Σε έναν κόσμο όπου η παραγωγή πολιτισμού έχει υπερβεί την έννοια του ξεχειλώματος, δεν είναι εύκολο ούτε να ενθουσιαστείς με κάτι καινούργιο ούτε να μπεις σε διαδικασία να εκτιμήσεις πράγματα διαφορετικά απ΄αυτά που συνήθως σε συγκινούν.
Κυρίως όμως δεν είναι καθόλου εύκολο να βρεις εκείνες τις λέξεις που θα μπορέσουν να το αποδώσουν σωστά στους άλλους, δίχως αυτές οι λέξεις να έχουν χρησιμοποιηθεί πολλάκις στο παρελθόν σε άλλες περιπτώσεις.
Στην περίπτωση του The Haunting of Bly Manor ισχύει απόλυτα αυτό. Η λέξη «συναρπαστική» στον τίτλο είναι αρκετά αδύναμη γι΄αυτό που πραγματεύεται το τύποις sequel του The Haunting of the Hill House.
Επί της ουσίας όμως δεν είναι αφηγηματικά συνεχές, δεν υπάρχει αλληλουχία μεταξύ των δύο, αφού στο πρώτο είχαμε σε πληθώρα αυθεντικά στοιχεία horror, όποια κι αν ήταν η αλληγορική σύνδεσή τους.
Στο The Haunting of Bly Manor το horror διαπλέκεται με ένα αιώνιο love story, που στην πορεία των επεισοδίων μαθαίνουμε ότι ξεκινά από την απέθαντη και υπερβατική της ύλης αγάπη μιας μάνας προς την κόρη της, μεταβαίνει στον παθολογικό έρωτα μιας γκουβερνάντας με τον βαλέ και καταλήγει στον έρωτα δύο γυναικών που για λόγους υπερφυσικούς δεν μπορούν να είναι μαζί ως το τέλος. Τουλάχιστον όχι με την υλική έννοια του όρου, αφού ψυχικά οι ζωές τους έχουν κλειδώσει θέσεις στην αιωνιότητα και αναμένουν τον θάνατο.
Δεν υπάρχει με την τεχνική έννοια του όρου το horror στοιχείο, παρά μόνο στα βλέμματα που ρίχνουν τα παιδιά στο κενό και στα απρόσωπα κεφάλια των νεκρών που κυκλοφορούν σε αυτή την τεράστια έπαυλη.
Το Bly Manor όμως ξεφεύγει από το κλισέ «στοιχειωμένο σπίτι» και το βασισμένο στο Turn of the Screw του Χένρι Τζέιμς σενάριο του επαΐοντα Μάικ Φλάναγκαν εισάγει το είδος σε μια νέα διάσταση επικαλούμενος την έννοια της βαρύτητας.
Η βαρύτητα εδώ δεν είναι μόνο επί των ζώντων πραγμάτων. Περνάει και στην άλλη διάσταση, εκεί όπου βρίσκονται οι εγκλωβισμένοι νεκροί, πότε ορατοί, πότε αόρατοι, πότε απτοί, πότε όχι, μα ικανοί να εξουσιάσουν τον οποιονδήποτε.
Βλέπετε, σε αυτή την έπαυλη οι νεκροί κινδυνεύουν. Ο θάνατος δεν είναι το τελευταίο σύνορο μοιραίου. Ακόμα και στη ζωή μετά η ψυχή έχει να αποφύγει κάτι αιώνιο και δεσμευτικό κι αυτό είναι η λήθη που φέρνει ο χρόνος. Αυτό είναι η απώλεια της ανάμνησης που κάνει τα μάτια και το στόμα και τη μύτη να εξαφανίζονται και το πρόσωπο τότε ομοιάζει σε μια πάνινη κούκλα.
Όλο το παραπάνω η σειρά δεν το αποκαλύπτει με εύκολο τρόπο. Ποντάρει στο ψυχικό άχθος του θεατή για να τον ανταμείψει με την αλήθεια. Γι΄αυτό και ως το 4ο επεισόδιο, έχοντας και στο νου το Hill House, νιώθεις πως δεν είναι αυτό που περίμενες και αναρωτιέσαι γιατί καθυστερεί τόσο να κορυφωθεί το στοιχείο του τρόμου. Μέχρι που έρχεται το 5ο επεισόδιο και αυτή η απόλυτη κατάργηση χρόνου, λογικής των ζώντων, σε παραλύει.
Αν μπορούσα να το πω πιο εύστοχα, το 5ο επεισόδιο είναι σαν το Tenet σε επίπεδο ροής, αφήγησης, συνδέσεων. Είναι όμως αυτό που συνδέει όλα. Σύρει τα ερωτήματα των πρώτων 4 επεισοδίων και τα ωθεί στα επόμενα 4 για να γίνουν απαντήσεις. Είναι επίσης πολύ αποτελεσματικός ο τρόπος που παρεμβαίνουν τα επεισόδια που μεταφέρουν στο παρελθόν είτε της Ντάνι της γκουβερνάντας είτε της έπαυλης, στο σημείο που ξεκίνησε όλη αυτή η μεταφυσική του δραστηριότητα.
Όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις τρόμου, όπου ο χρόνος παύει να λειτουργεί με κανονιστικούς όρους, υπάρχει ένα συγκεκριμένο αντικείμενο που λειτουργεί ως όχημα μετάβασης. Τι πιο χαρακτηριστικό λοιπόν από τις πόρτες μέσα από τις οποίες περνούν τα φαντάσματα του σπιτιού από τη μια τους ανάμνηση στην άλλη, από ένα παρελθόν σε ένα πιο παρελθόν.
Οι πόρτες αποκτούν και ύφος πλάνης, μιας και προσφέρουν εύκολη διάβαση σε αναμνήσεις ηρεμίας των πρωταγωνιστών με αποτέλεσμα να απορροφούνται εκεί και να αγνοούν το αφηγηματικό τώρα.
Όταν οι απαντήσεις αποκαλύπτονται μία προς μία, πριν προλάβεις να τις επεξεργαστείς και να τις μετατρέψεις σε στέρεο έδαφος για την ολοκλήρωση του μύθου, βρίσκεται να βλέπεις την Ντάνι στα χέρια της ιέρειας των νεκρών της έπαυλης και να δημιουργείς πολλά tabs με εικασίες για το πού τελικά θα καταλήξει.
Είναι αυτό που βλέπουμε μια ψευδαίσθηση της Ντάνι; Είναι όλα στη φαντασία της; Είναι αυτή η ιστορία που την περιγράφει η κυρία στην πρόβα γάμου στο ζευγάρι και τους στενούς φίλους κάτι που συνέβη στην ίδια; Μήπως το μόνο φάντασμα είναι η Ντάνι και βιώνει την προσωπική της κόλαση;
Αυτό το στοιχείο είναι που συμπληρώνει ιδανικά κάθε χαρακτηριστικό του The Haunting of Bly Manor και συνεπικουρεί στην έπαρση του απώτερου στόχου: της ανάδειξης της απόλυτης αγάπης ως μια μήτρα φαντασμάτων που διασπείρουν μνήμες, τις καταλαμβάνουν και σου απομυζούν στο πέρασμα των ετών ένα μέρος του εαυτού σου.
Η τελική προσωποποίηση της αγάπης θυμίζει πάρα πολύ την ελεγεία του San Junipero στο Black Mirror, μα χωρίς να το μιμείται σε κάτι. Το κάνει με απόλυτα δικό της τρόπο η σειρά.
Το τελειωτικό μήνυμα της ιστορίας; Η σύνδεση μας με τους ανθρώπους και η τοποθέτηση των εικόνων τους σε ένα πλαίσιο οίκου-ναού αποτελεί το ισόβιο στοιχειό μας. Δεν ξεφεύγουμε απ΄αυτό και τα φαντάσματα που αποδεχόμαστε ή προσκαλούμε μέσα μας, δεν είναι βολικοί επισκέπτες, είναι απαιτητικοί. Κι η κατάληξη της Ντάνι είναι με λυρικούς όρους το βίωμα όλων μας στη διάρκεια της μικρής μας ζωής.
Και σε όλο αυτό δεν σου εγγυάται κανείς πως θα έχεις την ευκαιρία να δεις το αποτέλεσμα, να προσδώσεις το πραγματικό νόημα σε όσα έζησες.
Όπως λέει ο υπέροχος μονόλογος της Τζέιμι στο 6ο επεισόδιο «όλα αποδομούνται και όλα αναγεννιούνται κι αποδομούνται ξανά κι όλα τα έμβια όντα παίρνουν ζωή από τα νεκρά. Αφήνουμε περισσότερη ζωή πίσω μας. Αυτή η ζωή ανανεώνεται κι ανακυκλώνεται κι ο κύκλος συνεχίζεται. Κι αυτό είναι καλύτερο από μια ζωή που συνθλίβεται».
Μόνο απ΄αυτό, ότι δηλαδή αυτή η σειρά σε βάζει σε διαδικασία να εκτιμήσεις και να ζυγίσεις πράγματα που συγκλονίζουν αιώνες την ανθρώπινη ύπαρξη, αρκεί για να γίνει από τις αγαπημένες σου.
Επειδή όμως η αφήγηση σκέτη δεν δημιουργεί βάθος, η σειρά διαχέεται από μια μελωδικότητα που συνδέει τη σιωπή, τους φυσικούς ήχους και τη μουσική σε ένα πάντρεμα επιδραστικό όσο δεν πάει.
Μαζί με το άψογο μοντάζ που μπορεί να το καταλάβει κανείς στεντόρειο στο 5ο επεισόδιο, το The Haunting of Bly Manor δεν μπορεί παρά να γίνει η πιο ουσιαστική, η πιο συναρπαστική σειρά της χρονιάς!
https://www.youtube.com/watch?v=tykS7QfTWMQ