Υπάρχουν ορισμένες χρονικές περίοδοι και καταστάσεις που είναι αδύνατο να προσεγγιστούν στενά μέσα από τα ιστορικά εργαλεία. Αφενός διότι η «επίσημη» ιστορία δεν τις περιλαμβάνει και αυτές μένουν ζωντανές στη μνήμη των ανθρώπων μέσα από τις διηγήσεις που μεταλαμπαδεύονται από γενιά σε γενιά, αφετέρου διότι έχουν αποκτήσει ορισμένα στοιχεία μυθικής υφής με αποτέλεσμα από ένα σημείο και μετά να μοιάζει ανούσιο να επιχειρήσεις να ξεδιαλύνεις την ακριβή αλήθεια από το λαϊκό παραμύθι.
Μια τέτοια περίοδος για την Ελλάδα του 20ου αιώνα, ίσως η πιο χαρακτηριστική, είναι η περίοδος της άνθησης του ρεμπέτικου τραγουδιού. Πρόκειται άλλωστε για ένα είδος τραγουδιού που αποτελεί αφήγηση από μόνο του: ακούγοντας ένα χαρακτηριστικό αριθμό τραγουδιών του είδους μπορείς εύκολα να αντιληφθείς την κοινωνική πραγματικότητα της εποχής αλλά και τη ζωή που έζησαν όσοι την έκαναν μουσική. Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί: οι ρεμπέτες και τα καταγώγια τους αποτελούν περίπου μυθικές φιγούρες και τόπους.
Το 1983, ο Κώστας Φέρρης παρουσίασε στο ελληνικό κινηματογραφικό κοινό μια ταινία που μίλησε μέσα στις ψυχές πολλών ανθρώπων αναφορικά με εκείνη την εποχή. Ο λόγος για το «Ρεμπέτικο» με την αείμνηστη Σωτηρία Λεονάρδου, τον Νίκο Καλογερόπουλο και την Θέμις Μπαζάκα. Η ταινία αποτελούσε ένα πρωτοφανές «ζωντάνεμα» όλης εκείνης της κοινωνικής περίοδου που συνδέθηκε με την μουσική του ρεμπέτικου: από την Μικρασιατική Καταστροφή και τον Μεσοπόλεμο μέχρι τη ναζιστική Κατοχή, τον Εμφύλιο και την Απελευθέρωση, η ταινία ακολουθεί τη ζωή μιας ομάδας ξεριζωμένων μουσικών και μαζί τους την ίδια την ιστορία του ρεμπέτικου τραγουδιού από την πρώιμη περιθωριακή εποχή του μέχρι την εμπορευματοποίησή του και τις μεγάλες περιοδείες των σημαντικών του ονομάτων στις ελληνικές κοινότητες των ΗΠΑ.
Στον πρωταγωνιστικό ρόλο, η Σωτηρία Λεονάρδου «ζωντανεύει» την Μαρίκα, μια ρεμπέτισα η φιγούρα της οποίας προσομοιάζει χαλαρά στην αληθινή ρεμπέτικα Μαρικά Νίνου. Η εποχή της μεγάλης της δόξας μέσα στα ρεμπετάδικα, που ακολουθεί τα χρόνια της φτώχειας, οι έρωτές της, οι ανοδικές και οι καθοδικές της πορείες και η άτυπη κόντρα της με την εξίσου δημοφιλή ρεμπέτισα Ρόζα (η Θέμις Μπαζάκα σε έναν ρόλο που αποτελεί χαλαρή αναφορά στην Ρόζα Εσκενάζυ).
Πανεύκολα η ταινία μπορεί να χαρακτηριστεί μιούζικαλ: άλλωστε σε μεγάλο βαθμό το «Ρεμπέτικο» είναι συνδεδεμένο όλα αυτά τα χρόνια με τα τραγούδια που ο ίδιος ο Φέρρης έγραψε για την ταινία επιχειρώντας να αποτυπώσει μέσω αυτών όλη την ρεμπέτικη κουλτούρα και τα οποία έφτασαν μέσα στις δεκαετίες να θεωρούνται από το κοινό «αληθινά» ρεμπέτικα – τόσο μεγάλη διαχρονικότητα απέκτησαν.
Το «Ρεμπέτικο», αυτό το αξεπέραστο και πέρα για πέρα διαχρονικό επίτευγμα του Κώστα Φέρρη κοσμεί το Ertflix τις τελευταίες μέρες και μια υπέροχη ευκαιρία είναι μπροστά μας για να θυμηθούμε μιας από τις ομορφότερες δημιουργίες του ελληνικού κινηματογράφου.
