Everybody Knows: Το θρίλερ του Ασγκάρ Φαράντι κατακτά τις Κάννες

Everybody Knows: Το θρίλερ του Ασγκάρ Φαράντι κατακτά τις Κάννες

Ο Ιρανός σκηνοθέτης κατευθύνει την κάμερα με τη βοήθεια των Μπαρδέμ-Πενέλοπε Κρουζ.

Προσπάθησα πολύ να μη χρησιμοποιήσω έναν τόσο κλισέ τίτλο για τη νέα ταινία του σπουδαίου Ιρανού σκηνοθέτη, αλλά δεν το γλύτωσα. Αλλά, προς υπεράσπιση μου, τι να γράψεις για μια ταινία που μέσα σε μια μέρα βρήκε εταιρεία παραγωγής, προβλήθηκε στις αίθουσες της Γαλλίας και την επόμενη μέρα όλοι το αποθέωναν; Θέλοντας και μη, θα καταφύγεις στα κλισέ. Άλλο ένα τέτοιο έρχεται αμέσως τώρα. Ο Ασγκάρ Φαράντι μοιάζει να είναι ευλογημένος. Γιατί σε αντίθεση με τον Τζαφάρ Παναχί, ο οποίος έχει να αντιμετωπίσει το ανελέητο κυνήγι του ιρανικού κράτους, εκείνος μπόρεσε να ξεφύγει. Δραπέτευσε από την παράνοια και την κράτησε με τρόπο γόνιμο στις ταινίες του. Το Everybody Knows δεν αποτελεί εξαίρεση.

Σε κάποιες αποστροφές της εικόνας, μοιάζει λίγο με το About Elly, μια από τις πρώτες του ταινίες. Η πρώτη που του άνοιξε τις δυτικές πόρτες. Από τότε ακολούθησαν το Separation, το γαλλικής παραγωγής The Past, το Salesman που πήρε το Όσκαρ Ξενόγλωσσου και τώρα έρχεται κάτι καινούργιο. Καινούργιο όχι σε κινηματογραφικές τεχνικές ή είδος. Καινούργιο γιατί απευθύνεται σε μια νέα γλώσσα. Την ισπανική. Αυτό βέβαια δεν το πέτυχε μόνος του.

Το Everybody Knows ο Φαράντι το δούλευε 5 χρόνια. Σε αυτή την πορεία είχε δίπλα του τους δύο πρωταγωνιστές του. Ο Χαβιέ Μπαρδέμ και η Πενέλοπε Κρουζ συνέβαλλαν ώστε η ταινία να απλωθεί εμπορικά και στην ισπανόφωνη αγορά. Αυτό έφερε την Focus Features στην πόρτα του να αγοράζει τα δικαιώματα. Αυτό έδωσε την ευκαιρία στο ζεύγος του ισπανόφωνου σινεμά να δείξει πάλι το πόσο ταλαντούχο είναι.

Η Πενέλοπε περισσότερο στη γλώσσα της. Ο Μπαρδέμ σε κάθε γλώσσα. Και σε κάθε μη γλώσσα. Είναι οικουμενικός και παντός καιρού.

Το Everybody Knows έχει την ταμπέλα του θρίλερ, θρίλερ απαγωγής. Αλλά ο Φαράντι δεν απασχολείται όσο θα περίμενε κανείς από το να αποδώσει κάποια δικαιοσύνη ή να φέρει ένα τραγικό φινάλε. Η Πενέλοπε Κρουζ υποδύεται την Λάουρα, μια Ισπανίδα που έχει παντρευτεί τον Αργεντινό Αλεχάνδρο. Η Λάουρα παίρνει τα παιδιά για να πάνε στην Ισπανία για ταξίδι αναψυχής, να τους δείξει που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Ο Αλεχάνδρο μένει πίσω για δουλειές.

Στην Ισπανία η Λάουρα συναντά τον Πάκο, έναν μεγάλο έρωτα της εφηβικής της ηλικίας. Ο Πάκο έχει την αμφίεση ενός λέτσου, αλλά είναι καλοστεκούμενος. Έχει δικό του οινοποιείο και διατηρεί αναλλοίωτη τη γοητεία που χαλιναγώγησε την Λάουρα. Ενόσω οι δυο τους κάνουν το catch up και περπατάνε σε όλα τα μέρη της νιότης τους, η ταινία παίρνει διαστάσεις νοσταλγικού ρομάντσου ή ενός επικείμενου δράματος απ΄αυτά που παράγει με τη σέσουλα το ιταλικό σινεμά.

Μοιάζει σα να ανταμώνουν δύο κόσμοι στο Everybody Knows. Η ισπανική μαεστρία στο μυστήριο και το θρίλερ με την ιταλική φινέτσα στο δράμα. Αυτή την ακαταλαβίστικη ροή των πραγμάτων. Κάπως έτσι, ακαταλαβίστικα, αλλά με την όμορφη έννοια της λέξης, η κόρη της Λάουρα εξαφανίζεται. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο να ακολουθήσει για να την αναζητήσει. Μόνο κάτι αποκόμματα από εφημερίδες παλιότερων ετών που μιλούσαν για μια άλλη απαγωγή.

Υπάρχει προηγούμενο. Εδώ πάνω πατάει ο τίτλος. Όλοι ξέρουν. Και περισσότερο απ΄όλους ο Πάκο. Το ρηξικέλευθο στοιχείο του Φαράντι είναι η πίστη του στο συνηθισμένο. Είναι η παραδοξότητα του. «Όλοι οι άνθρωποι αγαπούν, μισούν, οργίζονται το ίδιο» λέει και ξαναλέει, καταρρίπτοντας τους ισχυρισμούς ψυχολόγων ότι οι επεκτάσεις των συναισθημάτων επηρεάζονται από τον πολιτισμό.

Η εστίαση του πατάει στα χνάρια του παρελθόντος. Στο Everybody Knows έχει ελάχιστες στιγμές που επιτρέπει στον θεατή να αναλύσει στοιχεία και να υποθέσει τον ένοχο. Το βασικό του διακύβευμα είναι πως αναπτύσσονται οι σχέσεις πάνω σε αυτή την προσωρινή απώλεια. Πάνω στον φόβο το προσωρινό να γίνει μόνιμο. Πώς εξελίσσονται τα συναισθήματα όταν τα ποτίζεις με απουσία και τρόμο;

Την ίδια στιγμή βλέπουμε τους δύο άντρες, τον Πάκο και τον Αλεχάνδρο, να λειτουργούν αλλιώς. Ο ένας δίνει ό,τι λεφτά έχει και δεν έχει για να βρεθεί η κόρη του εφηβικού του έρωτα. Ο πατέρας μένει απλώς στην προσευχή. Ένα μοτίβο ιδιαίτερα δύσκολο να το προσεγγίσεις σεναριακά.

Όσα γράφουμε είναι μοναχά η πρόσληψη από τις κριτικές, από τις αντιδράσεις και όσα μεταφέρουν τα ξένα μέσα. Πού να την δούμε και στις αίθουσες;