Υπάρχουν ορισμένες ταινίες που είναι αριστουργήματα και παρ’ όλα αυτά δεν γράφουν ποτέ ιστορία, δεν αφήνουν ποτέ εποχή, «ζουν» αγνοημένες υποτιμημένες για πολύ καιρό και ανακαλύπτονται αναδρομικά από τον πολύ κόσμο για να αποκατασταθεί τελικά η αξία τους. Υπάρχουν και άλλα αριστουργήματα που η ιστορία τους φέρεται καλά: αφήνουν εποχή ακριβώς επειδή είναι τέτοια, γράφουν ιστορία ακριβώς όπως προορίζονταν. Υπάρχουν όμως και άλλες ταινίες που αποτελούν μια άλλη παραδοξότητα: δεν είναι κάτι φοβερό και τρομερό, απέχουν πολύ από το να θεωρηθούν αριστουργήματα αλλά για κάποιους λόγους μένουν ιστορικές…
Μια τέτοια δημιουργία στο είδος του horror σινεμά κυκλοφόρησε το μακρινό 1999. Το «The Blair Witch Project» πλασαρίστηκε ως ένα found footage υλικό, φιλοδοξούσε να γίνει ένας αστικός μύθος, ο κόσμος να αναρωτιέται αν τα τεκταινόμενα ήταν πράγματι αποτέλεσμα μιας ερασιτεχνικής κάμερας που κατέγραφε αληθινούς ανθρώπους ή όχι. Ίσως αν δεν υπήρχε το μεταφυσικό στοιχείο στην πλοκή του και να το είχε καταφέρει αλλά εν τέλει, η προβολή του στα σινεμά απείχε πολύ από αυτό.
Φυσικά, αν ειδωθεί απλά ως μια πειραματική ταινία, το «The Blair Witch Project» είναι ένα αξιοπρεπέστατο horror με ορισμένες πολύ δυνατές στιγμές, με σκηνές που σου «καίνε» το μυαλό και μια ιδιαιτέρως προτότυπη αφήγηση. Όμως μέχρι εκεί: αν ένας θεατής του σήμερα δει αυτή την ταινία σίγουρα θα περάσει καλά αλλά θα αδυνατεί να καταλάβει γιατί τόσα χρόνια μετά συνεχίζει να κουβαλάει τόσο βαρύ όνομα. Αυτό φυσικά θα συμβαίνει διότι ένας θεατής του σήμερα το πιθανότερο είναι πως έχει δει μπόλικες φορές το αφηγηματικό τρικ του υποτιθέμενου found footage στο horror και μάλιστα, με πολύ καλύτερο τρόπο από ότι το έκανε το «The Blair Witch Project».
Και όμως εκεί ακριβώς έγκειται και η ιστορικότητα αυτής της ταινίας: εισήγαγε ένα είδος αφήγησης στο horror που δεν είχε ξαναϋπάρξει μέχρι τότε και που τα επόμενα χρόνια μετεξελίχθηκε σε υπο-είδος του… είδους. Μπορεί το ίδιο το «The Blair Witch Project» να ξεπεράστηκε ως προς τη δομή αφήγησης που εισήγαγε αλλά δεν μπορεί να μην του αναγνωριστεί η πρωτοπορία αυτή. Ως εκ τούτου: ναι, είναι ένα ιστορικό φιλμ.
Αυτός είναι και ο λόγος που αξίζει να ασχοληθούμε με την είδηση πως σύντομα η ταινία θα κυκλοφορήσει εκ νέου αλλά υπό τη μορφή που θα την ήθελαν εξαρχής οι δημιουργοί της και όχι νωθευμένη για τις επιταγές της προβολής της στη μεγάλη οθόνη. Στην πραγματικότητα βέβαια, αυτό δεν έχει να κάνει με το περιεχόμενό της: μην περιμένετε έξτρα σκηνές ή κάτι τέτοιο. Έχει να κάνει με τη μορφή της. Τι σημαίνει αυτό;
Το 1999 η εν λόγω ταινία γυρίστηκε σε βίντεο. Για να προβληθεί όμως στα σινεμά έπρεπε να γίνει μεταγραφή σε 35άρι φιλμ. Όταν εν τέλει η ταινία πέρασε σε dvd το «πρόβλημα» επεκτάθηκε, αφού η μεταγραφή έγινε από το αρνητικό των 35mm και όχι από το βίντεο. Ό,τι κυκλοφόρησε σε home video εκδοχή έκτοτε είναι εσφαλμένο διότι μετέφερε το φιλμ σε ψηφιακή μορφή, και όχι το βιντεο-αρνητικό. Όπως λένε οι δημιουργοί της «δεν έμοιαζε με home video, δεν έμοιαζε και με φιλμ».
Tωρα το πρόβλημα διορθώνεται καθώς την Second Sight Film αποκαθιστά την ταινία και την διανέμει στη μορφή που σχεδιαζόταν να ιδωθεί. Θα καταλάβει τη διαφορά ο μέσος θεατής; Μπα, δύσκολα. Αλλά οι δημιουργοί τις έχουν αυτές τις εμμονές με τα δημιουργήματά τους: για το κοινό είναι ανούσιες, για αυτούς πέρα για πέρα ουσιαστικές. Σε κάθε περίπτωση η είδηση πως η πρώτη «viral» ταινία στην ιστορία του σινεμά ξανακυκλοφορεί όπως θα έπρεπε να είναι δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Ακόμα και αν επί της ουσίας είναι απλά η αφορμή για να την ξαναδούμε και -γιατί όχι; – να επανεκτιμήσουμε την underground ιστορικότητά της και πρωτοπορία της…
Tωρα το πρόβλημα διορθώνεται, 25 χρόνια μετά, από την Second Sight Film, αποκαθιστώντας την ταινία όπως σχεδιαζόταν να ιδωθεί.
Θα καταλάβει ο μέσος θεατής κάτι; Όχι. Έχει κάποια ουσιώδη διαφορά στην παρακολούθηση; Όχι