Εκλογές σήμερα, και η τελευταία τηλεμαχία που έλαβε χώρα στις 10 Μαΐου, χαρακτηρίστηκε από πολλούς περιορισμένη, λόγω των παράλληλων μονολόγων, με αποτέλεσμα πολλοί πολίτες, να γυρίσουν την πλάτη. Πράγματι, δεν είναι σαφές κατά πόσο οι σύγχρονοι Έλληνες, ενδιαφέρονται ή κατά πολύ περισσότερο βοηθιούνται να επιλέξουν τι θα ψηφίσουν μέσα από μια τηλεμαχία.
Πολύ περισσότερο, από τη στιγμή που είναι σαφές ότι από την έναρξη της οικονομικής κρίσης και ύστερα, δηλαδή τα τελευταία 10 χρόνια, οι ψηφοφόροι στη μεγάλη τους πλειοψηφία, έχουν χάσει το πολιτικό τους ενδιαφέρον. Την τελευταία δεκαετία, το προεκλογικό κλίμα, όποτε έχουν γίνει εκλογές, σε τίποτα δε θυμίζει το κλίμα που επικρατούσε πριν την κρίση, πόσο μάλλον τη δεκαετία του ’80 ή του ’90.
Η πρώτη τηλεμαχία στην Ελλάδα
Η πρώτη φορά λοιπόν, που στη χώρα μας έγινε τηλεμαχία, ή debate αν θέλετε, ήταν στις 12 Μαρτίου 1990, ένα περίπου μήνα πριν την εκλογική αναμέτρηση της 8ης Απριλίου. Την τρίτη εκλογική αναμέτρηση μέσα σε ένα χρόνο για την ακρίβεια. (Είχαν προηγηθεί οι εκλογές του Ιουνίου και του Νοεμβρίου του 1989).
Η πρωτόγνωρη για τα τότε ελληνικά δεδομένα τηλεμαχία είχε λάβει χώρα στα πλαίσια εκδήλωσης που είχε διοργανώσει το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου.
Φυσικά, το γεγονός μεταδόθηκε από όλα τα τηλεοπτικά κανάλια εκείνης της εποχής. Τόσο τα κρατικά (ΕΤ1, ΕΤ2) όσο και τα πρώτα ιδιωτικά (Mega, ANT1).
Στο debate, είχαν πάρει μέρος και οι τρεις εταίροι της τότε Οικουμενικής κυβέρνησης υπό τον Ξενοφών Ζολώτα, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (μετέπειτα πρωθυπουργός στις εκλογές της 8ης Απριλίου), Ανδρέας Παπανδρέου και Χαρίλαος Φλωράκης.
Στο αμφιθέατρο υπήρχε κοινό που παρακολουθούσε την πολιτική αντιπαράθεση. Ανάμεσα σε αυτούς, η Μελίνα Μερκούρη, ο Γιώργος Γεννηματάς, αρκετοί βουλευτές, πολιτικοί, αλλά και οι σύζυγοι του Ανδρέα Παπανδρέου και Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, Δήμητρα Λιάνη Παπανδρέου και Μαρίκα Μητσοτάκη αντίστοιχα.
Τη συζήτηση, συντόνιζε ο δημοσιογράφος και επι σειρά ετών βουλευτής και υπουργός του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Καψής, ενώ ερωτήματα έθεσε και ο διευθυντής του ινστιτούτου, Δημήτρης Κώνστας.
Τα θέματα που συζήτησαν τότε οι πολιτικοί αρχηγοί, αφορούσαν στην εξωτερική πολιτική της περιόδου και τις εξελίξεις στην κεντρική Ευρώπη, αφού βρισκόμαστε μόλις λίγους μήνες μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, που ουσιαστικά σήμανε και το τέλος του υπαρκτού σοσιαλισμού.
Η ώρα που διήρκησε ήταν πολύ περιορισμένη σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα, μόλις μια ώρα, ενώ παρόλο το έντονα πολωμένο πολιτικό σκηνικό της εποχής, η συζήτηση κινήθηκε σε ήπιους τόνους.
Η όλη διαδικασία διήρκεσε συνολικά μια ώρα, ενώ η συζήτηση παρέμεινε σε χαμηλούς τόνους παρά τους υψηλούς τόνους της εποχής, ενώ οι πολιτικοί αρχηγοί είχαν απαντήσει εντός χρονικών ορίων.
Η ατάκα
Σε εκείνη την πρώτη τηλεμαχία, ξεχώρισαν διάφορες ατάκες και δηλώσεις, ανάμεσα στις οποίες ήταν η ευθεία επίθεση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη προς τον Ανδρέα Παπανδρέου ότι «δεν υπήρξε δικτάτορας της Ανατολικής Ευρώπης που να μην τον θαύμασε ο κ. Παπανδρέου».
Ο Ανδρέας Παπανδρέου όμως «περίμενε στη γωνία», και είπε για τον Μητσοτάκη:
«Πριν τοποθετηθώ, να πω δυο λόγια για ορισμένα πράγματα που είπε ο αρχηγός της αξιωμ… (πήγε να πει αξιωματικής αντιπολίτευσης) κακή συνήθεια αλλά καλομελέτα κι έρχεται. Ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, εννοώ!». Σημειώνεται πως τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή το ΠΑΣΟΚ ήταν 9 χρόνια κυβέρνηση έχοντας κερδίσει, με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά, σε δυο συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, το 1981 και το 1985. Τη δεύτερη μάλιστα αρχηγός της ΝΔ ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.
Το σχόλιο αυτό του Ανδρέα Παπανδρέου προκάλεσε ακόμα και το γέλιο της συζύγου του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, Μαρίκας, όπως φαίνεται στο παρακάτω βίντεο από το 1:10 λεπτό και μετά.
Για την ιστορία, οι εκλογές που ακολούθησαν στις 8 Απριλίου 1990, βρήκαν νικήτρια τη Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 46,19%, με το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου να βρίσκεται στη δεύτερη θέση με ποσοστό 40,67%.