Για τους σημερινούς νέους το όνομα Ελβιέλα μάλλον θα θυμίζει πρωταγωνίστρια μεξικάνικου σίριαλ, αλλά οι «παλιοσειρές» ξέρουν την αλήθεια.
Από την δεκαετία του ’50 και μετά οι Ελβιέλες αποτέλεσαν ένα πραγματικό φαινόμενο που συνεπήρε τους πιτσιρικάδες της εποχής, βάζοντας στα… πόδια τους τα πρώτα παπούτσια τύπου σνίκερς που εμφανίστηκαν στην Ελλάδα και κατέκλυσαν την αγορά.
Το ζητούμενο εκείνα τα χρόνια ήταν ένα σχετικά φτηνό, ευκολοφόρετο και άνετο παπούτσι, που θα μπορούσαν να φορούν τα παιδιά στο σχολείο, στη γυμναστική ή στις επιδείξεις (που ήταν τότε της μόδας), χωρίς να ματώνουν τα πέλματά τους από τα άβολα και σκληρά τυπικά δερμάτινα υποδήματα που κυκλοφορούσαν τότε.
Ακόμη και τα περίφημα «σπορτέξ» που κυριάρχησαν αργότερα, δεν υπήρχαν ούτε ως έννοια ή όρος καταγεγραμμένα στο μυαλό των Ελλήνων. Τόσο παλιές είναι οι Ελβιέλες!
Και τόσο έντονη η παρουσία τους που «βάφτισαν» για δεκαετίες αυτό το είδος παπουτσιού με την λαστιχένια σόλα και την πάνινη επένδυση, το οποίο αποτέλεσε μια ιδέα των Νικολάου Μαυροφίδη και Νικολάου Αγινάδη, δυο συνεταίρων με καταγωγή από την Μικρά Ασία, που διατηρούσαν την Ελληνική Βιομηχανία Ελαστικού. Δηλαδή την ΕΛ(ληνική) ΒΙ(ομηχανία) ΕΛΑ(στικού) ή απλά –όπως μαρτυρά το αρκτικόλεξο- την ΕΛ.ΒΙ.ΕΛΑ!
Το εργοστάσιό τους στην οδό Καλυψούς στην Καλλιθέα λειτουργούσε από το 1928 κιόλας, όμως ανέστειλε τη λειτουργία του την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής. Η επιστροφή του όμως μετά τον όλεθρο υπήρξε εντυπωσιακή και εξαιρετικό παράδειγμα της ανόδου, της πτώσης και τελικά της αναγέννησης μιας μίνι… αυτοκρατορίας.
Πλέον μοναδικοί ιδιοκτήτες της επιχείρησης ήταν οι γιοι του Νικολάου Μαυροφίδη, Αιμίλιος και Στέφανος, οι οποίοι το κράτησαν ανοιχτό μέχρι το 1961, όταν και τα χρέη σε τραπεζικά ιδρύματα και ιδιώτες «γονάτισαν» το εργοστάσιο. Μπορεί εκείνο, λοιπόν, τελικά να έκλεισε, δεν συνέβη όμως το ίδιο και με τις Ελβιέλες καθώς ένας από τους πιστωτές, η υποδηματοποιία «Αλυσίδα» (που είχε ιδρυθεί το 1932 ως «Ηνωμένα Εργοστάσια Καουτσούκ Ο.Ε.»)αγόρασε και απορρόφησε την εταιρεία, αλλάζοντας για χάρη της ακόμη και όνομα. Γεννήθηκε η «Αλυσίδα-ΕΛΒΙΕΛΑ» που κυριάρχησε στην αγορά.
Η εταιρεία είχε έδρα την Θεσσαλονίκη και από την συμπρωτεύουσα έμελε να ξεπηδήσει και ο ανταγωνισμός που τελικά νίκησε τις Ελβιέλες και τις έθεσε εκτός παιχνιδιού. Ήταν ο Νίκος Κατράντζος, όνομα συνδεδεμένο με τον Άρη, που έφερε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τα «Sportex», όταν ακόμα οι γνωστές σε όλους μας μάρκες αθλητικών ειδών δεν είχαν καταγραφεί στο λεξιλόγιο του Έλληνα. Αυτά τα γαλλικής προέλευσης παπούτσια είχαν ένα σημαντικό αυτού. Έβγαιναν και σε άλλα χρώματα!
Όταν ο ανταγωνισμός έγινε ακόμη μεγαλύτερος με την είσοδο στην αγορά και των «Ζίτα», του πρώην παράγοντα της ΑΕΚ, Ζαφειρόπουλου, οι Ελβιέλες πέρασαν οριστικά στο περιθώριο και «επιβίωσαν» για λίγα χρόνια ακόμα μόνο μέσα στα στρατόπεδα του Ελληνικού Στρατού, όπου κάθε νεοσύλλεκτος εφοδιαζόταν την πρώτη μέρα της παρουσίας του με τα άσπρα και μπλε πάνινα παπούτσια, τα οποία τελικά έδωσαν το όνομά τους σε ολόκληρο το είδος.
Ακόμη και το 1983 όταν και έφτασαν μέχρι την χώρα μας τα γνωστά σε όλους μας All-Star, ως αμερικάνικες Ελβιέλες εμφανίστηκαν! Φυσικά, για έναν κολοσσό όπως είναι η Converse (αλλά και οι άλλες μεγάλες φίρμες σαν την Nike, την Adidas ή την Puma) ο εν ελλάδι ανταγωνισμός υπήρξε ένα πολύ χαμηλό εμπόδιο το οποίο με ευκολία ξεπέρασαν, πετώντας οριστικά εκτός αγοράς κάθε άλλο παπούτσι.
Για τους παλιούς βέβαια, ούτε τα All-Star ούτε καν τα Nike Air μπορούν να συγκριθούν με την παλιά, καλή, παραδοσιακή Ελβιέλα. Στο κάτω-κάτω της γραφής, καμία από αυτές τις μάρκες δεν μπορεί να φτιάξει σύνθημα σαν το περίφημο «Έλβις Πρίσλεϊ ξαναέλα με παπούτσια Ελβιέλα»!