Στο γνωστικό μου πεδίο εισήχθη κάπου το 2013. Μόνο ως όνομα και ιδιότητα τότε. Ενάμιση χρόνο μετά η εισαγωγή ολοκληρώθηκε μαζί με το Grand Budapest Hotel. Ο τρόπος που είχε φτιάξει την ταινία του με συνάρπασε. Δεν είχα ξαναδεί τίποτα ίδιο ή έστω παρόμοιο ως τότε. Τα χρώματα, η αισθητική, οι ερμηνείες, η μουσική. Όλα υποδήλωναν την μεγάλη επίδραση του σε κάθε πτυχή του αποτελέσματος. Ένας καλλιτέχνης πολυπλόκαμος που κατευθύνει τα πράγματα εκεί που πιστεύει ότι θα κολλήσουν καλύτερα μεταξύ τους. Και όντως κολλάνε. Ο Γουές Άντερσον είναι ένας από τους κορυφαίους σε παγκόσμια κλίμακα.
Αυτή η φράση που προηγήθηκε δεν γράφεται με την ελαφρότητα που γράφονται συνήθως τέτοιες ατάκες. Αν ήθελα απλώς να του αποδώσω έναν χαρακτηρισμό θα έλεγα «από τους κορυφαίους Αμερικάνους». Γιατί συνήθως το είδος του σινεμά που υπηρετεί ο καθένας δεν μπορεί να μπει σε σύγκριση με ένα άλλο. Για παράδειγμα πως να συγκρίνεις τον Ρίντλι Σκοτ με τον Κεν Λόουτς; Όμως ο 48χρονος από την Αμερική υπηρετεί ένα σινεμά που κολλάει παντού. Στην δράση του Χόλιγουντ, στην ντοκιμαντερίστικη οπτική του ασιατικού σινεμά και στην dark-weird οπτική της Ευρώπης.
Μόνο για την Αφρική δεν ξέρουμε ακόμα αν μπορεί να βρει σημείο επαφής με τον Γουές Άντερσον. Αλλά σίγουρα κι εκεί θα κουμπώνει.
Όλα αυτά δεν λέγονται τυχαία. Δεν είναι ότι ξυπνήσαμε ένα πρωί και είπαμε να γράψουμε κάτι γι΄αυτόν. Είναι ο ίδιος που παρακινεί τα δάχτυλα μας να του αφιερώσουν λέξεις. Το Isle of Dogs, η νέα του ταινία που κυκλοφορεί στις αίθουσες από την Odeon από αύριο Πέμπτη, είναι στο επίπεδο που την περιμέναμε. Συνεχίζει και προσθέτει στο legacy του. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι το Grand Budapest Hotel θα ξεπεραστεί. Να φτιάξει κάτι σχετικά κοντά ίσως. Αλλά να το βάλει στην δεύτερη θέση; Υπερβατικό όσο δεν πάει.
Από το Royal Tenenbaums το 2001 μέχρι σήμερα, ο Γουές Άντερσον διαφοροποιείται. Εξελίσσεται σαφώς. Αλλά από ένα σημείο και μετά απλώς διαφοροποιείται. Προσαρμόζεται. Γιατί αυτό είναι το μεγάλο κατόρθωμα σήμερα. Κανείς δεν θα γίνει πρωτοπόρος, ιδίως σε μια τέχνη που μετρά πλέον 100 χρόνια. Το να παρατηρείς διαρκώς, να αναλύεις, να συνδέεις άσχετες φαινομενικά πληροφορίες που λαμβάνει ο εγκέφαλος και να τις χρησιμοποιείς ανάλογα με την περίσταση, αυτό ναι, είναι πρωτοποριακό.
Και να σκεφτεί κανείς ότι τις πρώτες του απόψεις γύρω από την τέχνη του σινεμά τις αντάλλαξε και τις ανέπτυξε παρέα με τον Όουεν Γουίλσον.
Ο Γουές Άντερσον μπορεί να ονομάστηκε επόμενος Μάρτιν Σκορτσέζε από τον ίδιο τον Σκορτσέζε, αλλά είναι κάτι πολύ πιο μεγαλειώδες. Είναι ο Άντι Γουόρχολ της εποχής μας. Κι έχω την αίσθηση ότι αυτό κατέχει μεγαλύτερη βαρύτητα στη σημερινή εποχή!
Γεννημένος στο Χιούστον, ο Γουές έβλεπε από πολύ μικρός την καρτουνίστικη πλευρά των πραγμάτων. Στα 8 του έκανε την πρώτη του ταινία μικρού μήκους με στιγμές της οικογένειας του. Το Royal Tenenbaums είχε ως βάση το διαζύγιο των γονιών του. Γενικώς, κάθε του θεματική έμοιαζε να εξαγνίζει στην κολυμπήθρα της μαύρης κωμωδίας κάθε κομμάτι της ζωής του που στην αρχή φαινόταν κάπως δυσβάσταχτο συναισθηματικά.
Το Isle of Dogs είναι ένα stop motion που απηχεί σε αυτή την ερμηνεία της πορείας του. Έχει τα στοιχεία του. Την αγαπημένη του mise en scene που δεν την αποχωρίζεται.
Όλα είναι κάπως αόριστα μεταξύ τους, αλλά εναρμονίζονται με τον μοναδικό του τρόπο. Σε αυτά τα 4 χρόνια που μεσολάβησαν από το Grand Budapest Hotel, ο ο Άντερσον συνέλεξε πολλές εικόνες και λεπτομέρειες. Έτσι οδηγήθηκε στο να φτιάξει ένα φιλμ που είναι υψηλής αισθητικής από κινηματογραφική άποψη, αλλά και εξίσου σημαντικό ως πολιτική κριτική. Σημαντικό και ως πολιτιστική αναφορά, αφού θέλει με αυτό να εξάρει την ιαπωνική κουλτούρα. Μέσω της μετατροπής της αλήθειας σε φαντασία.
Επιλέγοντας έναν σκουπιδότοπο ως πεδίο δράσης της αφήγησης, είναι σαν να αφαιρεί εντελώς το χρώμα. Όχι να το κάνει ασπρόμαυρο. Να το αφαιρεί. Να είναι νουάρ και να μην είναι. Κάτι που αν ήταν έντονο στην προηγούμενη ταινία του, τώρα είναι σφοδρό.
Αδυσώπητα όμορφο. Αυτό είναι το Isle of Dogs. Αυτό είναι κάθε έργο του Γουές Άντερσον. Αυτό είναι ο ίδιος ως καλλιτέχνης. Τις ταινίες του τις βλέπουμε όχι γιατί θέλουμε να μας πάρουν από ένα σημείο και να μας πάνε κάπου. Αλλά γιατί θέλουμε ο μεταφορέας να είναι εκείνος.
Κι ο ίδιος θέλει να συνταξιδεύει κάθε φορά με οικείες φάτσες. Να ξέρει ότι οι άνθρωποι του που αντιλαμβάνονται τι έχει στο κεφάλι του, θα είναι εκεί να του διευκολύνουν το έργο. Ο Μπιλ Μάρεϊ, τα αδέρφια Γουίλσον και όσοι άλλοι γνώρισε μέσα από τυχαιότητες.
* Το Isle of Dogs κυκλοφορεί την Πέμπτη 19/04 από την Odeon.