Yinlingzhe στα κινέζικα σημαίνει «αυτός που κρατάει τον δαυλό». Άρα αυτός που έχει τον τρόπο να ανάψει τη φωτιά. Lingdaozhe σημαίνει ηγέτης. Το τι μπορεί να πρεσβεύει η Κίνα σε παγκόσμιο επίπεδο και πως μπορεί να αλλάξει πολλά πράγματα προς το καλύτερο, φαίνεται στην επιλογή των λέξεων που έκανε ο Xi Jinping στην ομιλία του στο 19ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος. Yinlingzhe αντί Lingdaozhe.
«Η Κίνα δεν μπορεί να ηγηθεί αυτής της αλλαγής». Μια φράση που δηλώνει ταυτόχρονα δύο πράγματα. Πρώτον, μια γνώση του τι μπορούν να κάνουν. Δεύτερον, μια υπενθύμιση στην Αμερική ότι χωρίς την δική της μεταστροφή, ό,τι κι αν κάνει ο υπόλοιπος πλανήτης, ελάχιστα πράγματα θα αλλάξουν. Μερικούς μήνες μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού, η Κίνα παρουσίασε το πρόγραμμα της για μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων ως το 2030, μένοντας πιστή σε όσα συμφώνησε να τηρήσει το Νοέμβριο του 2015 στο Παρίσι.
Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να χαροποιήσει σε πρώτο επίπεδο, αλλά περισσότερο να προβληματίσει την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Εδώ και μια δεκαετία η Κίνα διαθέτει ένα απόλυτα επιτυχημένο πρόγραμμα «εκκαθάρισης» της ατμόσφαιρας και έχει αναπτυχθεί ταχύτατα στην ηλιακή και την αιολική ενέργεια. Για παράδειγμα έχει πετύχει από φέτος τον στόχο που είχε για το 2020, να διαθέτει 105 GW σε φωτοβολταϊκά. Το 2020 ο αριθμός αναμένεται να πιάσει τα 230 GW.
Για μια χώρα που το 2007 αποτελούσε τη μεγαλύτερη μόλυνση της ατμόσφαιρας, ξεπερνώντας τα ποσοστά των ΗΠΑ και της Ε.Ε. ενωμένα, είναι ένα τεράστιο επίτευγμα. Ένα μη δημοκρατικό κράτος, το πολυπληθέστερο του πλανήτη, που έχει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων να ζουν στα όρια της φτώχειας, πέτυχε να μειώσει το δικό της αποτύπωμα. Και μέχρι το 2030 αυτή η μείωση θα έχει ανέλθει σε ποσοστό 60-65%. Την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ έχουν αποσυρθεί, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί μόνο για τους τύπους. Τη μια στιγμή έχουμε συμφωνία των χωρών για μείωση του διοξειδίου του άνθρακα, και την άλλη στιγμή οι υπουργοί ενέργειας δρουν προς τέρψιν μεγάλων εταιρειών άνθρακα, χρησιμοποιώντας λεφτά των Ευρωπαίων πολιτών. Η συγκεκριμένη αντίθεση είναι και μια τεράστια προβληματική για την ίδια τη δημοκρατία σε παγκόσμιο επίπεδο.
Θα πει κανείς ότι είναι απόλυτα λογικό για μια χώρα με 40% μολυσμένα νερά να έχει μεγαλύτερη δράση στην κλιματική αλλαγή. Άλλωστε, η Κίνα βασίζει την οικονομία της στο νερό. Ο ποταμός Γιάνγκτσε, ο Μέκονγκ και ο Κίτρινος Ποταμός έχουν σημεία είτε πολύ μολυσμένα είτε σε κατάσταση ξηρασίας. Κάποιος άλλος μπορεί να υποστηρίξει ότι το κάνει μόνο και μόνο για να ισχυροποιήσει τον λόγο και τις θέσεις της σε επόμενες συνεδριάσεις του ΟΗΕ. Ένας τρίτος θα έλεγε ότι η Κίνα επιχειρεί ένα damage control στην παγκόσμια εικόνα της. Μια εικόνα που σχετίζεται με καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την υπόθεση του Θιβέτ.
Όποιο κι αν είναι το κίνητρο δεν αλλάζει το γεγονός ότι έχει αναστείλει την λειτουργία 100 πυρηνικών αντιδραστήρων, έχει κλείσει 10.000 επιχειρήσεις που δεν συμμορφώθηκαν με το περιβαλλοντικό πλάνο και έχει ένα μπάτζετ 400 δισεκατομμυρίων για την προσπάθεια της, με την δημιουργία 10 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης.
Παράλληλα, το πλάνο προβλέπει την δημιουργία της μεγαλύτερης «αγοράς διοξειδίου». Εκεί θα ενσωματωθούν όσες εταιρείες πετυχαίνουν τον στόχο της μείωσης ρύπων. Στο πλάνο περιλαμβάνονται για αρχή 1.700 επιχειρήσεις σε 9 επαρχίες, αλλά σκοπός είναι να γίνουν 7.000 ως το 2020. Τα κίνητρα που δίνει σε κάθε επιχείρηση για να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων είναι ικανά να φέρουν ακόμα πιο μπροστά το χρονοδιάγραμμα. Έτσι, μπορεί το 2025 να μιλάμε για μια εντελώς αντίθετη κατάσταση σε σχέση με το 2006.
Μέσα σε αυτή τη διετία η Κίνα έχει γίνει ένα ορόσημο για χώρες του δυτικού κόσμο. Ένας πιονέρος στην μεταστροφή του δυσοίωνου μέλλοντος του πλανήτη. Μαζί της και η Ινδία που σε μια δεκαετία θα την ξεπεράσει σε πληθυσμό. Εμείς οι Δυτικοί που θέλουμε πάντοτε να συμμορφώνουμε τους άλλους σε δικές μας νομοθεσίες, τι ακριβώς κάνουμε;
Πηγή: bloomberg.com, Forbes.com, thediplomat.com