Τον Φρέντρικ Μπάκμαν ίσως να τον γνωρίζεις από το best seller του βιβλίο, το A Man Called Ove. Ένα βιβλίο που έγινε ταινία το 2015, με τον εξαίρετο Ρολφ Λάσγκερντ. Εκτός από αυτό το βιβλίο, ο 36χρονος Μπάκμαν έχει γράψει ακόμα δύο βιβλία. Το Η Μπριτ Μαρί ήταν εδώ και το Η Γιαγιά μου Σας Χαιρετά και ζητάει Συγγνώμη. Το πρώτο είναι spin off του δεύτερου. Το δεύτερο είναι αυτό για το οποίο θα διαβάσεις από δω και πέρα.
Τα βιβλία που διαβάζει ο καθένας από μας είναι πάνω απ΄όλα συναισθήματα. Ναι, σε ενδιαφέρει το πως αναπτύσσεται η ιστορία. Ναι, αρχίζεις να αναλύεις και να μετράς στο τέλος τις δομές που έβαλε ο συγγραφέας. Αλλά αυτό που παίρνεις πρώτο και κρατάει για πολύ καιρό είναι το νιώσιμο. Είναι μια αδίστακτα εύφορη αίσθηση να εκφραστείς. Να απεμπολήσεις στην ψυχή του συνομιλητή σου όλα εκείνα που θεμελιώθηκαν μέσα σου στην διάρκεια, αλλά και μετά το τέλος της ανάγνωσης.
Το Η Γιαγιά Μου Σας Χαιρετά Και Ζητάει Συγγνώμη είναι ακριβώς αυτό που περιγράφεται στις πάνω γραμμές. Ο Φρέντρικ Μπάκμαν εναπόθεσε στις σελίδες τα δικά του βιώματα, έδωσε νέα πνοή σε χαρακτήρες που άγγιξαν την ύπαρξη του και τους έφτασε στ΄αστέρια.
Το στόρι: Η Έλσα είναι ένα κορίτσι 7 ετών που σύντομα θα γίνει 8. Ή καλύτερα είναι ένα κορίτσι 8 ετών παρά κάτι ημέρες. Διαφορετική από τ΄άλλα παιδιά, έχει διαβάσει όλα τα βιβλία Χάρι Πότερ από 10 φορές, έχει δει όλες τις ταινίες από 10 φορές, γνωρίζει απ΄έξω κι ανακατωτά το σύμπαν της Marvel και της DC, βλέπει Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και όλα αυτά τα αποκαλεί «ποιοτική λογοτεχνία».
Αυτή η διαφορετικότητα της Έλσας ενώνεται με την παλαβομάρα της γιαγιάς της και το μείγμα είναι εκρηκτικό. Αν σκεφτείς ότι κάθε λίγο και λιγάκι σέρνουν τη γιαγιά στο τμήμα για να απολογηθεί που πετάει περιττώματα σε περιπολικά ή ότι της αρέσει να κάνει την ανάγκη της ολόγυμνη και με την πόρτα ανοιχτή, τότε μάλλον το περιβάλλον που μεγαλώνει η Έλσα δεν είναι και πολύ νορμάλ. Ποιος είναι όμως ο τα πανθ’ ορά κριτής που λέει ότι υπάρχει μόνο ένας σωστός τρόπος να μεγαλώνεις ένα παιδί;
Η 77χρονη γιαγιά έχει χτίσει για την Έλσα έναν παραμυθένιο κόσμο. Βασίλεια, πριγκίπισσες, Λυκόκαρδος, αρκουδόσκυλοι, Σκιές, πόλεμοι, τραγούδια, μυσταγωγικές ονομασίες. Η Μιάμας είναι το επίκεντρο του βασιλείου τους. Για να πάνε στη Μιάμας αρκεί να μπούνε στη ντουλάπα και να κλείσουν τα μάτια τους. Εκεί η Έλσα έχει περάσει ένα μεγάλο μέρος της πολύ μικρής ζωής της. Μαζί με την καλύτερη της φίλη. Η φίλη της όμως της έχει κρύψει ένα μεγάλο μυστικό. Είναι άρρωστη βαριά και δεν της απομένει πολύς χρόνος. Ο θάνατος της θα ξεκλειδώσει μια σειρά από αλήθειες που θα επεξηγήσουν στην Έλσα τον κόσμο που σκάρωσε η γιαγιά για χάρη της.
Μερικά γράμματα, γείτονες παραλήπτες και πολλές συγγνώμες. Η Γιαγιά μου σας χαιρετά και ζητάει συγγνώμη. Αυτό λέει η Έλσα σε κάθε παράδοση γράμματος σε αυτό το κυνήγι θησαυρού που την έστειλε η γιαγιά. Ένα ταξίδι που θα της δώσει δύο φίλους. Τον Λυκόκαρδο και τον αρκουδόσκυλο. Μετά τον ηλικιωμένο ταξιτζή Αλφ. Τον Λέναρτ και την Μοντ. Ακόμα ακόμα και την Μπριτ Μαρί. Μια γειτόνισσα που αποτελούσε το φουλ σοβαρό και αυστηρό απείκασμα της γιαγιάς.
Αυτή η σχέση γιαγιάς-εγγονής που περιγράφει ο Μπλάκμαν είναι η μαγεία του βιβλίου. Κι ας κρατάει λίγο σε επίπεδο φυσικής συμπαρουσίας. Η γιαγιά πεθαίνει, αλλά ο κόσμος που έχτισε για την Έλσα ορθώνεται κάθε μέρα της απουσίας της. Ορθώνεται για να προστατεύσει την εγγονή και κυρίως να της δώσει το έναυσμα να γίνει η βασίλισσα. Άλλωστε, γι΄αυτό ακριβώς την προόριζε η γιαγιά. Την έκανε τόσο έξυπνη, τόσο αυτόνομη, ώστε να κρίνεται απείρως πιο ικανή από τη μαμά της και κάθε άλλον ένοικο στην πολυκατοικία. Στο βασίλειο της Μιάμας.
Διαβάζοντας το βιβλίο του Μπάκμαν ξαναγυρνάς σε εκείνη την μυθική εποχή. Τότε που η γιαγιά σου σε τάιζε περίεργους συνδυασμούς, όπως κομπόστα. Τότε που η χαζογιαγιά και ο χαζοπαππούς σε ξεθέωναν παρακούοντας τις αυστηρές εντολές της μαμάς. Γιατί είθισται οι γονείς να σε βλέπουν σαν κρύσταλλο Βοημίας που πρέπει να μένει καθαρό στο ράφι. Ο παππούς και η γιαγιά είναι αυτοί που θέλουν να είσαι δίπλα τους παιδί. Για να παίρνουν κι εκείνοι δύναμη από την πηγή της ζωής. Την ύπαρξη σου στο σύμπαν τους!
Εκδόσεις Κέδρος, Μετάφραση Γιώργος Μαθόπουλος