Καθόμαστε πολλές φορές και κοιτάμε σε ταινίες ή σειρές πώς κινήθηκε ο σκηνοθέτης, τι μουσική επένδυση υπήρξε, τα εφέ και αρκετές είναι οι φορές που χάνουμε την ίδια την ιστορία. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό σημαίνει πως η ιστορία δεν είναι το ζήτημα.
Φυσικά ο κινηματογράφος, η τηλεόραση, η μυθοπλασία είναι ζήτημα αφήγησης, ζήτημα δύναμης της ιστορίας που έχεις να διαχειριστείς. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο όταν η ιστορία είναι αληθινή και αφορά πράγματα που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν στην κοινωνία μας.
Το Unorthodox είναι μια αληθινή ιστορία. Έχει πολλά κοινά στοιχεία με το Unbelievable που είναι επίσης μια ιστορία με τρομερό βάθος που δε γίνεται να μην σου ανακατέψει τα εσωτερικά σου.
Βασισμένη στην αυτοβιογραφία της Ντέμπορα Φέλντμαν, γυναίκας που ανήκε στην εβραϊκή κοινότητα των Χασιδικών, η σειρά Unorthodox είναι πιθανότατα η πιο δυνατή σειρά που κυκλοφόρησε στο Netflix μέσα στο 2020. Και δεν το λες μικρό διάστημα. Ιανουάριος και Φεβρουάριος κράτησαν ένα τρίμηνο συνολικά και ο Μάρτιος έχει διαρκέσει μια 10ετία!
Η Φέλντμαν παρουσιάζεται στο έργο ως Έστερ Σαπίρο, παντρεμένη με τον Γιάνκι, σε έναν γάμο συνοικεσίου όπου όλα είναι κανονισμένα. Εκείνη ως γυναίκα έχει μια πολύ συγκεκριμένη θέση στην θρησκευτική φιλοσοφία της κοινότητας. Πρέπει να συντηρεί το σπιτικό, πρέπει να κυοφορεί όσες φορές χρειαστεί ώστε να αναπληρωθούν οι χαμένες ψυχές από το Ολοκαύτωμα και δεν της επιτρέπεται τίποτα περισσότερο. Ούτε δημόσιες εμφανίσεις, ούτε διασκέδαση, ούτε καν ενδιαφέροντα όπως το να παίζει πιάνο.
Όπως έκανε και η μαμά της που παντρεύτηκε τον μπαμπά της που είναι μέθυσος, έτσι και η Έστι φτάνει στο μη παρέκει και αποφασίζει να φύγει από τη Νέα Υόρκη, από το Γουίλιαμσμπεργκ όπου είναι η κοινότητα, και να σπάσει τα δεσμά της ξεκινώντας μια νέα ζωή στο Βερολίνο.
Το Unorthodox είναι μια μίνι σειρά 4 επεισοδίων, έχει εν τούτοις μερικές πολύ έντονες σκηνές που δεν χρειάζεται να είσαι γυναίκα για να τις νιώσεις και να προσπαθήσεις να κατανοήσεις το τι αναγκάστηκε να κάνει αυτή η κοπέλα στην επιθυμία της να μην διαλύσει τις ρίζες της.
Γιατί κάποιος θα μπορούσε να πει με ευκολία ότι δεν αξίζει λύπησης, αφού ήταν ηθελημένα σε αυτή τη ζωή. Ήταν όμως; Ποιος από εμάς θα άφηνε έτσι εύκολα οικογένεια και σπίτι και θα έπλαθε από την αρχή την ιστορία του χωρίς τίποτα να του συντηρεί το παρελθόν; Η Φέλντμαν ήταν εγκλωβισμένη.
Η πορεία της προς αυτή την ελευθερία έγινε και με τρόπο που μέσα στη σειρά παρουσιάζεται ως η υπέρτατη κατάκτηση, με την έννοια ότι δεν εξόργισε εσαεί τους ανθρώπους της ζωής της. Έκανε μέχρι και τον πεισματικά παρωπιδικό άντρα της να κατανοήσει ότι αυτά τα 2 χρόνια του γάμου τους, μα και τα 19 χρόνια συνολικά της ζωής της, ήταν πνιγηρά.
Η λύτρωση είναι η κυρίαρχη αξία του Unorthodox. Ακόμα και στη σκηνή που η Έστερ επαναλαμβάνει ένα τελετουργικό του δόγματος της και βουτάει στη λίμνη καλώντας τον Θεό της, το κάνει γιατί σε αυτή τη λίμνη δολοφονήθηκαν πρόγονοι της, βρίσκονται στον βυθό οι ψυχές τους, μα εναποθέτει και την πρότερη δική της ζωή στον βυθό αυτής της λίμνης. Λυτρώνεται καθώς καθαρίζει την ψυχή της από τους πόνους και τις καταπιέσεις που έζησε. Κι είναι τόσο σημαντικό αυτό ώστε επικαλύπτει το ότι δεν έχει σε αυτό το σημείο ιδέα πως θα συνεχίσει τη ζωή της και μπροστά της ορθώνεται ένα όχι και τόσο στέρεο αύριο.
Σε κάποιες στιγμές χρειάζεται να έχεις γερό στομάχι για να αποδεχτείς αυτό που βλέπεις και τις συνθήκες στις οποίες νομίζουν κάποιοι ότι έχουν επιλέξει να ζουν, στο όνομα ενός Θεού, στο όνομα μιας παράδοσης. Μόνο που τι νόημα έχει να συνεχίζονται παραδόσεις που γεννήθηκαν αιώνες πριν και δεν έχουν ουδεμία επαφή με το σήμερα;
Στο Unorthodox είναι η Έστερ η πιο συνταρακτική φιγούρα, αλλά δεν μπορεί κανείς να παραμερίσει ότι και ο Γιάνκι είναι ένα θύμα. Εκμεταλλευόμενοι τον πειθήνιο χαρακτήρα του, η μάνα του, ο πατέρας του, τα αδέρφια και οι γυναίκες τους, ο ραβίνος τους, τον καθοδηγούν για να γίνεται ένα είδος σατράπη προς την Έστερ. Κι αυτό είναι τόσο κόντρα στη φύση του που στο τέλος έρχεται και η δική του κάθαρση σε μια σκηνή που καθώς έχει επενδύσει ο θεατής συναισθηματικά, αποτελεί την κορύφωση.
Από τη μία είναι η Έστερ που πλέον έχει χτίσει τα δικά της γερά θεμέλια, που έχει μάθει την αλήθεια της, κι από την άλλη ο Γιάνκι που φοβάται γιατί αυτός δεν είχε αντιληφθεί πως ο κανονιστικός τρόπος ζωής τους λοιδωρούσε και τον ίδιο.
Γενικώς είναι τόσα πολλά αυτά που μπορεί να πει κανείς για τη σειρά και τα βιώματα της Φέλντμαν, που θα χρειάζονταν πολλές λέξεις. Σε αυτό που αξίζει να σταθούμε είναι πως οι δημιουργοί της σειράς άλλαξαν κάποια στοιχεία της ιστορίας και την έκαναν ακόμα πιο δυνατή, όπως το ότι η Έστερ έφυγε έγκυος, ενώ η Φέλντμαν είχε ήδη γεννήσει πριν φύγει.
Και κάπως έτσι φτάνεις στο σημείο να μην έχεις καμία ανάγκη να ασχοληθείς με κάτι πέραν της ιστορίας, της πλοκής. Μπορεί και τα άλλα στοιχεία να είναι καλά, όμως δεν είναι αυτό που έχεις ανάγκη.
Η Φέλντμαν έγραψε την εμπειρία της γιατί ήθελε να παραχθούν ηθικά διδάγματα, ήθελε να προκαλέσει ανησυχία, ήθελε να δημιουργήσει έναν κινητήρα σκέψης προς αλλαγή. Είθισται να λέμε για την μυθοπλασία ότι δεν πρέπει πάντοτε να ψάχνουμε κάποιο μεγάλο νόημα κτλ. Στο Unorthodox αυτό είναι αναπόφευκτο.
Εκτιμάς και το καλλιτεχνικό ζήτημα, αλλά εστιάζεις σε ζητήματα που είναι σημαντικά και δεν σταματούν ποτέ να απασχολούν τις φιλελεύθερες κοινωνίες και τους ανθρώπους τους σχετικά με την υποταγή σε μια δήθεν “θεϊκή εντολή”, η οποία τις περισσότερες φορές είναι μια παρερμηνεία ή μια προσθήκη αυτόκλητων διαμεσολαβητών.
https://www.youtube.com/watch?v=-zVhRId0BTw