Οι κομήτες είναι διαστημικά σώματα, τα οποία καθώς διέρχονται γύρω από αστέρια και πλησιάζουν τον ήλιο αποκτούν δύο ουρές. Την ουρά σκόνης και την ουρά ιόντων. Η όψη τους από τη Γη μπορεί να φέρνει λίγο σε διάττοντες αστέρες, αλλά έχουν μεταξύ άλλων μια βασική διαφορά. Μεγαλύτερη διάρκεια κρότου όταν σκάνε στη Γη. Το What Happened to Monday είναι η ταινία-κομήτης του ευρωπαϊκού σινεμά για φέτος.
Αν υποθέσουμε ότι εσύ, ο θεατής, είσαι ο ήλιος, καθώς την βλέπεις της αυξάνεις την θερμότητα. Τότε αποκτάει δύο ουρές. Η μία είναι η ουρά της φιλοσοφικής αναζήτησης. Η άλλη είναι η ουρά του καλλιτεχνικού αποτελέσματος που είναι δομημένο με τόση απλότητα, που αν δεν προσέξεις, μπορεί να την θεωρήσεις ευτελή και ανούσια. Δεν είναι. Σε καμία των περιπτώσεων. Ο Τόμι Βίρκολα, σκηνοθέτης του What Happened to Monday, και η Νούμι Ραπάς, η πρωταγωνίστρια, φροντίζουν με κάθε τρόπο γι΄αυτό.
Το What Happened to Monday (ή ελληνιστί Τι Συνέβη στη Δευτέρα) είναι μια δυστοπία. Ένα εναλλακτικό παράθυρο της ανθρωπότητας, το οποίο δεν είναι και τόσο μακριά. Ως το 2050 ο πληθυσμός θα έχει φτάσει τα 9 δισεκατομμύρια. Αν σκεφτούμε τι συμβαίνει σήμερα σε συγκεκριμένες περιοχές του κόσμου με τα 7 δισ., τότε φαντάσου τι έχει να συμβεί με τα 9. Πυκνοκατοίκηση, συμπυκνωμένη ζωή μέσα σε σπίτια 25 τετραγωνικών, μολύνσεις, εύκολη εξάπλωση ασθενειών και πολλά άλλα.
Η Νικολέτ Κέιμαν (Γκλεν Κλόουζ) είναι πρόεδρος σε μια ανώνυμη χώρα του μέλλοντος. Έχοντας αντιληφθεί ότι σε λίγο ο κόσμος θα τρώει το σαρκίο του, αποφάσισε να απαγορεύσει την γέννηση δύο παιδιών και πάνω. Κάθε ζευγάρι μπορούσε να κάνει μόνο ένα παιδί. Αν παρ΄ελπίδα κάποιοι έκαναν και δεύτερο, τότε αυτό θα βρισκόταν υπό την κυριότητα του κράτους. Και λέω κυριότητα, γιατί όντως έπαυε να είναι άνθρωπος. Ήταν ένα κτήμα. Το κράτος μπορούσε να το σκοτώσει, να το χρησιμοποιήσει σε πειράματα και μετά να το σκοτώσει, να το τηγανίσει και να το φάει. Εντάξει, όχι τόσο ακραίο (sic). Το ένα παραπάνω παιδί μπορεί με κάποιον τρόπο να κρυφτεί. Κι αν σου το πάρουν, ο πόνος είναι δυσβάσταχτος, αλλά είχες προετοιμάσει τον εαυτό σου γι΄αυτό.
Τα 6 παραπάνω παιδιά πώς κρύβονται; Πώς αντέχεις – αν τοποθετήσουμε ένα πονόμετρο γονιών, το οποίο από μόνο του είναι τέρμα άπονο – την απώλεια 6 παιδιών σου; Πώς διαλέγεις ποια θα χαθούν και ποιο θα κρατήσεις; Η επταπλή Κάρεν Σέτμαν είχε ένα αβαντάζ. Γεννήθηκε ως επτάδυμα. Ναι, δεν βγάζει νόημα αυτό. Εννοώ ότι η Κάρεν Σέτμαν γέννησε το 2043 επτά κορίτσια και πέθανε στη γέννα, μιας και δεν θα μπορούσε να γεννήσει σε νοσοκομείο. Θα της τα έπαιρναν όλα. Ο παππούς Τέρενς (Γουίλιεμ Νταφόε) βάφτισε και τα εφτά κορίτσια Κάρεν (Νούμι Ραπάς) γιατί δεν έπρεπε να έχουν διαφορετικά ονόματα και να μπερδευτούν καμία μέρα. Εκτός από το όνομα της μαμάς, οι εφτά κοπέλες πήραν ένα δεύτερο. Μοιράστηκαν τις εφτά μέρες της εβδομάδας. Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη κοκ.
Ο λόγος; Η μέρα που είχε κάθε μία αφορούσε στη μέρα που μπορούσε να βγει στον έξω κόσμο και να ζήσει σαν κανονικός άνθρωπος. Τις υπόλοιπες έξι μέρες έμενε κλεισμένη στο σπίτι με τις άλλες 5 αδερφές της. Κάθε αδερφή έχει μια δεξιότητα και όλες μαζί συμπληρώνονται. Αν αφαιρεθεί μία, τότε έχει αρχίσει η ήττα τους. Επίσης, ό,τι συμβεί στη μία πρέπει να συμβεί και στην άλλη. Υπάρχει μια εκπληκτική σκηνή με ένα δάχτυλο που το δίνει με ενάργεια.
Μια μέρα όμως γίνεται κάτι που θα διαλύσει μια για πάντα την αχτύπητη εφτάδα. Η Δευτέρα δεν επιστρέφει από τη δουλειά. Ο πομπός που έχει πάνω της δεν ανιχνεύεται από τις άλλες αδερφές. Δεν ξέρουν τι να υποθέσουν. Αν πέθανε ή αν την συνέλαβε το κράτος της Κέιμαν. Σύντομα θα καταλάβουν τι έχει συμβεί και θα δουν τις κατασταλτικές δυνάμεις του κράτους να στέκονται στην πόρτα τους. Η πανίσχυρη ένωση των 7 θα γίνει 6, των 6 θα γίνει 4 και στο τέλος θα μείνουν δύο. Μόνο που αυτές οι δύο θα σε σοκάρουν πραγματικά. Είναι τρομερό αυτό που επιφυλάσσει το τέλος της σειράς.
Η εικόνα και ο ήχος σε βάζουν απόλυτα στην αίσθηση της αφήγησης. Πρωτίστως, σου εμφυτεύει την ιδέα ότι παρακολουθείς έναν κόσμο που παραδίδει την δική του ενέργεια στα φυσικά φαινόμενα. Βροχερός, μουντός, σκοτεινός εκεί που πρέπει, ελάχιστες φωτεινές στιγμές, κάτισχνος. Όλες οι δυστοπίες, όλες οι ζοφερές εκδοχές της ανθρωπότητας συμπυκνώνονται σε αυτό το στοιχείο της μη φωτεινότητας. Από κει και πέρα αρκείται στην ένταση που έχει η εξιστόρηση. Μιλάμε άλλωστε για ένα τόσο αληθινό σενάριο. Είναι μια επιλογή που η ανθρωπότητα θα κληθεί να την πάρει κάποια στιγμή. Και η οπτική δεν θέλει να δαιμονοποιήσει την Κέιμαν, τη γυναίκα-ηγέτη που συμβολοποιεί αυτή την απόφαση. Δεν τη θέτει σε θέση κατήγορου γι΄αυτό. Την κατηγορεί γιατί αποκρύπτει την αλήθεια από τους ανθρώπους που στερούνται τα παιδιά τους.
Στοχοποιείται γιατί αφαιρεί μέρος της ανθρώπινης ολότητας από το συνολικό φορτίο του πλανήτη. Η Σουηδή Νούμι Ραπάς προσαυξάνει την «χοάνη» του What Happened to Monday που προσφέρει στον θεατή. Καλείται να υποδυθεί 7 διαφορετικά ίδιους ρόλους. Και να το κάνει ταυτόχρονα. Καλείται να επιλέξει ένα διαφορετικό χαρακτηριστικό, ένα διαφορετικό συναίσθημα στο βλέμμα για κάθε μία. Όλες έχουν κάτι απ΄όλα. Η κάθε μία βγάζει στο προσκήνιο κάτι άλλο.
Οι περισσότερες σεκάνς διαρκούν τόσο όσο. Δεν θα βρεις τρόπο να βαρεθείς ούτε να μην προλάβεις να αντιληφθείς ποιος είναι τι και ποια θέση κατέχει. Το What Happened to Monday είναι στο τέλος του ένα έργο που διαθέτει δύο ουρές. Την ουρά της μύχιας σκέψης, που εμφωλεύεται σε έννοιες ηθικής, ανθρωπισμού και συγκρουόμενων λογικών, και την ουρά του αισθητικού αποτελέσματος, που ξαφνιάζει πολύ, πολύ ευχάριστα!