Αν η ψυχασθένεια δεν του είχε «θροΐσει» την λογική, σήμερα θα μιλούσαμε για έναν από τους 2-3 πιο επιδραστικούς καλλιτέχνες στην Ιστορία. Όχι ότι και τώρα δεν είναι. Απλώς θα είχε ένα ακόμα μεγαλύτερο impact. Ή μπορεί και να κάνω λάθος. Άλλωστε, το γεγονός ότι πέθανε με αδιευκρίνιστο τρόπο και τόσο νέος, είναι κάτι που έδωσε μπόι στον μύθο του Vincent Willem Van Gogh!
Ένας μύθος που το φετινό φθινόπωρο φτάνει στο αποκορύφωμα του, μιας και μετά την ταινία Loving Vincent που ήταν πρωτοποριακή για τα δεδομένα του animation, ήρθε η έκθεση Van Gogh Alive στο Μέγαρο Μουσικής για να μας τοποθετήσει για τα καλά στην θέση του παρατηρητή της ζωής του Ολλανδού ζωγράφου. Σα να την βλέπουμε να εξελίσσεται μπροστά μας. Λες και είμαστε αυτές οι κυρίες της υψηλής κοινωνίας που πάνε στην όπερα και κάθονται σε vip θέσεις και βλέπουν τη σκηνή με τα μονόκλ τους. Με ευπρέπεια, δικαιολογημένη αλαζονεία και αυστηρή παρατήρηση. Εξάλλου, από τέτοιους ανθρώπους περιβλήθηκε ο Van Gogh στην διάρκεια της ζωγραφικής του ζωής. Από τα 26-27 του δηλαδή, μέχρι τα 37 του, όταν και πέθανε.
Για περίπου 8 δεκαετίες ο θάνατος του είχε καταγραφεί ως αυτοκτονία με μεταχρονολογημένο ξεψύχισμα. Ήταν το 1890 όταν μια σφαίρα τρύπησε το στομάχι του και τον οδήγησε αιμόφυρτο στο πανδοχείο που έμενε στην Οβέρ, με αποτέλεσμα να αφήσει την τελευταία του πνοή λίγες μέρες αργότερα. Μέχρι τότε, ο Vincent Van Gogh είχε προλάβει να περάσει από τις σημαντικότερες καλλιτεχνικές πόλεις και τα σαλόνια της Κεντρικής Ευρώπης.
Λονδίνο, Βρυξέλλες, Παρίσι. Μαζί με τον αδερφό του Theo και άλλους αναδυόμενους ζωγράφους της εποχής, όπως τον Pissarro και τον Paul Gauguin, ταξίδευε και αναζητούσε τα διαφορετικά ερεθίσματα. Η πιο σημαντική του ζωγραφική περίοδος όμως ξεκίνησε από το βράδυ που τσακώθηκε με τον Gauguin και σε μια κρίση έκοψε το αυτί του. Το επόμενο πρωί η αστυνομία τον βρήκε μέσα σε μια λίμνη αίματος και μετά από λίγο οδηγήθηκε στην κλινική του Saint-Remy. Μια μεταγενέστερη εκδοχή του ιμπρεσιονισμού αναπτύχθηκε στα έργα του Vincent απ΄αυτή την περίοδο και μετά.
Εκείνο το διάστημα τον βοήθησε να δώσει μερικές πιο αισιόδοξες και φωτεινές πινελιές στους πίνακες του και να συγκαλύψει όσο ήταν δυνατόν την διαλυμένη ψυχολογία και αντίληψη του ως προς τα πιο απλά και καθημερινά πράγματα. Τον προίκισε βέβαια με μια ανοίκεια προς τον αστικό καθωσπρεπισμό της Γαλλίας ειλικρίνεια. Ανοίκεια και γοητευτική για κάποιους. Η έκθεση στο Μέγαρο Μουσικής είναι το μελλοντικό παρόν της τέχνης. Ένα τεράστιο δωμάτιο με τεράστιες οθόνες, με μουσική δωματίου και υψηλή ένταση ήχου συνεισφέρει απλόχερα στις αισθήσεις. Όραση, ακοή, αφή, διαίσθηση, ως και η όσφρηση παίρνει κάτι. Εικονικό, πλασματικό, αλλά εξίσου ικανοποιητικό.
Το δωμάτιο του στην Αρλ
Η Έναστρη Νύχτα, τα Ηλιοτρόπια, τα Σιταροχώραφα, τα κοράκια, ο Ροδανός, οι αγρότες, οι σκληροτράχηλες γυναίκες, είναι όλα εδώ. Το ίδιο και οι πίνακες με σαφή την επιρροή της ιαπωνικής κουλτούρας.
Στον χώρο της έκθεσης θα βρεις μια αίθουσα με καβαλέτα και ένα χαρτί. Οι οθόνες δίνουν οδηγίες για να ζωγραφίσεις σύμφωνα με την τεχνοτροπία του Vincent.
Το βαλς των δέντρων και του ουρανού
Η έκθεση έχει και μια σειρά πληροφορίες για την ζωή του ζωγράφου και το πως ήταν τη στιγμή που ζωγράφιζε τον εκάστοτε πίνακα. Υπάρχει ένα επιπλέον υλικό που μπορούμε να αντλήσουμε στοιχεία για την κατάσταση του. Το βιβλίο του Jean Michel Guenassia, Το Βαλς των Δέντρων και του Ουρανού από τις Εκδόσεις Πόλις, αποκαλύπτει πράγματα για το διάστημα της παραμονής του στην Οβέρ, την τελευταία πόλη που τον φιλοξένησε και το μέρος που τον πήρε από τον υπόλοιπο κόσμο. Εκεί όπου είναι θαμμένος δίπλα δίπλα με τον αδερφό του. Ο ένας «αυτοκτόνησε», ο άλλος πέθανε από την σύφιλη. Και τους δύο, η τότε αντίληψη τους κατέταξε ως ψυχασθενείς.
Το Πορτραίτο του Gachet
Ο Guenassia φέρνει μια διαφορετική οπτική των πραγμάτων που μετά από τόσα χρόνια αποδεικνύεται η πιο κοντινή στην αλήθεια. Ο Van Gogh βρέθηκε στην Οβέρ μετά από σύσταση του Pissarro και πήγε για να βρει τον γιατρό Gachet, που θα τον βοηθούσε με τις εκρήξεις του. Ομολογουμένως, η διαμονή του εκεί τον επανέφερε σε μια κανονικότητα και αναζωογόνησε την σκέψη και τα χέρια του. Όχι επειδή ο γιατρός ήταν καλός. Αυτός τον ήθελε για ασθενή για να του δίνει δωρεάν πίνακες. Μάλιστα, το Πορτραίτο του Gachet είναι ο ακριβότερος πίνακας του Van Gogh μέχρι σήμερα.
Αντιθέτως, η Margerite Gachet, η κόρη του γιατρού, ενέπνευσε και έδωσε μια παράταση στο αναπόφευκτο. Και ταυτόχρονα ήταν εκείνη που το έπραξε.
Van Gogh Alive @Μέγαρο Μουσικής
Ωράριο: Καθημερινά 10 π.μ. με 10 μ.μ.
