3% : Πόσο ευοίωνο φαντάζεσαι το μετά της δημοκρατίας;

Το βραζιλιάνικης προέλευσης αφήγημα του Netflix έρχεται να προσθέσει μερικούς ακόμα συλλογισμούς γύρω από το μεγάλο release της μυθοπλασίας που αφορά το τι έρχεται μετά.

Όπου κι αν σταθείς, όπου κι αν κοιτάξεις, θα δεις και θα ακούσεις στόματα και φωνές. Όλα τους θα ψάλλουν μαζί ή και ξέχωρα την απογοήτευση τους. Στο στόχαστρο είναι η δημοκρατία. Ένα πολίτευμα που σήμερα το επιδικάζουμε, αλλά ταυτόχρονα έχουμε την ενσυναίσθηση ότι δεν υπάρχει εναλλακτική. Ή τουλάχιστον δεν υπάρχει με βάση όσα γνωρίζουμε. Στο μυαλό όλων μας υπάρχει η σκέψη ότι ακόμα κι αυτή η κουτσή δημοκρατία είναι το μόνο πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί ο άνθρωπος να αναπτύσσεται. Αναμφίβολο αυτό. Τα προηγούμενα πολιτεύματα δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ελευθερίες και τα δικαιώματα που κατακτήθηκαν. Τι θα συνέβαινε όμως αν σου έλεγαν ότι η δημοκρατία δεν θα καταργηθεί από το παρελθόν, μόλο από το μέλλον; Το 3% σου δίνει μια μικρή γεύση.

Το 3% είναι η νέα μίνι σειρά του Netflix και αποτελεί ένα ακόμα ατόφιο αφήγημα μιας κοινωνίας του μετά, με το αδράχτι του να είναι ίδιο με του Hunger Games. Αυτό που θα μπορούσε να είναι ένα εικοτολογικό σενάριο για το επόμενο στάδιο. Όταν η δημοκρατία θα κριθεί ανεπαρκής πέρα ως πέρα και θα πρέπει να στηθεί κάτι νέο που να κρατάει όλα τα καλά του παλιού, πετώντας τα άσχημα. Ωσότου εκφυλιστεί κι αυτό.

Στη Βραζιλία, ένα ζεύγος είδε τα σκιερά σημεία, εντόπισε τις αδυναμίες της δημοκρατίας και έστησε έναν κόσμο διαίρεσης και διακρίσεων. Όχι με βάση το χρώμα, τις σεξουαλικές προτιμήσεις, τη θρησκεία κτλ. Αλλά με βάση την τύχη. Αν είχες την ατυχία να γεννηθείς από τη μία πλευρά, αυτοί που επιβιώνουν οι παρίες ή την τύχη να γεννηθείς μετά την έρημο. Μετά την ακτή, εκεί που όλα είναι κανονισμένα για σένα και δίχως σκοτούρες βασικών αναγκών. Ούτε καν πολυτελών αναγκών.

Το 3% δεν είναι ένας τυχαίος αριθμός. Δεν σημαίνει ότι μόνο το 3% του πληθυσμού φερ΄ειπείν απολαμβάνει την καλή πλευρά του κόσμου, την Offshore (δεν το λες και τυχαία επιλογή ως όνομα). Δεν υπάρχει δηλαδή κάποια ελίτ που απολαμβάνει προνόμια. Μέχρι και τετραπληγικούς θεραπεύει. Υπάρχει όμως μια αυτοπροσδιοριζόμενη πνευματική ελίτ που παίρνει τον ρόλο του Θεού και διαλέγει τους ικανούς σύμφωνα με τα δικά της κριτήρια.

Κάθε άνθρωπος έχει την δυνατότητα να βρεθεί στην άλλη πλευρά. Μέσα από μια πλειάδα τεστ, που θα φανερώσουν στον ίδιο πτυχές του εαυτού του που ίσως να μην τις είχε αντικρύσει ποτέ, θα διεκδικήσει τις πιθανότητες του. Η ευκαιρία για το φως είναι μία. Δεν υπάρχει δεύτερη. Ο μόνος τρόπος να πάρει δεύτερη ευκαιρία είναι να κλέψει το τσιπάκι που έχει κάποιος άλλος στο πίσω μέρος του αυτιού. Ένα τσιπάκι που αποτελεί την ταυτότητα κάθε ατόμου. Κάθε ένας ετοιμάζεται για ολόκληρη την ανήλικη και μέρος της ενήλικης ζωής του, ώστε να αυξήσει τις ελπίδες του. Καταλαβαίνει κανείς ότι η επένδυση 25 χρόνων σε μια ευκαιρία τοποθετεί την αποτυχία σε ίση σημασία με την αυτοκτονία ή τον θάνατο γενικά. Η ζωή δεν είναι μια πίστα σε ηλεκτρονικό παιχνίδι. Είσαι στο τώρα, είσαι εκεί και η διαδικασία απαιτεί ακόμα και να σβήσεις μέρος του χαρακτήρα του.

Ο νόμος της ζούγκλας θα σε βγάλει στον αφρό. Θα πατήσεις πάνω σε άλλους για να αναδείξεις την υπεροχή σου. Μπορεί και να σου ζητηθεί εξωλεκτικά, αλλά με μεγαλύτερο γδούπο, να αφαιρέσεις τη ζωή του άλλου. Αυτό είναι ένα μήνυμα καθαρό και αδιαπραγμάτευτο στο 3%.

Ο άνθρωπος δεν είναι παρά μια σταγόνα στον ωκεανό. Αδιάφορος για το Founding Couple και τους διεκπεραιωτές του πλάνου του. Όλοι είναι αναλώσιμοι και η δολοφονία στον κόσμο εκτός Offshore δεν τιμωρούνται.

Σημαντικό στοιχείο στην ψυχολογική διαχείριση της ίδιας σου της ύπαρξης στον κόσμο του 3% είναι η μέρα που ξεκινάει η δοκιμασία σου. Όλη σου τη ζωή μοχθείς καθημερινά με στόχο την διαδικασία. Το σώμα, η ψυχή, το μυαλό σου επικεντρώνονται και σκεπάζουν την ελπίδα σου. Όταν φτάνει εκείνη η μέρα, τότε νιώθεις το απόλυτο κενό. Δεν έχεις να παλέψεις σε μια προσομοίωση. Δεν κάνεις μια απλή εξάσκηση. Το ενδιάμεσο από το πέρασμα στην Offshore είναι ο δικός σου μεσοπόλεμος. Ο χρόνος σταματά για όσο βρίσκεσαι στις εγκαταστάσεις. Η ανθρώπινη ουσία σου μένει απ΄έξω.

Επιπρόσθετα, όπως συμβαίνει με κάθε πολίτευση, υπάρχει πάντα και η αντιπολίτευση. Οι επαναστάτες. Η οργάνωση Causa προσπαθεί να ανατρέψει τη νέα τάξη πραγμάτων και να φέρει την κοινωνία στην εκλογικευμένη προτεραία μορφή. Για να το πετύχει στρατολογεί ανθρώπους και τους προετοιμάζει για να πάρουν μέρος στη διαδικασία. Η αναρχία έχει ένα σημείο τομής με το καθεστώς που μισεί και εχθρεύεται. Οι άνθρωποι είναι κι εδώ μιας χρήσης. Αν αποτύχουν ανήκουν σε ένα ακόμα πιο βάναυσο περιθώριο.

Σκηνοθετικά ή υποκριτικά το 3% δεν πετυχαίνει εξεζητημένα πράγματα. Δεν πιστεύω ότι το ενδιαφέρει κιόλας. Ο Πέδρο Αγκιλέρα δεν φαίνεται να επιθυμούσε κάτι τέτοιο. Αυτό που σχεδίαζε το κατακτά στον ύψιστο βαθμό. Ζωγραφίζει έναν πίνακα φοβισμού που κάνει τη Guernica να είναι βόλτα στην παιδική χαρά. Στέκεται αντάξια όλων των σπουδαίων δυστοπιών που έχουν διαβάσει ή παρακολουθήσει τα μάτια μας.

Πολύ περισσότερο, επιτείνει προβληματισμούς των φιλοσόφων για την ώθηση που χρειάζονται οι εκμαυλισμένες κοινωνίες του σήμερα. Το 3% έρχεται σχεδόν ταυτόχρονα με το Westworld και ως επιπρόσθετο του Black Mirror, τοποθετώντας τον δυστοπικό φουτουρισμό στην θέση της πιο γοητευτικής θεματικής.

Το ερώτημα που επακολουθεί είναι το εξής απλό: γιατί; Γιατί οι άνθρωποι έχουν ανάγκη περισσότερο από ποτέ να φανταστούν ένα μέλλον πιο ζοφερό από το τώρα; Η απάντηση είναι απλή. Ή και όχι.

Ο λόγος είναι γιατί σε αυτό το δύσκολο σταυροδρόμι της δημοκρατίας, σήμερα που οι καθημερινοί πολίτες αποφάσισαν να την αντιμετωπίσουν σαν φαρσοκωμωδία, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη να φανεί ότι είναι ο πυρήνας της ανθρώπινης ύπαρξης. Μόνο εντός αυτής θα αλλάζουν αυτά που δεν μας αρέσουν. Μόνο εντός αυτής πρέπει να κινηθούμε. Κι αυτό είναι ένα μήνυμα που οφείλουμε να πάρουμε εμείς, αλλά περισσότερο οι τύπου που κρύβονται στο σκοτάδι και λειτουργούν ως μαριονετίστες…