation» στο πλευρό του Τζιν Χάκμαν, ο Καζάλε θα πραγματοποιήσει το κύκνειο άσμα του το 1978 στο επικό ψυχογράφημα μιας ολόκληρης χώρας, των ΗΠΑ. Στο «Deer Hunter» ή «Ελαφοκυνηγός» στα ελληνικά, έκανε ξανά αυτό που ήξερε να κάνει καλύτερα από όλους. Να δένει τις ερμηνείες των αληθινών πρωταγωνιστών και να έρχεται σαν ήλιος που θεριεύει τη σκιά τους, βοηθώντας στην αποκρυπτογράφηση και την αποκωδικοποίηση των χαρακτήρων τους.
Εκεί συνεργάστηκε και με την Μέριλ Στριπ, με την οποία ήταν ζευγάρι στη ζωή όταν εκείνη ήταν παντελώς άγνωστη. Τη γυναίκα που ερωτεύτηκε μόλις την είδε και μιλώντας στον κολλητό του τον Πατσίνο είπε το προφητικό «Γνώρισα τη σπουδαιότερη ηθοποιό στην ιστορία του κόσμου».
Όταν γυριζόταν η ταινία, ο Καζάλε βρισκόταν ήδη στο δρόμο για το θάνατο και η κατάστασή του χαρακτηρίστηκε από τους γιατρούς μη αναστρέψιμη. Οι παραγωγοί ζήτησαν την απομάκρυνσή του. Δεν υπάρχει χώρος για συναισθήματα όταν παίζονται τόσα λεφτά στο Χόλιγουντ. Ο αστικός μύθος λέει πως ο Ντε Νίρο όχι μόνο κάλυψε όλα τα έξοδα νοσηλείας του, αλλά έβαλε εχέγγυο το δικό του συμβόλαιο για να μην προχωρήσουν σε αντικατάστασή του, αναγκάζοντας τον Μάικλ Τσιμίνο να γυρίσει πρώτα τις δικές του σκηνές για να προφτάσει το μοιραίο.
Το τέλος ήρθε στις 13 Μαρτίου 1978, σχεδόν 9 μήνες πριν βγει στις αίθουσες το φιλμ που αποτέλεσε την τελευταία ερμηνεία του. Πολλά χρόνια αργότερα, το 1990, θα τον συναντούσαμε ξανά όταν ο Κόπολα θα χρησιμοποιούσε αρχειακό υλικό για το «Godfather III» αποτίνοντας έτσι φόρο τιμής σε έναν ηθοποιό που έχει τη μοναδικότητα να έχει παίξει μέσα σε έξι χρόνια σε πέντε ταινίες που προτάθηκαν για Όσκαρ, αλλά ελάχιστοι να μπορούν να θυμηθούν το όνομά του… Τον Τζον Καζάλε.