Ασφαλώς θα έχει πέσει στην αντίληψή σας η άποψη ότι το μέγεθος δεν έχει σημασία. Ενόσω το συγκεκριμένο θέμα θα παραμένει αντικείμενο ντιμπέιτ, η Αναπούρνα θα αποτελεί απόδειξη πως στην περίπτωση των βουνών ισχύει 100%. Η κορυφή της στέκεται λίγο πάνω από τα 8.000 μέτρα. Κι ενώ υπολείπεται σχεδόν ένα ολόκληρο χιλιόμετρο από εκείνη του Έβερεστ, η «Στέγη του κόσμου» μοιάζει μπροστά της με βόλτα σε πάρκο αναψυχής. Στη δική της περίπτωση δεν είναι το ύψος, αλλά τα νούμερα που προκαλούν το δέος. Αυτά που αφορούν το ποσοστό θνησιμότητας όσων δοκίμασαν να την κατακτήσουν. Στατιστικά ένας στους τρεις δεν επέζησαν για να περιγράψουν το μακάβριο μεγαλείο της.
Μια κορυφή για ελάχιστους
Η Αναπούρνα υπήρξε η πρώτη κορυφή άνω των 8.000 μέτρων που κατακτήθηκε από τον άνθρωπο. Το 1950 οι Γάλλοι Μορίς Ερζόγ και Λουί Λασενάλ έφτασαν εκεί που δεν είχε πλησιάσει καν κανένας πριν από αυτούς. Μόλις μια τριετία αργότερα το επίτευγμά τους επισκιάστηκε από την επιτυχία των Έντμουντ Χίλαρι και Τένσινγκ Νοργκέι, που ανέβηκαν στο Έβερεστ.
Στα χρόνια που ακολούθησαν αποδείχθηκε ότι παρά τη μεγάλη διαφορά ύψους μεταξύ των δύο, ο βαθμός δυσκολίας αναρρίχησης ήταν τρομακτικά μεγαλύτερος στην περίπτωση της Αναπούρνα. Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους και καθιστούν αυτό το βουνό τον πιο αφιλόξενο τόπο στη Γη. Ένα μέρος που χώρεσε ελάχιστους κι έγινε ο τάφος εκείνων που αψήφησαν τη σκληρή του φύση.
Η πρώτη φορά που το βουνό πήρε τη ζωή ενός ανθρώπου που ταξίδεψε από την άλλη άκρη της Γης για να το κατακτήσει ήταν το 1970. Ο Βρετανός ορειβάτης Ίαν Κλαφ ήταν μέρος μιας ομάδας της οποίας δύο μέλη κατόρθωσαν να φτάσουν μέχρι την κορυφή. Στην επιστροφή όμως ένα κομμάτι πάγου του έφραξε το δρόμο για το σπίτι. Έμεινε στη μνήμη ως το πρώτο καταγεγραμμένο θύμα στην αναμέτρηση του είδους μας με το μεγαλείο της φύσης.
Σήμερα μια πλακέτα βρίσκεται κοντά στο σημείο του θανάτου του. Ενθύμιο και υπενθύμιση για όσους σκεφτούν να δοκιμάσουν.
Τα νούμερα που προκαλούν δέος
Σχεδόν 3.000 φορές μέχρι σήμερα το Έβερεστ έχει δεχθεί στη ράχη του τολμηρούς ορειβάτες στους οποίους… επέτρεψε να ολοκληρώσουν το ταξίδι τους με μια αναμνηστική φωτογραφία δίπλα στη σημαία της πατρίδας του. Ασφαλώς και αποδείχτηκε για πολλούς ένας παγωμένος τάφος στην άκρη του κόσμου, όμως στατιστικά δεν υπάρχει η παραμικρή σύγκριση με το… μικρότερο ξαδερφάκι του που κυριαρχεί στο κεντρικό και βόρειο Νεπάλ.
Η επικινδυνότητα του απηχεί στο ότι έχουν δοκιμάσει να το δαμάσουν μόνο 203 άνθρωποι. Και φυσικά στο ότι μόνο 142 το κατάφεραν. Εξήντα ένα άτομα έχασαν τη ζωή τους πάνω στην προσπάθεια. Ως απόλυτος αριθμός μπορεί να μην μοιάζει τρομακτικό, η στατιστική διάστασή του όμως είναι. Με απλά μαθηματικά, για κάθε τρεις ορειβάτες που δοκιμάζουν ένας δεν επιστρέφει ποτέ πίσω…
Γιατί η Αναπούρα
Από τις 13 κορυφές άνω των 7.000 μέτρων που έχει το συγκεκριμένο τμήμα των Ιμαλαΐων, η Αναπούρνα είναι η υψηλότερη. Τα 8.093 μέτρα της την κατατάσσουν στην 10η θέση της σχετικής λίστας. Αλλά η τρομερή φήμη της είναι ξεκάθαρο πως δεν σχετίζεται τόσο με το ύψος ή κάποιο παραφυσικό φαινόμενο τύπου Τριγώνου των Βερμούδων.
Οι ειδικοί εστιάζουν τις δυσκολίες σε ένα συνδυασμό παραγόντων που κάνουν το βουνό απροσπέλαστο. Μετά τα 6.000 μέτρα το σκηνικό αλλάζει δραματικά. Πέρα από τις θερμοκρασίες και το κακοτράχαλο έδαφος, ο μεγαλύτερος κίνδυνος έρχεται από τις χιονοστιβάδες. Ίσως σε κανένα άλλο σημείο του πλανήτη το συγκεκριμένο φαινόμενο να είναι εντονότερο. Ακόμη και η επιλογή του σημείου διανυκτέρευσης ή πρόσκαιρης ανάπαυσης μετατρέπεται σε ρίσκο. Στην Αναπούρνα ο ορειβάτης οφείλει -εκτός όλων των άλλων- να είναι και γρήγορος. Αλλιώς ελλοχεύει η πιθανότητα να τον προλάβει ο θάνατος.
Όπως είναι φυσικό, η φήμη και μόνο που συνοδεύει το βουνό είναι τόσο τρομακτική που (έστω και υποσυνείδητα) προκαλεί φόβο. Όμως ποτέ αυτό το συναίσθημα δεν εμπόδισε το ανθρώπινο είδος να προχωρήσει. Κατακτώντας και τον φοβερό και τρομερό ορεινό όγκο του Νεπάλ, αλλά και οτιδήποτε άλλο δοκίμασε να αντισταθεί. Πληρώνοντας, πάντως, το αντίστοιχο τίμημα σε ανθρώπινες ζωές.