«Φουντούνια σαλάμ, φουντούνια μαλέκομ»: Τα χρόνια που ο Χάρρυ Κλυνν έκανε ανταρτοπόλεμο με όπλο τη διαφήμιση

Η επανάσταση της ευφυίας

Ένα από τα συχνότερα λάθη που κάνει ο σύγχρονος άνθρωπος, είναι να πιστεύει ότι τα πράγματα όπως συνηθίζονται να γίνονται και να λειτουργούν σήμερα, γινόντουσαν και λειτουργούσαν πάντα. Πέφτουμε στην παγίδα, δηλαδή, να θεωρούμε πως κάποιες αντιλήψεις που σήμερα θεωρούμε δεδομένες, ήταν πάντοτε δεδομένες.

Είμαστε λοιπόν στην περιβόητη εποχής της αλλαγής που ευαγγελιζόταν ότι θα φέρει τότε το ΠΑΣΟΚ, του Ανδρέα Παπανδρέου. Στην εποχή δηλαδή που έλαβαν χώρα οι μεγαλύτερες αντιθέσεις οι οποίες ήταν ορατές από την μεγάλη απόσταση που υπήρχε ανάμεσα σε λόγια και πράξεις.

Ακριβώς σε εκείνη τη δεκαετία ήταν που μεγαλούργησε στον χώρο της σάτιρας, το φαινόμενο Χάρυ Κλυνν ή Βασίλης Τριανταφυλλίδης όπως ήταν το πραγματικό του όνομα. Ο Χάρρυ Κλυνν είχε επιλέξει το συγκεκριμένο ψευδώνυμο επειδή ήταν το αντίθετο του πασίγνωστου “Dirty Harry”, του ψευδώνυμου δηλαδή του Clint Eastwood στην σειρά ταινιών “Magnum Force”, που πρωταγωνιστούσε και που έκανε θραύση εκείνη την εποχή.

Γεννημένος στη Θεσαλονίκη, ο Χάρρυ Κλύνν, έγινε γρήγορα γνωστός για την αντισυμβατική του σάτιρα, που αρκετές φορές «χτυπούσε» ευθέως την κυβέρνηση Παπανδρέου, ενοχλώντας έτσι την κυβερνητική παράταξη. Ε και; Θα αναρωτηθεί κάποιος.

Μην ξεχνάτε, πως βρισκόμαστε στις αρχές του ΄80 που δεν υπάρχει youtube, ή η δυνατότητα κάποιου προσωπικού blog, με αποτέλεσμα η πιθανότητα προβολής κάποιου να εξαντλείται στην κρατική τηλεόραση, καθώς δεν υπήρχε ακόμη η ιδιωτική.

Όπως ήταν φυσικό για την εποχή, ο Χάρρυ Κλύνν, όντας καλλιτέχνης με λόγο καταγγελτικό απέναντι στην «αλλαγή», που έβλεπε ότι δεν έρχεται, ήταν αποκλεισμένος από την κρατική τηλεόραση.

Μοναδικός τρόπος επικοινωνίας του γνωστού καλλιτέχνη με το κοινό, δεν ήταν άλλος από τις ζωντανές παραστάσεις που έδινε σε κάποιες πόλεις της επαρχίας.

Ο Χάρρυ Κλύνν λοιπόν, όντας ιδιαίτερα ευφυής, διέγνωσε την ανερχόμενη τότε δύναμη που είχε η διαφήμιση έτσι ώστε να περνάει τα μηνύματα που ήθελε, καθώς επίσης και να επικοινωνεί με το κοινό με έναν ομολογουμένως πρωτότυπο για την εποχή τρόπο.

Ο ίδιος χρόνια αργότερα είχε δηλώσει χαρακτηριστικά

«Πιστεύω ότι χρησιμοποίησα τη διαφήμιση, δεν με χρησιμοποίησε εκείνη. Άσκησα έναν ιδεολογικό και σημειολογικό ανταρτοπόλεμο μέσα από τα διαφημιστικά σποτ των 25 δευτερολέπτων».

Η πραγματικότητα είναι πως κάθε φορά που έπαιζε κάποια διαφήμιση στην τηλεόραση με πρωταγωνιστή τον Χάρρυ Κλυνν, ένα ακόμα προπύργιο καθωσπρεπισμού κατέρρεε. Ο ίδιος είχε το δικό του ξεχωριστό στυλ, και έφερε από την Αμερική, κάτι που έως τότε στην Ελλάδα ήταν άγνωστο.

«Είμαι από αυτούς που έφεραν και εδραίωσαν το είδος του stand-up comedy στην Ελλάδα. Το ονομάζαμε “θέατρο των φτωχών”. Δεν είμαστε ούτε ατακαδόροι ούτε διασκεδαστές», είχε αναφέρει σε σχετική συνέντευξή του.

Μία από τις πρώτες διαφημίσεις που έκανε ο Χάρρυ Κλυνν, ήταν αυτή της «Σερενάτας», στην οποία επιστράτευσε τον παίγνωστο Τραμπάκουλα, την ίσως πιο αναγνωρίσιμη περσόνα του.

Με αυτόν τον τρόπο, ο αντισυστημικός κωμικός από τη Θεσσαλονίκη, μπήκε στα σπίτια των Ελλήνων, όχι από το παράθυρο, αλλά από την τηλεόραση. Ο πρωτοποριακός αυτός για την εποχή τρόπος σάτιρας, δεν μπορούσε να κοπεί εύκολα, καθώς οι διαφημίσεις ήταν κάτι που έφερνε αρκετά χρήματα, οπότε καθιστούσε δύσκολη την πολιτική παρέμβαση.

Σε άλλη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει, ο γνωστός κωμικός είχε πει χαρακτηριστικά «Αν χρησιμοποιήσω το καλαμπούρι ή την μίμηση, το χρησιμοποιώ σαν γέφυρα για να δώσω μια ανάσα στο άλλο για να μπορέσω να περάσω στο επόμενο θέμα, το οποίο στην ουσία είναι οδυνηρό, όπως οδυνηρές είναι και οι διαφημίσεις που κάνω».

Επιπλέον, χαρακτηριστικό των διαφημίσεων που έκανε ο Χάρρυ Κλύνν, ήταν πως ο ίδιος υποδυόταν όλους τους ρόλους, ενώ δείγμα της διαφορετικής προσέγγισης που είχε για τα πράγματα ήταν ότι θεωρούσε μορφή τέχνης τις διαφημίσεις.

«Αν πριν από 20 χρόνια κάποιος έλεγε ότι ο Φελίνι θα έκανε διαφημίσεις θα τον έλεγαν τρελό. Πιστεύω ότι αν ζούσε ο Μικελάντζελο σήμερα, θα μπορούσε να είχε σχεδιάσει ένα πακέτο τσιγάρα», είχε πει.

Αξέχαστες επίσης έχουν μείνει και οι ατάκες του, οι οποίες αυτομάτως γινόντουσαν σλόγκαν όπως το αξέχαστο «Φουντούνια σαλάμ, φουντούνια μαλέκομ, φουντούνια φατάχ, φαντούνια ουλάχατα, ουλάχατα».

Η πραγματικότητα είναι πως ο αξέχαστος κωμικός, από κάποιο σημείο και ύστερα, και μέσω τωνν διαφημίσεων, είχε βρει έναν δικό του, μοναδικό κώδικα επικοινωνίαε με το κοινό αφού ο ίδιος πίστευε πως ο συγκεκριμένος τρόπος, μπορεί οχι αμέσως, αλλά εν τέλει περνούσε τα μηνύματα που ήθελε. Σίγουρα πάντως, ο ίδιος ο Χάρρυ Κλύνν είχε εμπιστοσύνη στην άποψη και την κρίση του κοινού, ένα κοινό, που αν κρίνουμε από άλλες συμπεριφορές και αντιλήψεις καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 ή ακόμα και του’90, παρέμενε ακόμα βαθιά συντηρητικό.