Η χρονιά που ολοκληρώνεται κινηματογραφικά, αν θεωρήσουμε ως ξεκίνημα της τα περσινά Όσκαρ και ως τελείωμα της τα φετινά στις 25 Απριλίου, άφησε ένα μεγάλο αποτύπωμα στην αμερικανική κοινωνία.
Εκτός από την πανδημία που είχε να διαχειριστεί όλος ο πλανήτης, στις ΗΠΑ είχαν να διαχειριστούν και την τεράστια κοινωνική αντίδραση, ιδίως των φυλών που δεν ανήκουν στους λευκούς.
Μαύροι, Λατίνοι, Ασιάτες, όλοι εξεγέρθηκαν ενάντια στην αστυνομική βία και την κρατική αδικία που κορυφώθηκε στον καιρό του Τραμπ και εκδηλώθηκε στην πιο ακραία εικόνα της με τη δολοφονία της Μπριόνα Τέιλορ μέσα στο σπίτι της και φυσικά με τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ από τον Σόβιν.
Αυτή η φλόγα που ξεσηκώθηκε απ΄άκρη σ΄άκρη ενέπνευσε αρκετά και τη χολιγουντιανή παραγωγή ή επέσπευσε τις διαδικασίες για να βγουν ταινίες που ούτως ή άλλως είχαν προγραμματιστεί.
Το Trial of the Chicago 7 είναι αυτή που είδαμε οι περισσότεροι λόγω του Netflix. Υπάρχει όμως ακόμα μία, εξίσου δυνατή και με βραβεύσεις σε Χρυσές Σφαίρες και SAG Awards ως τώρα, που θα βρεθεί στα Όσκαρ σε λίγες ημέρες έχοντας ένα ξεκάθαρο φαβορί.
Ο Ντάνιελ Καλούγια είναι υπέροχος για ακόμα μια φορά σε ταινία, αυτή τη φορά στο Judas and the Black Messiah. Στο ρόλο του Ιούδα «Μπιλ Ο’ Νιλ» ο Λακίθ Στάνφιλντ και στο ρολο του Μεσσία «Φρεντ Χάμπτον» ο Ντάνιελ.
Πρόκειται για βιογραφική ταινία που μας μεταφέρει στην εποχή λίγο μετά τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, τότε που εντάθηκε η δράση του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων, του οποίου ηγέτης και ιδεολογικός θεμελιωτής ήταν ο Χάμπτον.
Ο Χάμπτον ήταν μαρξιστής-σοσιαλιστής και έκανε πράγματα που σήμερα θα φάνταζαν αδόκιμα και ανέφικτα. Άπλωσε το χέρι του στους Λατίνους, αλλά το άπλωσε κυρίως στους Rednecks, τους ρατσιστές του νότου δηλαδή, ένωσε δυνάμεις μαζί τους και στάθηκαν απέναντι στην αστυνομική βία. Φυσικά μια τέτοια επανάσταση με τον ηγέτη της να παίρνει τέτοια προβολή, δύσκολα καταλήγει σε μη αιματοχυσία.
Ο Χάμπτον δολοφονήθηκε μέσα στο σπίτι του από το FBI κατ΄εντολή του Χούβερ, με πλειάδα αστυνομικών να ρίχνουν κατά ριπάς σε αυτόν και στους συντρόφους του που ζούσαν μαζί, μα και στη γυναίκα του που ήταν έγκυος.
Σε κουλτούρες εκτός Αμερικής η δράση του και η φιγούρα του δεν είναι τόσο γνωστές, αν δεν έχεις ψαχτεί λίγο περισσότερο και η ταινία που σκηνοθετεί ο Σάκα Κινγκ με την καθοδήγηση του Ράιαν Κούγκλερ (Creed, Black Panther) αποτυπώνει πλήρως το κλίμα της εποχής και το στίγμα του Χάμπτον στον αγώνα της μαύρης φυλής για την απελευθέρωση.
Αυτό ως προς το ιστορικό πλαίσιο και την ακρίβεια. Ως προς την τέχνη της αφήγησης, του σινεμά, έχουμε μια ταινία που ακολουθεί μια συνηθισμένη τακτική, χωρίς όμως να φυραίνει η δύναμη της ιστορίας. Το Judas and the Black Messiah χαρακτηρίζεται απόλυτα από τον αναβρασμό, τον χείμαρρο συναισθημάτων της εποχής, ενσωματώνει το συναίσθημα του θεατή σε αυτό που διαμείβεται και με την κλιμάκωση του πετυχαίνει τον βασικότερο του σκοπό: να πλημμυρίσει το μέσα σου με μια προσομοίωση όσων βιώνει ένας μέσος μαύρος στις ΗΠΑ.
Φυσικά κάθε ταινία δεν πρέπει να κρίνεται έξω από την εποχή της και το Judas and the Black Messiah έχοντας ως διακύβευμα την αντίσταση στην αστυνομική βία, μπορεί να βρει ταύτιση ακόμα και σε χώρες όπου ο ρατσισμός προς τους μαύρους δεν υφίσταται σε τέτοιο βαθμό όπως στις ΗΠΑ.
Σκηνοθετικά παρακολουθούμε ένα γρήγορο φιλμ που δεν αναλώνεται σε γεγονότα παραπάνω απ΄όσο τους αρμόζει (π.χ. η εξέλιξη της σχέσης του Φρεντ με τη γυναίκα του Ντέμπορα), με το μοντάζ να κάνει επίτηδες απότομες μεταβάσεις στην επόμενη σκηνή και αυτό να σηματοδοτεί και χρονικό άλμα, ώστε να εξασφαλίσει πως ο θεατής δε θα απορροφηθεί σε κάτι πέραν της ταινίας, που θέλει γερό στομάχι με τον τρόπο που τελειώνει.
Πέρα από το δίπολο «καταπιεσμένη μαύρη φυλή-εξουσία», κεντρικό χώρο καταλαμβάνει και η προδοσία από έναν μαύρο, ο οποίος στην προσπάθεια αναζήτησης μιας ευκαιρίας, βρίσκεται μπλεγμένος με την αστυνομία, γίνεται ο πληροφοριοδότης τους και ενόσω η φυλή του πυροβολείται ακατάπαυστα και βάναυσα, εκείνος κερδίζει.
Ένα διαίρει και βασίλευε είναι πάντοτε η τακτική της εξουσίας κι εδώ το βλέπουμε με τον πιο αδυσώπητο τρόπο.
Τόσο ο Λακίθ Στάνφιλντ όσο φυσικά και ο Καλούγια έχουν παραχωρήσει στο ρόλο τους τα ηνία και τον έχουν αφήσει να εισχωρήσει όπου κρίνει κατάλληλο ώστε η ερμηνεία τους να αποδώσει τα δέοντα στις δύο φιγούρες, στην κάθε μία για αυτό που διαδραμάτισε ως προς τον ξεσηκωμό ή την επί της ουσίας διάλυση της αντίστασης.
Καθώς αυτές τις ημέρες οι Ασιάτες-Αμερικάνοι δέχονται αιματηρές επιθέσεις στις ΗΠΑ, αλλά και με τη δίκη του Σόβιν για τη δολοφονία με τις ευλογίες του κράτους του Φλόιντ να εξελίσσεται, το Judas and the Black Messiah είναι ό,τι πιο κοντινό σε έρευνα μπορείς να κάνεις πέρα από ιστορικές καταγραφές για να μάθεις.
Θα κλείσει αυτό το κείμενο με μια φράση του Μάο Τσε Τουνγκ που επαναλαμβάνει ο Καλούγια στην ταινία: «Ο πόλεμος είναι πολιτική με αιματοχυσία. Η πολιτική είναι πόλεμος χωρίς αιματοχυσία»!