Σχεδόν ανατριχιαστικά επίκαιρη φαίνεται να παραμένει η ταινία «Μάθε παιδί μου γράμματα» στην οποία ο Κώστας Τσάκωνας –στον ίσως καλύτερο ρόλο της ζωής του- με έναν «ιστορικό» μονόλογο βγάζει στην επιφάνεια πολλά κακώς κείμενα της ελληνικής κοινωνίας.
Το φιλμ βγήκε στις αίθουσες το 1981, περίοδο μεγάλων διαφοροποιήσεων για την χώρα η οποία μόλις ολοκλήρωνε την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) ή την σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση, για τους νεότερους. Την ίδια χρονιά με αυτήν της προβολής βέβαια έχουμε και την περίφημη «Αλλαγή», με την Ελλάδα να φέρνει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία.
Πάνω από 40 χρόνια αργότερα κι ενώ στο μεταξύ έχουν μεσολαβήσει σχεδόν τα… πάντα, με εναλλαγές κυβερνήσεων, κοσμοϊστορικά πολιτικά γεγονότα διεθνώς και ουσιαστικά μετασχηματισμό ολόκληρου του πλανήτη, εκείνα τα λόγια του Κώστα Τσάκωνα ακούγονται λες και γράφτηκαν χθες και με λίγες εξαιρέσεις περιγράφουν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της σημερινής Ελλάδας και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει σε κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό και εκπαιδευτικό επίπεδο.
Αυτό το χωριό της ορεινής Αρκαδίας θα μπορούσε να βρίσκεται σε οποιοδήποτε άλλο σημείο της χώρας, αλλά εκτός από αυτό, θα μπορούσε να ταξιδέψει και στον χρόνο! Δηλαδή πολλά από τα ερωτήματα που ουσιαστικά θέτει ή τα συμπεράσματα που αφήνει να εννοηθούν παραμένουν διαχρονικά και αυτό αποτελεί από μόνο του μια συγκλονιστική ομολογία αποτυχίας του συστήματος. Ή και επιτυχίας του, υπό την έννοια ότι παραμένει κραταιό και ελέγχει με ανάλογο τρόπο την παιδεία, τις ζωές μας, τους μισθούς, την παραγωγή, την αγορά εργασίας… Τα πάντα…
Στην πραγματικότητα αυτό παρουσιάζει με τον δικό του τρόπο ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Θεόδωρος Μαραγκός, ο οποίος στηρίζει το έργο του πάνω στο χάσμα ιδεών που δημιουργείται ανάμεσα σε έναν συντηρητικό γυμνασιάρχη της περιοχής -τον οποίο υποδύεται μοναδικά ο Βασίλης Διαμαντόπουλος– και την σύζυγό του (Άννα Μαντζουράνη) και τα παιδιά του, τα οποία ενσαρκώνουν οι Νίκος Καλογερόπουλος και Κώστας Τσάκωνας.
Κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες τη σεζόν 1981-1982 και με 321.571 εισιτήρια, ήρθε στην πρώτη θέση ανάμεσα σε 46 ταινίες, ενώ απέσπασε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης βραβείο Α’ ανδρικού ρόλου (Διαμαντόπουλος), Α’ γυναικείου (Μαντζουράνη) και Ειδικό βραβείο (Καλογερόπουλος). Βέβαια στις καρδιές μας θα μένει πάντα αυτή η ερμηνεία του υπέροχου Κώστα Τσάκωνα που μετρούσε τα χρόνια των σπουδών του μέχρι να καταλήξει στις ουρές του ΟΑΕΔ και να παίζει τάβλι στο καφενείο του χωριού…