Στο σινεμά έχουμε δει άπειρα ανατρεπτικά φινάλε. Είναι συστατικό στοιχείο του κυνηγιού της επιτυχίας αμέτρητων ταινιών να δομούν την πλοκή τους με τέτοιο τρόπο, ώστε στο τέλος τα πάντα να ανατρέπονται και… να μην ξέρουμε από πού μας ήρθε.
Η αλήθεια να λέγεται: ορισμένα από αυτά τα αυτοαποκαλούμενα ανατρεπτικά φινάλε (τα λεγόμενα plot twist όπως συνηθίζουμε να λέμε στην κινηματογραφική αργκό) είναι πραγματικά αστεία. Υπάρχουν ωστόσο, κι αυτά που είναι απλά αριστουργηματικά.
Αν κάνετε μια γύρα στο ίντερνετ σίγουρα θα βρείτε μπόλικες λίστες με ανατρεπτικά φινάλε ταινιών που έχουν μείνει στην ιστορία. Κάποια μάλιστα είναι τόσο έξυπνα που θα βρεθούν σε κάθε, μα σε κάθε λίστα. Όπως για παράδειγμα το φινάλε του «Seven» ή εκείνο του «Συνήθεις Ύποπτοι». Ή εκείνο του «Fight Club». Ή αυτό των «12 Πιθήκων».
Αναμφισβήτητα, αυτές οι ταινίες έχουν τόσο έξυπνο και ανατρεπτικό τέλος που δεδομένα ανήκουν σε κάθε αντίστοιχη λίστα. Ωστόσο υπάρχει και μια ταινία, το φινάλε της οποίας είναι τόσο έξυπνο και ανατρεπτικό όσο αυτό των προαναφερθέντων αλλά παρ’ όλα αυτά δεν έχει τύχει τόσο ευρείας αποδοχής. Παρά το γεγονός ότι αντικειμενικά την αξίζει.
Πρόκειται για το σοκαριστικό και αριστουργηματικό φινάλε του «Πλανήτη των Πιθήκων». Μιλάμε φυσικά για την πρωτότυπη ταινία, αυτή του 1968 και όχι για το πρόσφατο franchise που στην πραγματικότητα αποτελεί reboot αλλά και prequel του κλασικού «Πλανήτη των Πιθήκων».
Ίσως διότι ξεχάστηκε με τα χρόνια, ίσως διότι ακόμα και στον καιρό της υπήρξε λίγο καλτ, ίσως και επειδή βγήκε την ίδια χρονιά με την ανυπέρβλητη «Οδύσσεια του Διαστήματος» του Κιούμπρικ και καταδικάστηκε στην σκιά της, αυτή η ταινιάρα δεν έλαβε ποτέ την αναγνώριση που της άξιζε παρά το γεγονός ότι όλη η δομή της αλλά και αυτό το αριστουργηματικό της φινάλε, πραγματικά σου «καίνε» το μυαλό.
Η ταινία μας δείχνει τις περιπέτειες ενός διαστημικού πληρώματος, το οποίο φεύγει από τη Γη για να εξερευνήσει άλλους πλανήτες. Σημειωτέον: η ταινία βγήκε σε μια περίοδο που το ταξίδι στην Σελήνη δεν είχε πραγματοποιηθεί ακόμα, συνεπώς τέτοιου τύπου ταινίες ακόμα προκαλούσαν μια επιπλέον γοητεία στο κινηματογραφικό κοινό.
Το πλήρωμα του διαστημόπλοιου λοιπόν φτάνει σε έναν πλανήτη όπου οι άνθρωποι είναι άγρια ζώα και οι πίθηκοι είναι νοήμοντα όντα υψηλής συνείδησης: τα πράγματα είναι αντεστραμμένα σε σχέση με την πραγματικότητα της Γης που οι πρωταγωνιστές έχουν αφήσει πίσω τους.
Εν μέσω μιας περιπέτειας που θέτει τους πρωταγωνιστές ανθρώπους σε θέση καταπιεσμένων και τους πιθήκους στους οποίους ανήκει και όλος ο πλανήτης όντας το κυρίαρχο και πιο εξελιγμένο είδος, η ταινία, μέσα από αυτή την αντιστροφή της πραγματικότητας που επιχειρεί, αποτελεί ένα από τα πιο βαθιά Sci-Fi φιλμ που έχουμε δει ποτέ στον κινηματογράφο, μια αιχμηρή παραβολή αναφορικά με τον ρατσισμό απέναντι στους μαύρους.
Το τέλος του δε, αποτελεί το απόλυτο σοκ. Ένα αληθινό «κάψιμο». Ο βασικός πρωταγωνιστής, ενσαρκωμένος από τον Τσάρλτον Ίστον, ανακαλύπτει σε μια παραλία τα συντρίμμια από το κατεστραμμένο άγαλμα της ελευθερίας: ο Πλανήτης των Πιθήκων στον οποίο το διαστημόπλοιο του έχει βρεθεί δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον πλανήτη Γη και το διαστημόπλοιο στο οποίο επενέβη το πρωταγωνιστικό πλήρωμα δεν τους έστειλε σε κάποιον άλλο πλανήτη αλλά τους ταξίδευσε στον χρόνο και τους προσγείωσε σε ένα μελλοντικό περιβάλλον.
Στο μέλλον λοιπόν, οι πίθηκοι έχουν επικρατήσει στη Γη και οι άνθρωποι είναι υποανάπτυκτα όντα: η πρόοδος των ειδών δεν αφορούσε το ανθρώπινο είδος που ακολούθησε αντίστροφη διαδρομή αλλά οι πίθηκοι αναπτύχθηκαν τόσο πολύ που έκαναν δικό τους τον πλανήτη.
Διάφορα σίκουελ γυρίστηκαν για τον «Πλανήτη των Πιθήκων»: σύμφωνα με τους παραγωγούς του Hollywood, που μετράνε τα πάντα με δολάρια και κέρδη, το τέλος του ήταν ό,τι έπρεπε για να υπάρξει συνέχεια. Η αλήθεια είναι πως τα σίκουελ ήταν περιττά, αυτό το φινάλε ήταν τόσο απρόσμενο και σοκαριστικό που απλά δεν χρειαζόταν καμία συνέχεια…