Πριν από περίπου έναν αιώνα, οι περισσότεροι συγγραφείς εφάρμοζαν την σκέψη τους στην αναζήτηση της ουτοπίας. Απογοητευμένοι από τον παγκόσμιο περίγυρο τους, και ταυτόχρονα διορατικοί, ζωντάνευαν στα γραπτά τους πολιτείες μαγικές κι ονειρεμένες. Πολύ γρήγορα οι ουτοπίες έγιναν δυστοπίες. Και οι λέξεις θεωρήθηκαν αντώνυμες. Τείνω να διαφωνήσω. Η ευτοπία είναι το ζητούμενο. Μια ευτοπία όπως αυτή του San Junipero!
Για όσους αγνόησαν την προτροπή που είχα δώσει τον περασμένο Ιανουάριο εδώ, το San Junipero είναι το 4ο επεισόδιο της τρίτης σεζόν του Black Mirror. Η μεγάλη πλειοψηφία του κοινού το τοποθέτησε στην κορυφή των καλύτερων επεισοδίων της σειράς. Ίσως γιατί είναι το μόνο που δίνει μια τεράστια ελπίδα στους νοσταλγούς και όσους νιώθουν ότι η ύλη τους ανήκει στη Γη, αλλά η ψυχή τους δεν άνηκε ποτέ και ούτε θα ανήκει. Η ψυχή δημιουργεί τους τόπους της από τις εικόνες της Γης, αλλά θέλει να μεταφέρει τις κατασκευές της αλλού. Μακριά από δω.
Το San Junipero δεν είναι μια υπαρκτή πόλη. Είναι μια κατάσταση του εγκεφάλου. Είναι ένα σύστημα όπου μπορείς να κάνεις upload τις μεγαλύτερες σου επιθυμίες, να τις ενώσεις με τους ανθρώπους που το θέλουν, και να περάσεις την αιωνιότητα στην «ευτοπία» σου. Όχι σε κάτι άφθαστο. Αλλά σε κάτι που οι επόμενες γενιές θα απλώνουν το χέρι τους και θα το κρατάνε.
Εκείνο που καθιστά το συγκεκριμένο επεισόδιο μια σπουδαία σύλληψη ιδεών και μύθων, είναι το γεγονός ότι αυτός ο χώρος, το San Junipero, δεν φτιάχνεται ξεχωριστά από το κάθε μυαλό. Έχει φτιαχτεί για να φιλοξενήσει τα μυαλά. Επομένως, μπορείς να γνωρίσεις εκεί κάποιον που δεν γνώρισες ποτέ στην πραγματικότητα. Η Kelly και η Yorkie, οι δύο κοπέλες της ιστορίας, γνωρίζονται εκεί. Σε μια ντίσκο στην δεκαετία του ’80. Η κανονική τους ηλικία, αυτή που έχουν στον ξύπνιο τους, είναι κοντά στα 80. Η μία κατάκοιτη και ετοιμοθάνατη σε μια κλινική της Καλιφόρνια. Η άλλη απλώς γριά, σε ένα γηροκομείο πιο μακριά. Η επαφή τους στον νοητό κόσμο θα τους κινήσει την αδημονία να ενώσουν και τις ύλες τους.
Η Kelly και η Yorkie κάνουν έρωτα, ερωτεύονται η μία την άλλη. Όμως τα πράγματα δεν είναι απλά. Γιατί η Kelly θα πεθάνει στην αληθινή ζωή και δεν θέλει να δεθεί με κανέναν. Αυτό είναι το αναπόφευκτα όμορφο κομμάτι. Δύο γυναίκες που έχουν ταχθεί η μία για την άλλη. Δε μπορώ να φανταστώ καλύτερη επιλογή από τον Charlie Brooker. Αν για παράδειγμα υπήρχαν ένας άντρας και μια γυναίκα, ή δύο άντρες. Δεν θα έμεναν τα ίδια, σε μορφή και δύναμη τυφώνα συναισθήματα.
Είναι μια ζείδωρος ιστορία αυτή. Γεμίζει το είναι σου με αναμνήσεις που δεν είχες. Αλλά θα ήθελες να έχεις. Έστω και προσποιητές. Έστω και παραμυθένιες. Να τσιμεντώσουν την ευτοπία σου και να χαμογελά ο νους σου μέχρι να σταματήσει ο κόσμος. Μέχρι να πατήσει κάποιος delete στο σύστημα του San Junipero.
Λέμε πολλές φορές ότι η τηλεόραση έχει ξεπεράσει το σινεμά. Λίγες όμως εξηγούμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Γιατί το να πάρεις τους ηθοποιούς τύπου Ντε Νίρο δεν είναι και δύσκολο. Το να δώσεις την αίσθηση στον θεατή ότι βλέπει σε μια μεγάλη οθόνη κάτι το ελεγειακό, αυτό είναι η ουτοπία. Το Black Mirror με αυτό το επεισόδιο ορίζει τον ισχυρισμό. Ποια καλύτερη εξήγηση για την τηλεόραση που έγινε κινηματογράφος; Χάνεσαι μέσα σε μια ολοκληρωμένη ιστορία που κρατάει μια ώρα και κάτι. Και μοιάζει με 2-3 ώρες.
Οι τόσο όμορφες, σχεδόν σεπτές, φιγούρες της Gugu Mbatha-Raw και της Mackenzie Davis συμβάλλουν απόλυτα σε όσα αναδύονται από το επεισόδιο. Μια αιώνια ντίσκο, ένας αιώνιος χορός, η Belinda Carlisle να τραγουδά το κατευόδιο του σώματος και την παντοκρατορία της ψυχής μας, ερωτευμένα πνεύματα ενωμένα για όσο επιθυμούν. Δίχως το τέλμα του θανάτου. Αυτό αποζητά εναγωνίως κάθε άνθρωπος. Να μην ξεχάσει το τσιτωμένο του δέρμα, τα πλούσια μαλλιά του, τα λαμπερά του δόντια, το σφριγηλό του σώμα. Υλικά αυτό δεν είναι εφικτό. Άυλα όμως γίνεται και παραγίνεται. Η πιο εμφατική δήλωση της Τέχνης. Γι΄αυτό υπάρχει. Για να δημιουργεί για τους ανθρώπους όσα οι ίδιοι δεν μπορούν!