Από την Κίνα και τα πατατάκια με γεύση καλαμάρι και βούτυρο-μέλι, μέχρι την Αυστραλία και τη Μαρμίτα, ο Ευτύχης Μπλέτσας έχει δοκιμάσει σχεδόν κάθε παράξενο φαγητό που μπορεί να βάλει ο ανθρώπινος νους στο στόμα του. Όμως, υπήρξε μια στιγμή που ακόμη και εκείνος – ο αιώνια χαμογελαστός ταξιδιώτης της γεύσης – λύγισε. Και αυτό συνέβη στην Ισλανδία, με ένα παραδοσιακό πιάτο που θα μπορούσε άνετα να διεκδικήσει τον τίτλο του χειρότερου φαγητού στον κόσμο: το Χάκαρλ (Hákarl).
Πρόκειται για σαπισμένο κρέας καρχαρία της Γροιλανδίας. Ο συγκεκριμένος καρχαρίας δεν διαθέτει ουροποιητικό σύστημα, κι έτσι όλες οι τοξίνες του αποβάλλονται απευθείας μέσα στη σάρκα του. Για να καταστεί βρώσιμος – λέμε τώρα – ο καρχαρίας υποβάλλεται σε μια διαδικασία ωρίμανσης και αποξήρανσης που διαρκεί από τρεις έως πέντε μήνες. Αυτό όμως δεν αρκεί για να κάνει το κρέας ευχάριστο. Το αντίθετο.
Όπως εξηγεί και ο ίδιος ο Ευτύχης Μπλέτσας:
«Δοκίμασα ένα μικρό κομματάκι και δεν θα το ξαναέκανα για κανέναν λόγο! Το χάκαρλ δεν είναι τίποτα άλλο από σάπιος καρχαρίας, ποτισμένος με το κάτουρο του ίδιου του του σώματος. Μακράν από τα χειρότερα πράγματα που μπορείς να φας. Ξεκάθαρα!»
Και δεν το λέει εύκολα αυτό. Ο άνθρωπος έχει δοκιμάσει stinky tofu στην Ταϊβάν (βρώμα από τις λίγες), ακρίδες στην Κίνα, και ακόμα και τη θρυλική σουηδική ρέγγα Surströmming – που μυρίζει λες και άνοιξες τάπερ με χαλασμένο ψάρι σε ασανσέρ. Αλλά τίποτα, τίποτα δεν συγκρίνεται με τη γεύση του Χάκαρλ.
Τι είπαν άλλοι γευσιγνώστες – ταξιδευτές για το Χάρκαλ aka ζυμωμένο καρχαρία
Ο σεφ Anthony Bourdain περιέγραψε τον ζυμωμένο καρχαρία ως «το χειρότερο, πιο αηδιαστικό και τρομερά αποκρουστικό πράγμα» που είχε φάει ποτέ.
Ο σεφ Gordon Ramsay προκάλεσε τον James May να δοκιμάσει τρεις «λιχουδιές» (λαοτιανό ουίσκι με φίδι, πέος ταύρου και ζυμωμένο καρχαρία) στην εκπομπή The F Word. Μετά τη δοκιμή του ζυμωμένου καρχαρία, ο Ramsay τον έφτυσε, αλλά ο May κατάφερε να τον κρατήσει. Μάλιστα, προσφέρθηκε να τον φάει ξανά.
Σε ένα επεισόδιο με θέμα την Ισλανδία από τη 2η σεζόν της εκπομπής Bizarre Foods του Travel Channel, ο Andrew Zimmern περιέγραψε τη μυρωδιά του πιάτου ως κάτι που του θύμισε «μερικά από τα πιο φρικτά πράγματα που έχω μυρίσει στη ζωή μου», αλλά είπε πως η γεύση ήταν πολύ καλύτερη από τη μυρωδιά. Τη χαρακτήρισε ως «γλυκιά, καρυδάτη και μόνο ελαφρώς ψαρίσια». Ωστόσο, σχολίασε για το χάκαρλ: «Αυτό είναι για σκληρούς. Είναι σοβαρό φαγητό. Δε θες να μπλέξεις με αυτό. Δεν είναι για αρχάριους».
Σε επεισόδιο του Travel Man το 2015, η Jessica Hynes και ο Richard Ayoade επισκέφτηκαν ένα εστιατόριο στο Ρέικιαβικ και περιέγραψαν τη γεύση του χάκαρλ ως «φρικτή», «σαν ζελατινοποιημένος κύβος αμμωνίας», αν και «τεχνικά βρώσιμο».
Στο φινάλε της 5ης σεζόν της εκπομπής River Monsters του Animal Planet, ο βιολόγος και ψαράς Jeremy Wade ανέφερε ότι η σάρκα «μυρίζει σαν ούρα» και έχει «πολύ έντονη επίγευση, που σε χτυπάει. Σε χτυπάει πραγματικά στο πίσω μέρος του λαιμού μόλις πάρεις την πρώτη μπουκιά». Πρόσθεσε ότι το κρέας ήταν εντελώς διαφορετικό από οτιδήποτε είχε δοκιμάσει ξανά, λέγοντας πως θύμιζε ένα πολύ δυνατό τυρί, αλλά με ξεκάθαρο ψαρίσιο χαρακτήρα.
Ο αρχαιολόγος Neil Oliver, δοκίμασε χάκαρλ στο ντοκιμαντέρ του BBC Vikings, στο πλαίσιο της έρευνάς του για τη διατροφή των Βίκινγκς. Το περιέγραψε ως κάτι που θυμίζει «ροκφόρ, αλλά εκατό φορές πιο δυνατό».
Στη σειρά Ainsley Eats the Streets, ο σεφ Ainsley Harriott δεν άντεξε τη βαριά γεύση αμμωνίας και την περιέγραψε ως «σαν να μασάς ένα στρώμα βουτηγμένο στα ούρα».
Στο επεισόδιο “The Saga of Carl” από την 24η σεζόν των Simpsons, ο Homer απειλεί τον Ισλανδό Carl με το πιάτο, λέγοντας:
«Δώσε μας απαντήσεις αλλιώς θα σου χώσω στο στόμα σάπιο καρχαρία που ζυμώνεται στα ίδια του τα ούρα!», στο οποίο ο Carl απαντά:
«Όχι, όχι! Οτιδήποτε εκτός από το μη φαγώσιμο, αποκρουστικό φαγητό της πατρίδας μου!»
Τι είναι χειρότερο και από τη γεύση του Χάρκαλ;
Το πιο τρομακτικό; Το φρέσκο κρέας του καρχαρία είναι τοξικό. Κυριολεκτικά. Αν το φας χωρίς να έχει ωριμάσει, μπορεί να προκαλέσει από σπασμούς μέχρι και θάνατο. Ουσιαστικά, η ωρίμανση είναι απλώς ένας τρόπος να το κάνεις λιγότερο φονικό – όχι απαραίτητα βρώσιμο.
Για μια χώρα που φημίζεται για τα φυσικά της τοπία και τις θερμές πηγές της, η Ισλανδία δε φημίζεται το ίδιο για τη γαστρονομία της. Το Χάκαρλ αποδεικνύει γιατί.
Αν θες να πεις ότι έχεις δοκιμάσει τα πάντα, μάλλον πρέπει να περάσεις από την Ισλανδία και να δοκιμάσεις το χάκαρλ. Αλλά να ξέρεις: αν λύγισε κι ο Μπλέτσας, τι ελπίδα έχεις εσύ;