Αν υπάρχει ένα είδος λογοτεχνίας που «τραβιέται» όσο κανένα άλλο τώρα που το καλοκαίρι έδωσε τη θέση του στο φθινόπωρο, αυτό δεν είναι άλλο από το νουάρ. Ιστορίες με μοναχικούς και ιδιότροπους ντετέκτιβ ή αστυνομικούς που παρά το μεγάλο ταλέντο τους δεν κατάφεραν ποτέ λόγω του χαρακτήρα τους να αναγνωριστούν, οι οποίοι μπλέκουν σε υποθέσεις με μικροκακοποιούς και μεγαλοεγκληματίες, υποθέσεις που δεν είναι όπως φαίνονται και στις οποίες εν τέλει, η «γκρίζα ηθική των αρχετυπικών ερευνητών/πρωταγωνιστών μας θα αποτελέσει την καταλληλότερη «πυξίδα» για τη ξεδιάλυσή τους: θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο επιστημονικής έρευνας ο λόγος που αυτές οι ιστορίες διαβάζονται νεράκι σε κάποια παραλία.
Μια τέτοια φιγούρα είναι ο αστυνόμος Παντοβάνι, ο Γάλλος ντετέκτιβ που ο πατέρας του υπήρξε κομμουνιστής και μέλος της γαλλικής αντίστασης κατά την ναζιστική κατοχή, ο ίδιος μπήκε στην αστυνομία όχι επειδή ήθελε να πάει κόντρα στις ιδέες του μπαμπά του αλλά επειδή μέσω ενός περίπλοκου σκεπτικού θεωρούσε πως αυτός είναι ο δρόμος για να αλλάξει τον κόσμο κατά τα πρότυπά του, τελικά (όπως αναμενόταν) έφαγε τα μούτρα του και κατέληξε ένας ικανότατος μπάτσος μεν, που μισεί την αστυνομία και όσα αυτή εκπροσωπεί δε. Πραγματικά πολύ περίεργη περίπτωση ανθρώπου αυτός ο Παντοβάνι.
Κυνικός και αθυρόστομος, ελιτιστής και πεπεισμένος πως είναι πνευματικά ανώτερος από τους ηλίθιους που τον περιβάλλουν μέσα στο αστυνομικό σώμα, με μια έμφυτη αντιπάθεια για κάθε μορφή ιεραρχίας και εξουσίας -το ακριβώς αντίθετο δηλαδή από αυτό που πρέπει να είναι ένας αστυνομικός- ο Παντοβάνι μεγαλουργεί σε μια εξαλογία νουάρ μυθιστορημάτων εκ των οποίων το πρώτο γράφτηκε το 1979 και το τελευταίο το 2004, τέσσερα χρόνια δηλαδή προτού πεθάνει ο «πατέρας» αυτής της σειράς, Φρεντερίκ Φαζαρντί.
Ο Φαζαρντί αποτελεί μαζί με τον Ζαν Πατρίκ Μανσέτ τους δυο μεγάλους εκπροσώπους του γαλλικού νουάρ. Οι θαυμαστές του είδους θα είναι πάντα μοιρασμένοι ανάμεσα σε αυτούς τους δυο για το ποιος εκ των δυο είναι ο απόλυτος νουάρ συγγραφέας (τα δίπολα των Γκοντάρ-Τρυφό στο γαλλικό σινεμά και των Καμί-Σαρτρ στη φιλοσοφία συναποτελούν μαζί με αυτό των Φαζαρντί-Μανσέτ τα μεγάλα γαλλικά διλλήμματα). Οι έξι περιπέτειες του αστυνόμου Παντοβάνι αποτελούν αντικειμενικό τμήμα της κορυφογραμμής του είδους και τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει όλες στα ελληνικά.
Πρόκειται για τα «Φονιάδες Μπάτσων» (1979, η παρθενική εμφάνιση του αστυνόμου Παντοβάνι και το απόλυτο αριστούργημα της σειράς), «Η θεωρία του 1%» (1981), «Με κομμένη την ανάσα» (1982), «Βελούδινο γάντι» (1984), «Ένας βρεγμένος καραγκιόζης» (1994) και «Full Speed» (2004). Και αν έξι μυθιστορήματα μπορεί να φαίνονται πολλά, πιστέψτε μας: μια εβδομάδα είναι αρκετή για να τα «καταπιείτε» με τέτοια ροή γραφής.
Κοφτή, νευρική γραφή, αστυνομικό μυστήριο που συναντά μια αιχμηρή κοινωνική κριτική, σκοτεινή ατμόσφαιρα, μαύρο χιούμορ, ένα βρομερό αλλά μεγαλοπρεπές Παρίσι και ένας κομμουνιστής μπάτσος που κανείς δεν αποφάσισε ποτέ αν τον συμπαθεί ή αν τον αντιπαθεί, παράλογος, οργισμένος και… «επικινδυνά ευσυγκίνητος» απέναντι στις κοινωνικές αδικίες: η εξαλογία του Φαζαρντί είναι το απόλυτο must read για τους λάτρεις των αστυνομικών…
Όλη η σειρά κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις «Εκδόσεις των Συναδέλφων».
Καλή ανάγνωση…