Μόνο να υποκλιθείς μπορείς, όταν βλέπεις τέτοιες ταινίες. Ειδικά όταν αυτές δεν προέρχονται από χώρες όπου το σινεμά είναι μια δεξαμενή χρημάτων και επιτρέπει την ευκολία για να ολοκληρωθεί το όραμα. Η ταινία για την οποία θα μιλήσουμε εδώ, είναι από τη Λετονία και ομολογούμε πως δε θυμόμαστε να έχουμε πει στη ζωή μας «α, να μια ωραία λετονική ταινία».
Όχι γιατί δεν υπάρχουν, αλλά γιατί δε φτάνουν τόσο εύκολα στα μάτια μας. Κι αυτό καθιστά ακόμα μεγαλύτερη την επιτυχία και την απόδειξη για το Flow, μια ταινία που βραβεύτηκε με το ύψιστο βραβείο στις Νύχτες Πρεμιέρας, το διεθνές κινηματογραφικό φεστιβάλ της Αθήνας, τον περασμένο Οκτώβριο, που πριν 3 εβδομάδες πήρε Χρυσή Σφαίρα καλύτερου animation και που πριν μερικές ημέρες πήρε υποψηφιότητα στα Όσκαρ, τόσο για το animation όσο και για Καλύτερη Ξενόγλωσση.
Αν και το Flow δεν είναι ξενόγλωσσο, είναι άγλωσσο, μιας και βλέπουμε μόνο ζώα, είναι μη αμερικάνικης παραγωγής, επομένως ξενόγλωσση ταινία, αλλά δεν χρειάζεσαι καμία γλώσσα για να καταλάβεις αυτό το αριστούργημα και να σου ανατέμνει την ψυχή.
Πρωταγωνίστρια είναι μια γάτα, η οποία βρίσκεται σε ένα δάσος και έχει περικυκλωθεί από ταράνδους που τρέχουν ανεξέλεγκτα και ξαφνικά, εμφανίζεται μια θάλασσα, μια πλημμύρα που παρασέρνει τα πάντα και κάνει το έδαφος βυθό 30-40 μέτρων.
Η γάτα παρασύρεται από το ρέμα, στην αρχή έχει παρέα ένα golden retriever, φτάνουν σε μια στεριά, σε ένα ξύλινο σπίτι, η γάτα μπαίνει, ο σκύλος μένει απ’ έξω. Σε εκείνο το σημείο υπάρχουν μεγάλα αγάλματα γάτας. Το επόμενο πρωί, μια βάρκα περνάει με μερικούς σκύλους και το retriever επιβιβάζεται. Η γάτα μένει πίσω και βλέπει πως η πλημμύρα πλησιάζει και καλύπτει το σπίτι.
Βρίσκεται στην κορυφή ενός αγάλματος, μα το νερό ανεβαίνει κι άλλο. Μια φάλαινα υπάρχει μερικά μέτρα πιο κάτω. Και πιο δίπλα, μια βάρκα. Η γάτα πηγαίνει προς τη βάρκα και ανεβαίνει. Εκεί βρίσκεται ένα καπιμπάρα. Σε τέτοιες συνθήκες, δεν υπάρχει εχθρός. Υπάρχει κατανόηση της επιβίωσης.
Μαζί θα περιπλανηθούν για μέρες και κάποια στιγμή στην παρέα τους θα προστεθεί ένας λεμούριος, μετά ένα μεγάλο και ψηλό πτηνό, μετά θα μπει στην παρέα τους και το retriever που εμφανίστηκε σε μια άλλη στεριά και ακολούθησε τη γάτα. Μια Κιβωτός του Νόε έχει σχηματιστεί, χωρίς την ύπαρξη ανθρώπου.
Το φαγητό είναι ανύπαρκτο, το νερό επίσης, όμως, κάποια στιγμή η γάτα θα βουτήξει στο νερό για να κυνηγήσει ψάρια και να ταΐσει εαυτόν και το υπόλοιπο πλήρωμα.
Κάποια στιγμή, θα βάλουν στην παρέα τους άλλα 4 σκυλιά. Μεγάλη παρέα, μικρή βάρκα, αλλά θα πρέπει να συμβιώσουν. Η γάτα είναι σαν θεά στα μάτια του retriever και την κοιτάζει με θαυμασμό. Το πουλί είναι ο θεός της γάτας, διότι την προστάτευσε από επίθεση ομοίων του. Κάποια στιγμή το νερό θα απορροφηθεί από τη γη και θα επανέλθει το παλιό έδαφος.
Και θα είναι πια ένας άλλος κόσμος.
Το Flow δεν έχει κάποια συγκεκριμένη πλοκή, υπό την έννοια πως δεν αρχίζει μια ιστορία και μετά τελειώνει. Είναι σαν ένα κεφάλαιο μιας μεγάλης ιστορίας.
Σε αυτό το animation θαυμάζεις και την αφηγηματική δεινότητα με τα εξωλεκτικά εκφραστικά μέσα, και την σχεδιαστική προσέγγιση με την σαν 3D αποτύπωση των ζώων, την ικανότητα της ταινίας να σου περιγράψει τα συναισθήματα των ζώων, σαν να είχαν τη δυνατότητα να μιλήσουν.
Μπορούμε να καταλάβουμε πώς αισθάνεται η γάτα, ο σκύλος, το πουλί, όλα τα ζώα, η φάλαινα, καθαρά και μόνο με το πώς είναι το σκηνικό και το τι συμβαίνει γύρω.
Το Flow είναι μια ταινία που συνεχίζει την κληρονομιά των βουβών animations, όπως είναι το Red Turtle από το Studio Ghibli πριν μερικά χρόνια, και, εκτός από τις προσωπικές ερμηνείες στο μήνυμά του που μπορεί να δώσει ο καθένας, σου δίνει να καταλάβεις πως σε έναν κόσμο όπου ο άνθρωπος τα έχει φέρει όλα τα στα μέτρα του, υπάρχουν οι ανήμπορες ψυχές, τα όντα που τα παρασέρνει η πλημμύρα και επαφίενται στην τύχη.
Και σε κάνει να καταλάβεις αν είσαι άνθρωπος. Γιατί με αυτό που βλέπεις, το αυτόματο ένστικτο είναι του σωτήρα, να σκεφτείς ότι θα ήθελες να διασφαλίσεις τις ζωές των ζώων που αποτυπώνονται.
Ως αθεράπευτα παιδιά σε σώματα ενηλίκων, το Flow είναι μια ταινία που μπαίνει στην κορυφή των αγαπημένων μας από το 2025 ως τώρα και δε βλέπουμε πώς δε θα βρίσκεται εκεί γύρω ως το τέλος της χρονιάς.