Πέντε χρόνια μετά την «Ελευθερία» ο Τζόναθαν Φράνζεν επανέρχεται με ένα καθηλωτικό μυθιστόρημα μυστικών, χειραγώγησης και ψεμάτων. Η Αγνή είναι το πιο ώριμο επίτευγμα του μυθιστοριογράφου που βρίσκει αδιανόητο το γεγονός πως το Time του αφιέρωσε το εξώφυλλό του παρουσιάζοντάς τον ως τον απόλυτο εκφραστή του αμερικανικού μυθιστορήματος.
Στην «Αγνή», η κεντρική ηρωίδα αναζητά την ταυτότητά της σε ένα σύνθετο μυθιστορηματικό καμβά. Η νεαρή Πιπ Τάιλερ δεν ξέρει ποια είναι. Ξέρει πως το πραγματικό της όνομα είναι Αγνή, πως η μητέρα της, έχοντας επιλέξει μια απομονωμένη ζωή με ένα επινοημένο όνομα, αρνείται πεισματικά να της αποκαλύψει την ταυτότητα του πατέρα της αφήνοντας όμως να πλανάται η αίσθηση πως εκείνος είναι η πηγή της δυστυχίας της.
Την επιβαρύνει ένα φοιτητικό δάνειο 130.000 δολαρίων, μια αδιέξοδη δουλειά, η εμμονή της με έναν παντρεμένο άντρα με αναρχική ιδεολογία και η έλλειψη προοπτικής. Προκειμένου να διαλευκάνει το μυστήριο της καταγωγής της θα βρεθεί στη ζούγκλα της Βολιβίας στα άδυτα της οργάνωσης Ηλιόφως- κάτι σαν το wilileaks- την οποία δημιούργησε ο χαρισματικός Γερμανός γκουρού του διαδικτύου Αντρέας Βόλφ.
Ο Βολφ γοητευτικός, εγωκεντρικός και χειριστικός με στόχο ζωής να εκθέσει τη διαφθορά του κόσμου γοητεύεται από την Πιπ οδηγώντας την να αλλάξει τις απόψεις της για το καλό και το κακό. Στο βιβλίο η Πιπ είναι σε αναζήτηση της ταυτότητάς της και όλοι γύρω της σε μάταιη αναζήτηση της διαφάνειας, της καθαρότητας.
Όπως στις «Διορθώσεις» (2001) και την «Ελευθερία» (2010) έτσι και εδώ ο Φράνζεν ακολουθεί την ίδια δομή. Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε ενότητες που συνδέονται μεταξύ τους καθώς οι ήρωες μοιράζονται μια κοινή ιστορία. Ένας χαρακτήρας εξαφανίζεται, δίνει τη θέση του σε έναν άλλο για να επανεμφανιστεί αργότερα. Οι συνδέσεις επιτυγχάνονται χάρη στην περίτεχνη πλοκή.
Το μοντάζ στο βιβλίο είναι μεγαλειώδες. Ο Φράνζεν κινείται με άνεση στο χώρο και στο χρόνο κινούμενος από το μυθιστορηματικό παρόν στο παρελθόν στα γεγονότα που οδήγησαν στη γέννηση της Πιπ αλλά και σε όσα σχετίζονται με το παρελθόν του Αντρέα Βολφ στην πρωην ανατολική Γερμανία.
Ο Φράνζεν είναι ένας πείσμων ανατόμος της αμερικανικής κοινωνίας που μαζί με τον Τζέφρι Ευγενίδη και τον Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας ανήκει στη γενιά των δημιουργών που ανανέωσαν το μυθιστόρημα. Με την «Αγνή» επανέρχεται στα βασικά θέματα που τον απασχολούν, τις πολύπλοκες οικογενειακές σχέσεις και την επίδραση που ασκεί αναπόφευκτα το παρελθόν. Ξύνει κάτω από την επιφάνεια για να δούμε την αγάπη να μετατρέπεται σε απόγνωση, τον νεανικό ιδεαλισμό να αργοπεθαίνει, την προδοσία.
Έχοντας στοιχεία κατασκοπευτικού μυθιστορήματος, εμπνευσμένο σε ένα βαθμό από την υπόθεση Σνόουντεν φιλοδοξεί να αποτυπώσει τον σύγχρονο, περίπλοκο, ταραγμένο και ταραχώδη κόσμο που ζούμε. Η μυθοπλασία, θα δηλώσει ο Φράνζεν είναι ένα είδος ονείρου με στόχο. Ο συγγραφέας εργάζεται για να χτίσει ένα όνειρο ολοζώντανο, γεμάτο νοήματα ώστε να παρασύρει τον αναγνώστη μέσα σε αυτό. Με την Αγνή ο Φράνζεν πετυχαίνει να μας παρασύρει στο πολύπλοκο σύμπαν του. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση του Γιώργου Ίκαρου Μπαμπασάκη. Να το διαβάσετε.