Υπάρχουν ορισμένες ταινίες που είναι των άκρων: ή τις αγαπάς ή τις μισείς, δεν γίνεται να νιώθεις για αυτές τίποτα ενδιάμεσο, να πεις «οκ, καλή ήταν αλλά δεν τρελάθηκα». Οχι. Με ορισμένες ταινίες πάντα θα τρελαίνεσαι. Είτε αυτό έχει αρνητικό είτε έχει θετικό πρόσημο.Η διλογία «Τζόκερ» με τον Χοακίν Φίνιξ, το δεύτερο μέρος της οποίας παίζεται αυτές τις μέρες στους κινηματογράφους και διχάζει περισσότερο και από το πρώτο μέρος, ανήκει ακριβώς σε αυτή την κατηγορία. Για δυο ταινίες που φέρουν ως τίτλο τους το όνομα του απόλυτου πράκτορα του χάους, αυτή την έλλειψη ενδιάμεσων απόψεων την λες και τιμητική.
Το «Joker 2: Folie à Deux», όπως είναι η πλήρης ονομασία της ταινίας, σηκώνει ακριβώς τις ίδιες αντιδράσεις με το πρώτο μέρος αλλά αυτή τη φορά γιγαντωμένες, πολλαπλασιασμένες. Και το πραγματικά ενδιαφέρον είναι πως και τα δυο «στρατόπεδα» χρησιμοποιούν τα ίδια επιχειρήματα με τη διαφορά ότι το ένα τους δίνει θετική χροιά και το άλλο αρνητική! Το γεγονός, για παράδειγμα, ότι το «Folie à Deux» είναι ένα μιούζικαλ είναι για κάποιους το μεγαλείο και η πρωτοτυπία της ταινίας. Το ίδιο γεγονός εί είναι για άλλους η καταστροφή της.
Ένα δεύτερο στοιχείο που διχάζει είναι η απομάκρυνση από τις παραδόσεις του ίδιου του Τζόκερ ως φιγούρα. Το ότι το σύμπαν αυτού του Τζόκερ δεν έχει καμία σχέση με αυτά των παραδοσιακών Τζόκερ είναι για κάποιους ο λόγος που η ταινία είναι αριστουργηματική. Για άλλους, μια αξεπέραστη ιεροσυλία και ολίγον τι «κλεψιά» μιας και η εμπορικότητα του ονόματος χρησιμοποιείται για κάτι ξένο σε σχέση με αυτό.
Το παλαβό (και τόσο χαωτικό…) είναι πως όσο και αν οι δυο ταινίες του Φίλιπς στήνουν μια δική τους παράδοση για τον ήρωα, εν τέλει καταλήγουν στο φινάλε τους να εντάσσονται τελικά στις παραδοσιακές του φόρμες. Και ναι, να μια ακόμα επιλογή που διχάζει! Στην πρώτη ταινία βέβαια αυτή η επιλογή είναι εξώφθαλμη. Στη δεύτερη ίσως να μην γίνεται τόσο κατανοητή. Προφανώς, για να εξηγηθεί αυτό περεταίρω θα πρέπει από εδώ και πέρα να μιλήσουμε με spoilers….
Ακολουθούν spoilers λοιπόν:
Στο φινάλε της πρώτης ταινίας, ενώ ο Άρθουρ Φλεκ «αγκαλιάζει» για τα καλά το εγκληματικό του άλτερ έγκο -αυτό του Τζόκερ- εν μέσω μιας ταξικής εξέγερσης, σε ένα στενάκι της πόλης μια δολοφονία συντελείται. Είναι η δολοφονία του Τόμας και της Μάρθα Γουέιν μπροστά στα μάτια του γιου τους. Πρόκειται με άλλα λόγια για την στιγμή της «γέννησης» του Μπάτμαν.
Στο φινάλε της δεύτερης ταινίας, ενώ ο Άρθουρ Φλεκ έχει ακολουθήσει την εντελώς αντίστροφη διαδρομή και έχει αποκηρύξει την περσόνα του Τζόκερ, ένας από τους απογογητευμένους θαυμαστές του και τρόφιμος στο Άρκαμ επίσης, δολοφονεί τον Άρθουρ με ένα μαχαίρι και μετά ξεσπά σε γέλια σαν καλός θαυμαστής των όσων εκπροσωπεί η φιγούρα του Τζόκερ. Και ενώ ο Άρθουρ ψυχοραγεί, ο δολοφόνος του χαράζει με το ίδιο μαχαίρι ένα μόνιμο χαμόγελο στα χείλη του. Με άλλα λόγια, ΓΙΝΕΤΑΙ ο Τζόκερ.
Επί της ουσίας λοιπόν, γίνεται κατανοητό: ο Άρθουρ Φλεκ δεν είναι Ο Τζόκερ αλλά ΕΝΑΣ Τζόκερ. Για την ακρίβεια, είναι εκείνος που ευθύνεται για την «γέννηση» του Τζόκερ. Και όχι μόνο φυσικά: ευθύνεται και για την «γέννηση» του Μπάτμαν. Μπάτμαν και Τζόκερ, οι αιώνιοι εχθροί έχουν κοινό «πατέρα». Έναν… Άρθουρ….
ΟΚ, ο καθένας μπορεί να έχει όποια άποψη θέλει για αυτές τις δυο ταινίες. Αλλά δύσκολα, πολύ δύσκολα, γίνεται να είσαι οπαδός της μυθολογίας του Μπάτμαν και να μην θεωρείς αριστουργηματικό αυτό το εύρημα…