Με το Shoplifters του Χιροκάζου Κόρε-Έντα να παίρνει τον Χρυσό Φοίνικα, ολοκληρώθηκε φέτος το Φεστιβάλ των Καννών. Η συγκεκριμένη ταινία απέσπασε την αποθέωση κριτικών και επιτροπής, αλλά δύσκολα θα την έβαζα στις καλύτερες του φεστιβάλ. Όχι από κάποια αντίδραση ή για δηθενιά. Αλλά γιατί υπήρξαν μερικές που είχαν να προσφέρουν πολλά περισσότερα από το εν λόγω. Όπως το Dead Souls του Κινέζου Γουάνγκ Μπινγκ ή οι δύο ταινίες που μοιράστηκαν το βραβείο σεναρίου. Η πεντάδα που θα δεις είναι κατά την προσωπική μας εκτίμηση η καλύτερη εκδοχή του auteuristic cinema στις Κάννες φέτος.
The Man Who Killed Don Quixote
Ο Τέρι Γκίλιαμ χρησιμοποίησε τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες ως ελατήριο και εξύψωσε την δική του δονκιχωτική ιστορία. Μια ιστορία που επεξεργαζόταν 25 χρόνια. Με τον Άνταμ Ντράιβερ και τον Τζόναθαν Πράις σε πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ο Ντράιβερ είναι ο Τόμπι και ο Πράις ο Δον Κιχώτης. Για την ακρίβεια ένας πρώην ηθοποιός που νομίζει ότι είναι ο Δον Κιχώτης επειδή έπαιξε κάποτε αυτόν το ρόλο. Και ο Τόμπι, ο σκηνοθέτης εκείνης της ταινίας, αποφασίζει να συνδράμει στις ψευδαισθήσεις του και να τον ακολουθήσει εν πλήρη συνειδήσει. Ίσως γιατί και για εκείνον ήταν η τελευταία φορά που σκηνοθέτησε. Ίσως γιατί αναζητά κι αυτός μια ευκαιρία στην παρανόηση.
Happy As Lazzaro
Η ταινία που κέρδισε εξ ημισείας το βραβείο σεναρίου, με την Άλις Ρορβάχερ να περιγράφει μια συνάντηση αγαθών ανθρώπων σε έναν τόπο που ο χρόνος μοιάζει να έχει αφήσει απείραχτο. Λες και όλα εδώ προχωράνε…στάσιμα. Στην ιταλική εξοχή, εκεί όπου συναντιούνται οι έντιμοι άντρες με τους χωρικούς, η Ρορβάχερ στήνει έναν κόσμο μαγικού ρεαλισμού. Γεμάτη μεταφορές, με το απαλό σέπια να δίνει τον τόνο της αισθητικής όπως και στην προηγούμενη ταινία της, το Wonders, το Happy As Lazzaro είναι μια περιδιάβαση που επικαλύπτεται από το ντουέτο των χαρακτήρων.
Ο Λάζαρο, ένας καλοκάγαθος χωρικός που του φορτώνουν όλες τις ανεπιθύμητες δουλειές, και ο Τανκρέντι, γιος μιας γυναίκας-ηγεμόνα για την περιοχή, της Μαρκέζα, η οποία καταπιέζει τους πάντες. Οι δύο νεαροί γίνονται φίλοι, ή καλύτερα ο Λάζαρο γίνεται το κατοικίδιο του Τανκρέντι. Ο δεύτερος ζητάει τη βοήθεια του πρώτου για να σκηνοθετήσει την απαγωγή του και να ξεφύγει από την επίβλεψη της μητέρας του. Η Ρορβάχερ ντύνει την ανεμελιά με τη μελαγχολία και επιβραβεύει τον χαρακτήρα του Λάζαρο με την αποκάλυψη πραγμάτων που δεν είχε ακόμα γνωρίσει.
https://www.youtube.com/watch?v=30KW3i3bxEo
Three Faces
Ο Τζαφάρ Παναχί είναι από τους αγαπημένους μου σκηνοθέτες και μόνο αμερόληπτα δεν τοποθετείται η ταινία του εδώ. Αλλά αυτό δεν αναιρεί το ειδικό της βάρος. Γι΄αυτό και πήρε επίσης βραβείο σεναρίου.
Ως ταινία όμως χρειάζεται από τον θεατή να γνωρίζει το παρελθόν του Παναχί. Να έχει δει το Taxi, το This is Not A Film, το Cirle. Στο Three Faces φτιάχνει και πάλι το ψηφιδωτό του τόπου του, της κοινωνίας που αρνείται να διευρύνει την αντίληψη της. Μόνο που αυτή τη φορά το κάνει ως σκετς. Ακόμα περισσότερο από το Taxi. Πάλι μέσα σε ένα αμάξι, πάλι σαν σε roadtrip, αντανακλώντας την καριέρα του σε γυναικείους χαρακτήρες. Κι ο ίδιος είναι κομπάρσος σε αυτό.
https://www.youtube.com/watch?v=OJ-MXnF8qz0
Capernaum
Η Ναντίν Λαμπάκι, ηθοποιός και σκηνοθέτιδα από το Λίβανο, περιγράφει με μια εύστοχη αλληγορία την ψυχική κατάσταση ενός παιδιού που ζει και μεγαλώνει σε περιοχές όπως η χώρα της, η Συρία, η Παλαιστίνη. Ο 12χρονος Ζάιν, ο πρωταγωνιστής, αποφασίζει να μηνύσει τους γονείς του που τον έφεραν στον κόσμο. Σε αυτό το συγκεκριμένο σημείο του κόσμου. Εκεί όπου η ζωή του είναι εξαθλιωμένη και γεμάτη φόβο. Σε μια από τις καλύτερες ερμηνείες ανήλικου που έχουν γίνει, βλέπουμε την απότομη, τη σκαιή ωρίμανση ενός 12χρονου παιδιού.
Dead Souls
Το διάρκειας 8 ωρών ντοκιμαντέρ του Γουάνγκ Μπινγκ, σκαλίζει ένα πονεμένο παρελθόν για τη συλλογική μνήμη των Κινέζων. Μπορεί να ενοχλεί κιόλας την καθεστηκύια τάξη. Τα κινέζικα γκουλάγκ που στοιβάζονταν άνθρωποι δεξιάς ιδεολογίας στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 και ως επί το πλείστον κατέληγαν νεκροί, αποτελούν το αντικείμενο σχολιασμού του Μπινγκ. Όχι με μια απλή καταγραφή της Ιστορίας. Αλλά με τις μαρτυρίες όσων επέζησαν.
Ο λόγος που το Dead Souls είναι κομψοτέχνημα του παγκόσμιου σινεμά είναι ακριβώς αυτός. Και πιο εκτιμητέος για εμάς τους δυτικούς θεατές. Γιατί μαθαίνουμε πως είναι να αναπολείς τον πόνο δίχως δάκρυα σε μια μακρινή μας κουλτούρα. Όντες συνηθισμένοι σε αφηγήσεις με συγκίνηση και τρεμάμενες φωνές, είτε στον ευρωπαϊκό είτε στον λατινοαμερικάνικο κινηματογράφο, γινόμαστε μάρτυρες της αυτοσυγκράτησης από τους επιζώντες. Είναι γιατί δεν υπάρχει κάτι άλλο μέσα τους και αποτελούν Dead Souls; Ή απλώς εμείς δυσκολευόμαστε να τους αποκρυπτογραφήσουμε;