Δεν έχω ζήσει ποτέ στην Αμερική. Δεν την έχω δει ούτε με κιάλια. Επομένως δεν μπορώ να ξέρω το πως είναι να ζεις εκεί. Μπορώ όμως να βγάλω ένα συμπέρασμα βασισμένος σε όσες προσλαμβάνουσες έχω από το σινεμά, την τηλεόραση και όποια άλλη μορφή επαφής. Το να ζεις στις μεσονότιες πολιτείες είναι μια διαρκής αίσθηση μελαγχολίας. Γενικώς το να ζεις το έχει αυτό, αλλά στις συγκεκριμένες περιοχές ακόμα περισσότερο. Άνθρωποι που ζουν από τη γη, που έχουν μεν την μόνιμη καλοκαιρία, αλλά απέχουν πολύ από τη θάλασσα. Που ζουν μια μεσοβέζικη κατάσταση. Ούτε νότιες ακριβώς είναι, ούτε βόρειες. Ούτε δυτικές, ούτε ανατολικές. Πιάνουν λίγο απ΄όλα. Το Μιζούρι είναι μια κατ΄εξοχήν τέτοια περίπτωση και στο Three Billboards Outside Ebbing Missouri βλέπουμε πολύ από το γιατί.
Η μελαγχολία που έχει το Μιζούρι είναι ιδιαίτερη. Όπως ίσως συμβαίνει με κάθε μελαγχολία ή κάθε άλλο συναίσθημα. Τα πράγματα είναι μουντά, είναι πιο συχνός ο φόβος για ανεμοστρόβιλους, είναι με λίγα λόγια μια άλλη εντελώς ιστορία. Ο Martin McDonagh θέλησε να επενδύσει πολύ με αυτή την ήρεμη άχλη των αιθέρων στο Μιζούρι. Επέλεξε να στροβιλίσει σε αυτήν τις ζωές των ηρώων του.
Το Three Billboards Outside Ebbing Missouri είναι μια ταινία για την οποία είχαμε μιλήσει από τον Σεπτέμβριο κιόλας. Τότε που ήταν απλώς μια ανεξάρτητη παραγωγή. Τότε που ξεκινούσε τις προβολές της στα μικρά και μεγάλα φεστιβάλ. Αυτό που επεξεργαζόταν κι επεξεργάζεται ως ταινία είναι μια γλυκιά δυνάστευση για τον θεατή.
Υπάρχει ένα γεγονός, υπάρχει το ομηρικό in medias res, υπάρχει η αποκαθήλωση της κανονικότητας. Ή της λέξης που τείνουμε να χρησιμοποιούμε για να χαρακτηρίσουμε το βαρετό. Η Mildred Hayes (McDormand) είναι το τραγικό και συνάμα όχι τόσο τραγικό πρόσωπο. Έχει χάσει την κόρη της, είναι νεκρή και πιθανότατα πρώτα την βίασαν, αλλά το πένθος δεν είναι το δικό της μότο. Η διαρκής ενατένιση του θανάτου της δεν την απασχολεί. Θέλει να βρεθεί ο ένοχος.
Η αστυνομία δεν έχει καταφέρει να συνδέσει κάποιον με το έγκλημα. Αυτό δεν περνάει έτσι από τη Mildred. Τη δυναμική Mildred που μόνο με το βλέμμα της σου έχει στρίψει τα γεννητικά όργανα τρεις φορές. Για να ασκήσει την πίεση της στην αστυνομία του Ebbing πάει και αγοράζει τρία billboards λίγο έξω από την μικρή επαρχιακή πόλη. Ευρισκόμενα σε έναν δρόμο που κανείς δε χρησιμοποιούσε πια, τα billboards έμεναν ανεκμετάλλευτα.
Πάνω σε αυτά η Mildred αναρτά μια και μόνο ερώτηση προς τον Bill Willoughby (Woody Harrelson), τον αρχηγό του τμήματος. «Γιατί δεν έχει γίνει καμία σύλληψη ακόμα;» είναι το ερώτημα της. Σκέφτεται ότι με μόχλευση μέσω των ΜΜΕ που θα προτάξουν το θέμα, θα κινητοποιηθεί η κοινωνία του Ebbing και θα μπει και πάλι στο πλάνο ο φάκελος της κόρης της.
Το αποτέλεσμα είναι κάπως διαφορετικό. Η Midlred γίνεται σκληρή και καταφεύγει σε εξεζητημένες πρακτικές για να εκθέσει όσο γίνεται περισσότερο τον Bill Willoughby. Στον ενδιάμεσο βρίσκεται και η φιγούρα του Jason Dixon (Sam Rockwell), ενός αστυνομικού που είναι βαθιά ρατσιστής, αλλά δεν θεωρεί ρατσισμό το να μισεί τους μαύρους. Λειτουργεί με το ένστικτο και μόνο, δεν έχει ούτε καν τη βασική αντίληψη και κάνει ξεκάθαρη κατάχρηση εξουσίας.
Το μείγμα των τριών είναι ταυτόχρονα εκρηκτικό, αλλά και συγκινητικό σε κλιμακούμενα αυξανόμενες δόσεις όσο προχωράει η ταινία. Τα όσα εκτυλίσσονται μετά τις αποκαλύψεις του σερίφη Willoughby δίνουν το step up στην ταινία. Την κάνουν από μια απλή ιστορία όπου μια μάνα αναζητά το δολοφόνο του παιδιού της, σε μια ιστορία που περιλαμβάνει μέσα της πολλά πράγματα. Στήριξη, άγνοια, συγχώρεση, κατανόηση, βοήθεια και σύμπνοια στον πόνο. Όποια ενδυμασία κι αν φοράει αυτός.
Η McDormand επανέρχεται και «απομυζεί» όλη την μαεστρική καθοδήγηση του McDonagh. Πάνω απ΄όλα υπενθυμίζει πόσο σπουδαία ηθοποιός είναι. 20 χρόνια μετά την βράβευση της για το Fargo, παίρνει και πάλι θέση στη μάχη της καταξίωσης. Μιας καταξίωσης που δεν αφορά τους άλλους. Αλλά την καλειδοσκοπική ανταπόκριση του εαυτού της. Άκαμπτη όσο δεν πάει, αντιδραστική, δίχως ιδιαίτερους φραγμούς. Εκμεταλλεύεται την απώλεια και την χρησιμοποιεί ως ελαφρυντικό στις πράξεις της. Πράξεις που ξεφεύγουν σε επικίνδυνο βαθμό.
Απώτερος στόχος δεν είναι μια κάποια δικαίωση. Είναι και η εξιλέωση. Το σαράκι της μικρής ευθύνης φαίνεται πάντοτε μεγάλο στη μάνα. Και η McDormand αναπαριστά στον μέγιστο δυνατό βαθμό αυτό το χαρακτηριστικό.
Ο Woody Harrelson έχει τον ρόλο που γεννά τα πάντα στο Three Billboards. Η ευρηματικότητα και η ευελιξία του χαρακτήρα του επιτρέπουν να δείξει γιατί είναι ένας υποτιμημένος ηθοποιός. Χάθηκε ήδη μια φορά στη σκιά του McConnaughey. Τώρα τον καλύπτουν η McDormand και ο Rockwell. Δεν τον στενοχωρεί κάτι τέτοιο. Του αρκεί που δίνει στον ρόλο του Bill όλη την ωριμότητα στην πρόκληση των συναισθημάτων.
Ο Rockwell, ο τρίτος πόλος, καλείται να περιπλέξει κάπως ετερόκλητα στοιχεία. Από τη μία η αφέλεια σε βαθμό πνευματικής υστέρησης και αντιληπτικής ανικανότητας. Από την άλλη όλα τα στερεότυπα μιας συντηρητικής πολιτείας όπως το Μιζούρι. Κάπου ενδιάμεσα μια ελάχιστη δόση τρωτότητας. Λίγη κυνικότητα και αδιαφορία σε πολλές στιγμές. Χωρίς φρένο στις μηχανικές του αντιδράσεις.
Όλοι οι παραπάνω, μαζί με την αύρα του σεναρίου, εγκολπώνονται στην ευχέρεια του McDonagh. Είναι οι δικές του ικανότητες που επιτρέπουν στους ηθοποιούς να αναδυθούν. Είναι η «απλή πολυπλοκότητα» τους που ανοίγει δρόμους για να ακολουθήσουν.
Το καταπληκτικό με το Three Billboards Outside Ebbing Missouri είναι ότι ο McDonagh καταφέρνει να δώσει ένα αντάξιο φινάλε σε μια σπουδαία ταινία. Πολλές φορές συμβαίνει μια ταινία να τα χαλάει στο τέλος της. Εδώ δεν γίνεται κάτι τέτοιο. Σε κάνει να νομίζεις πως θα εξελιχθεί σε μια δικαίωση και απονομή δικαιοσύνης ή σε μια αναζήτηση του δολοφόνου. Μοιάζει ως σκοπός, ώστε να έρθει το φινάλε. Ο Jason και η Mildred, από «εχθροί» γίνονται φίλοι, κατανοούν ο ένας τον άλλον και αποφασίζουν να γράψουν με άλλο τρόπο το κλείσιμο αυτού του βιβλίου. Αφού δεν τους εμφανίζεται το σωστό τέλος, δημιουργούν οι ίδιοι την ορθότητα στο οριστικό.
Στη φετινή άκρως ανταγωνιστική κούρσα – το Lady Bird και το Shape of Water κοιτούν στα μάτια το Three Billboards – τίποτα δεν είναι δεδομένο. Αλλά δεν χρειάζεται να καταλήγουν όλα στην απτή επιβράβευση. Ο McDonagh μας προσφέρει μια από τις ταινίες που θα συζητάμε στην επόμενη δεκαετία. Κι αυτό έχει την απαράμιλλη ομορφιά του!
* Η φετινή απονομή των Oscar θα μεταδοθεί στις 4 Μαρτίου από τα κανάλια της COSMOTE TV. Μέχρι τότε μπορείς να παρακολουθείς το αποκλειστικό κανάλι COSMOTE CINEMA OSCARS HD, όπου θα βρεις 85 οσκαρικές ταινίες που ξεχώρισαν και έλαβαν υποψηφιότητα ή κέρδισαν το χρυσό αγαλματίδιο.