Όλες αυτές οι έντονες φωνές και αντιδράσεις γύρω από την άρνηση του Χόλιγουντ να δώσει σημασία σε όσα συμβαίνουν στην κοινωνία, δεν είναι λάθος. Αλλά δεν είναι κι εντελώς σωστά. Δεν είναι σωστά γιατί αφήνουν απ΄έξω την παράμετρο της ίδιας της τέχνης.
Να κάνουμε πολιτικό σινεμά για το πολιτικό σινεμά δεν έχει νόημα. Εκτός κι αν υπάρχει μόνο παραγωγή ντοκιμαντέρ. Το σινεμά, το κοινό του έχει ανάγκη από δυνατές ιστορίες. Μέσα απ΄αυτές μπορεί να περάσει το μήνυμα που πρέπει να δοθεί.
Αν ψάχνει κανείς έναν άνθρωπο που να μπορεί να υπηρετήσει αυτή την πλευρά του σινεμά, αυτός είναι ο Μπάρι Τζένκινς. Ένας λαμπαδηφόρος της μαύρης κοινότητας σε κάθε πλευρά της Αμερικής. Αυτός ο τοπικός προσδιορισμός είναι κάτι που πρέπει να λαμβάνουμε υπ΄όψιν μας πάντοτε.
Ο Τζένκινς και όλοι οι άλλοι δεν απευθύνονται παντού. Πρώτα και κύρια απευθύνονται στη μεγάλη βιομηχανία. Για ηθικούς μα και οικονομικούς λόγους. Δεν θα πλησιάσουν αυτοί προς εμάς. Εμείς οι μακρινοί της αμερικάνικης κοινωνίας οφείλουμε να πλησιάσουμε προς εκείνον. Κι αν το κάνουμε, μόνο κερδισμένοι θα είμαστε. Συναισθηματικά και ψυχικά. Ένα κοινωνικό συσσωμάτωμα που ανέρχεται σε υψηλότερες σφαίρες.
Δύο χρόνια μετά το Moonlight, ο Μπάρι Τζένκινς βρήκε άλλη μια πλευρά του να είσαι μαύρος στην Αμερική. Όχι μόνο σήμερα. Ούτε μόνο στη δεκαετία του ’70 και του ’80 που κινείται το If Beale Street Could Talk. Αλλά σε κάθε εποχή, σε κάθε τόπο που διατηρεί ακόμα αναπνοές ο ρατσισμός.
Ως ένα συμπλήρωμα, αλλά και διαφοροποίηση του BlacKKKlansman του Σπάικ Λι, το If Beale Street Could Talk δεν έχει ως όχημα του το χιούμορ. Ούτε περιγράφει νικητές. Εδώ υπάρχει μόνο κλοπή. Κλοπή των πιο όμορφων χρόνων της ζωής ενός ανθρώπου που τον έκλεισαν στη φυλακή γιατί αποτέλεσε το εύκολο θύμα. Επειδή είναι μαύρος. Αυτό δεν είναι κάτι το υπερβολικό. Αυτό είναι μια σκληρή για να την δεχτεί ο οποιοσδήποτε πραγματικότητα.
Ο Φόνι και η Τις είναι ένα νέο ζευγάρι. Ένα ζευγάρι που προσπαθεί να αδράξει τον κόσμο απ΄όπου του προσφερθεί. Με την καλή έννοια. Ο Φόνι 21 τών, η Τις 19 ετών, βλέπουν τη μοίρα να τους τα φέρνει πολύ απρόσμενα. Η Τις μένει έγκυος και βρίσκεται να το λέει αυτό στον Φόνι με ένα πλέξιγκλας να τους διαχωρίζει. Ο Φόνι είναι κρατούμενος.
Μια 24χρονη Λατίνα κατήγγειλε βιασμό και υπέδειξε τον Φόνι ως ένοχο. Ο ίδιος φωνάζει την αθωότητα του. Κανείς από τους δικούς τους ανθρώπους δεν πιστεύει ότι το έκανε. Και γι΄αυτό κινούν γη κι ουρανό για να φτιάξουν ένα πέρασμα για την αλήθεια.
Εκεί όμως που αναπληρώνεται η ελπίδα, συμβαίνει κάτι που έρχεται να της ρίξει μια γερή κλωτσιά στο κόκαλο. Φτάνει λοιπόν η στιγμή που ο Φόνι, η Τις και όσοι τον υπερασπίζονται, καταλαβαίνουν ότι για τους λευκούς υπάρχει η νίκη και η ήττα, αλλά για τους μαύρους υπάρχει η ήττα και η ήττα με όσο το δυνατόν λιγότερες ζημίες.
Το λέει χαρακτηριστικά η ίδια η ταινία. Η Οδός Μπιλ δεν είναι ένας τόπος. Υπάρχει σε πολλά μέρη και ταυτόχρονα πουθενά. Η Οδός Μπιλ κρατάει στοιβαγμένους τους μαύρους για να είναι στοιβαγμένα και τα όνειρα τους. Να είναι τσαλακωμένα και ποτέ να μην τσιτώσουν.
Ο Μπάρι Τζένκις ποντάρει στη δύναμη της ιστορίας και γιατί να μην το κάνει άλλωστε, όταν αυτή είναι μια εκκωφαντική σιωπή. Η ψυχή του Φόνι και της Τις βράζει, μα κατανοεί ότι ο καιρός τους δεν είναι ο καιρός της δικαιοσύνης. Είναι ο καιρός του «θυσιάζω κάτι για κάτι άλλο». Ή του «μη χείρον βέλτιστον».
Ο ήχος και η αφήγηση που σπάει τη ροή είναι τα τεχνικά στοιχεία που δίνουν πάτημα στην ταινία. Ούτως ή άλλως και στο Moonlight ο Τζένκινς δεν αναλώθηκε σε εφέ, δεν ασχολήθηκε με προσθήκες. Οι ήρωες του είναι αυτό που φαίνονται. Το μόνο που χρειάζεται είναι να ακουστεί όσο πιο δυνατά γίνεται η φωνή τους. Το βίωμα τους να ανοίξει πόρτες με τη μανία του.
Κι αν τυχαίνει να γίνεται αυτό μέσα από ερμηνείες που σου γίνονται αυτοκόλλητο, ακόμα καλύτερα. Όταν είδα την ταινία, κατάλαβα ότι η Ρετζίνα Κινγκ έχει κάνει κάτι πολύ σημαντικό. Αλλά δεν μπορούσα να δικαιολογήσω μέσα μου το γιατί προβάλλει ως φαβορί για Όσκαρ ή γιατί πήρε τη Χρυσή Σφαίρα. Μέχρι που πέρασαν 4-5 μέρες και η Κινγκ ήταν η ανάμνηση που σκέπαζε τις άλλες από την ταινία.
Δεν είναι ότι μειονεκτούν οι άλλοι. Είναι ότι αυτή χτίζει έναν ψηλότερο πύργο και τραβάει και τους υπόλοιπους μαζί της. Και χωρίς αυτήν το If Beale Street Could Talk θα αποτελούσε μια αφήγηση-κόσμημα. Με αυτήν όμως γίνεται το πιο λαμπρό περιδέραιο στον πιο όμορφο λαιμό.
Το If Beale Street Could Talk είναι το ύψιστο σημείο ζεύξης του σινεμά με την κοινωνία στην οποία θάλλει.
* Το If Beale Street Could Talk κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Feelgood Entertainment.