Αν η Ιστορία κάνει κύκλους, τότε και η ζωή κάνει κύκλους. Κι αν η ζωή κάνει κύκλους, τότε γιατί να μην είναι η ζωή ένα ταξίδι από και προς το ίδιο ακριβώς σημείο ενός κύκλου; Σας μπέρδεψα; Μάλλον μπέρδεψα και μένα. Για μισό λεπτό όμως. Μήπως εν τέλει αυτό είναι και το νόημα; Να μπερδευτούμε με τις στροφές της ζωής μας; Η απάντηση δεν γίνεται να δοθεί μονολεκτικά σε αυτό. Χρειάζονται 361 σελίδες. Γραμμένες από τον Ted Chiang.
Ένας από τους σύγχρονους μετρ της sci fi λογοτεχνίας, ο Αμερικάνος Ted Chiang γράφει 8 ιστορίες που πλανιούνται σε αναμνήσεις. Παρελθόντος και μέλλοντος. Κι το προφανώς παράξενο είναι το δεύτερο, στην πραγματικότητα είναι το παρελθόν αυτό που θα έπρεπε να διαφεύγει της μνήμης. Το ζιγκουράτ της ανθρώπινης γενεαλογίας, αυτό το βαβυλωνιακό DNA μεταδόθηκε σε τόσους πολλούς μεταγενέστερους που η εγκεφαλική του αποτύπωση θα έπρεπε να έχει πεθάνει μερικούς αιώνες πριν. Αντιθέτως το μέλλον είναι πάντοτε πιο κοντά από το παρελθόν. Το μέλλον σπρώχνει το παρόν προς τα πίσω και παίρνει τη θέση του.
Στο βιβλίο Ιστορίες της Ζωής σου και Άλλες Ιστορίες που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος, ο Ted Chiang παιχνιδίζει στον υπερθετικό βαθμό με αυτό το δίπολο. Στην αρχή μοιάζει να περιγράφει την πορεία ολόκληρης της ανθρωπότητας. Απέχει αρκετά απ΄αυτό. Το μόνο που θέλει να εξετάσει είναι τους ορισμούς των ανθρώπων. Έρωτας, θρησκεία, φιλοσοφικές αναζητήσεις, άγνοια για το τι θα έρθει μετά, φόβος και αγωνία για τους εικοτολογικά διαπλανητικούς γείτονες διαδέχονται και ακολουθούν το ένα το άλλο.
Η θρησκειολογική-τελεολογική θεώρηση του κόσμου είναι τρομερά έντονη ακόμα και στις λιγότερο προφανείς ιστορίες. Εκπεπτωκότες άγγελοι εμφανίζονται στους ανθρώπους και εκτελούν τις βουλές του Θεού. Παίρνουν ανθρώπους, τους τυφλώνουν με το φως τους, χαρίζουν όραση και πόδια, βάζουν δοκιμασίες σε πιστούς και μη. Σε ένα ζιγκουράτ στη Βαβυλώνα οι άνθρωποι εκπληρώνουν τον ορισμό τους. Θρώσκουν άνω και κατευθύνονται άνω. Μια τρύπα στην κορυφή του κτηρίου αφήνει ανοιχτή την πόρτα για την θεϊκή παρέμβαση. Κι έπειτα; Έπειτα έρχονται όσα θέλουμε να δούμε. Και να μη δούμε. Τις πύλες της αντίληψης να διευρύνονται σε ανησυχητικό βαθμό. Τους εξωγήινους να πατούν πόδι στη Γη χωρίς εχθρικές προθέσεις. Τους ανθρώπους να μην γεννιούνται, αλλά να γίνονται κατά παραγγελία. Και να ορίζονται από 72 γράμματα. Το ευώνυμο. Τα μαθηματικά να ακυρώνονται και να καταργούνται όλες οι παραδεδεγμένες αλήθειες μας.
Στο τέλος έρχεται το αριστοτελικό χέρι. Όλα επί της γης. Όλα στο έδαφος. Η κάλλι. Από το κάλλος. Όλοι οι άνθρωποι γίνονται ωραίοι. Τυποποιημένα ωραίοι. Το ωραίο σβήνεται και δεν μπορεί πια να εκτιμηθεί. Μια ισοπέδωση με αγνά κίνητρα, αλλά παρά φύσει αποτελέσματα. Ένα ειδικό εξάρτημα αλλάζει την όραση με σκοπό να πάψουν οι διακρίσεις βάσει της εξωτερικής εμφάνισης. Όχι με παιδεία. Αλλά με αυθαίρετη εισβολή στις εικόνες που μεταφέρει το μάτι στον εγκέφαλο.
Οι Ιστορίες της Ζωής Σου και Άλλες Ιστορίες είναι ένα μαθηματικά εντοιχισμένο βιβλίο. Σε κάθε αφήγηση ο Ted Chiang μετακινεί τον θεατή σαν τη μύτη ενός διαβήτη. Κι εκείνος είναι το μοιρογνωμόνιο. Να και πάλι ο κύκλος. Μήπως στο κάτω κάτω της γραφής όλα «σκαλίζουν» την επιστροφή; Μήπως όλες οι ερωτήσεις απαντώνται αποκλειστικά στο εδώ και τώρα;
Εκδόσεις Κέδρος, Μετάφραση: Δημήτρης Αρβανίτης
* Βραβείο Nebula, 1990, για την ιστορία «Ο πύργος της Βαβυλώνας»
Βραβείο Nebula, 1999, για την ιστορία «Η ιστορία της ζωής σου»
Βραβείο Nebula, 2002 και Βραβείο Hugo, 2002, για την ιστορία «Κόλαση είναι η απουσία του Θεού»
* «Η ιστορία της ζωής σου» αποτελεί την βάση για το σενάριο της ταινίας Arrival του Dennis Villeneuve με τους Amy Adams, Forest Whitaker και Jeremy Renner.