Είναι πραγματικά αποκαλυπτικά εντυπωσιακός ο τρόπος που μπορεί μια αφήγηση χωρίς φιοριτούρες να σπάσει μέσα σου τα πάντα με την απλότητα της. Κι ο αναγνώστης δεν είναι ότι ξέρει εξ αρχής τι ζητάει από το βιβλίο που κρατάει στα χέρια του.
Μπορεί να ψυχανεμίζεται το «τι» από την περίληψη, αλλά δε μπορεί να προσεγγίσει ούτε κατ΄ελάχιστο το «πως». Ο τρόπος είναι που κάνει την αφήγηση και ο τρόπος του Τζον Μπάνβιλ εν προκειμένω αποδεικνύεται κάθε φορά ως και πανδαμάτωρ.
Στο βιβλίο του Η Κυρία Όσμοντ που κυκλοφόρησε φέτος από τις Εκδόσεις Καστανιώτη, έχουμε μια ιστορία που δεν μεταπηδά από ένα βάθος σε ένα μεγαλύτερο βάθος. Δεν διεισδύει σε συναισθηματικούς κόμβους. Τους αφήνει να σχηματιστούν από μόνοι τους, επαφίεται στη μοναδικότητα του κάθε αναγνώστη.
Αυτό που μπορεί να κάνει και το κάνει με ισορροπία, είναι να μιλάει για τα γεγονότα και να δίνει με τον λιτότερο δυνατό τρόπο πως βιώνονται αυτά από τους ήρωες.
Κεντρική ηρωίδα είναι η Ίζαμπελ Όσμοντ. Μια νεαρή γυναίκα που χωρίς να το καταλάβει, έγινε γρανάζι μιας ολόκληρης πλεκτάνης. Από τον σύζυγο της κυρίως που της τον φόρτωσαν, αλλά κατά πάσα πιθανότητα κι από τον θείο της και τον ξάδερφο της. Βρέθηκε να έχει στα χέρια της μια περιουσία, η οποία όμως αποδείχτηκε βαρίδι παρά διευκόλυνση.
Ο κατά πολύ μεγαλύτερος της σύζυγος, ο Γκίλμπερτ Όσμοντ, την παντρεύτηκε για τα λεφτά της και με αυτά έκανε επενδύσεις και έχτισε τη δική του περιουσία. Μετά τον πρώτο χρόνο του γάμου τους φάνηκε το αληθινό του πρόσωπο. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι τους άλλαξε η αποβολή στην εγκυμοσύνη της Ίζαμπελ, όμως αυτό θα ήταν ψέμα.
Ο Γκίλμπερτ ήθελε να χρησιμοποιήσει την Ίζαμπελ εξ αρχής και όλα θα συνέβαιναν ακόμα και χωρίς την αποβολή. Ίσως να γίνονταν λίγο αργότερα, αλλά δεν θα υπήρχε μεγάλη διαφορά. Όταν όμως η Ίζαμπελ ταξιδεύει από τη Ρώμη και τη συζυγική της εστία στο Λονδίνο για να χαιρετήσει τον ετοιμοθάνατο ξάδερφο της, μαθαίνει τη θέση της σε αυτή την πλεκτάνη. Τη μαθαίνει και όσο αυτή σχηματίζεται μέσα της, τόσο χαλυβδώνεται και αποφασίζει να ζήσει ανεξάρτητα.
Σκέτο Ίζαμπελ. Κανένα Όσμοντ. Κι όπως απεγκλωβίζεται εκείνη από τα δεσμά του επωνύμου, το ίδιο προσπαθεί να κάνει και για την έτερη κυρία Όσμοντ. Γιατί η Κυρία Όσμοντ δεν είναι μια γυναίκα. Είναι τρεις. Η πρώτη γυναίκα του Γκίλμπερτ που την οδήγησε στο θάνατο. Η Ίζαμπελ. Η κόρη του η Πάνσι. Μια Πάνσι που κρύβει το δικό της μυστικό και ο πατέρας της θέλει να το φιμώσει για να μην πάθει τίποτα η υπόληψή του στους αστικούς κύκλους της Ρώμης και του Λονδίνου.
Ένα ουσιαστικό ζήτημα ελευθερίας καταλήγει να πραγματεύεται το βιβλίο. Και γράφω «καταλήγει», γιατί ο Μπάνβιλ μου αφήνει πάντα την αίσθηση ότι σε πολλά πράγματα δεν αποσκοπούσε. Απλώς εμφανίστηκαν στην πορεία της διαδρομής που διανύει για τη συγγραφή κάθε βιβλίου.
Όπως και να ‘χει, Η Κυρία Όσμοντ είναι σε ένα βαθμό λυτρωτικό ανάγνωσμα επειδή ακριβώς δεν σε παραγεμίζει. Είναι μια απαγγελία-καταγγελία και τα υπόλοιπα ανήκουν σε όποιον το διαβάζει.
Η Κυρία Όσμοντ, Εκδόσεις Καστανιώτη, Μετάφραση: Τόνια Κοβαλένκο