Μήπως τώρα, επιτέλους, τον σεβαστούν; Μήπως έτσι πάψουν να τον κριτικάρουν αγρίως, να του τα «χώνουν» στην πρώτη αφορμή, ακόμη και χωρίς καθαρή αιτία; Μην τρέφουμε αυταπάτες. Ο Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ, πρώτα από όλους ο ίδιος το ξέρει, κάνει μια από τις πιο δύσκολες δουλειές του κόσμου. Με την έννοια της πίεσης που του ασκείται, επειδή είναι πολλοί περισσότεροι από τα όρια του στατιστικού λάθους αυτοί που πιστεύουν πως θα τα έκαναν καλύτερα στη θέση του.
Στην παρούσα φάση, ευχάριστη όσο και σπάνια, το φεγγάρι είναι καλό. Οι Άγγλοι τον αποθεώνουν. Μιλάνε για masterclass προπονητικής στον ημιτελικό κόντρα στην Ολλανδία, για γενναίες και ιδιοφυείς κινήσεις από την άκρη του πάγκου. Χαίρονται, επίσης, ακούγοντας πως η τάση είναι να παραμείνει στο πόστο του και μετά το Euro 2024.
Αφελείς ωστόσο δεν (πρέπει να) είμαστε. Όσο γρήγορα τον ανέβασαν, τόσο γρήγορα, δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα, να τον κατεβάσουν αν αυτό που δουν στον τελικό της Κυριακής (14/7) με την Ισπανία δεν τους αρέσει. Γενικά αν τους δοθεί η οποιαδήποτε αφορμή.Το εύλογο ερώτημα είναι: Αξίζει τέτοιο roller-coaster συναισθημάτων ο Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ; Ή είναι ένας παρεξηγημένος προπονητής, πολύ καλύτερος από αυτό που εν πολλοίς η κοινή γνώμη τον είχε κατατάξει;
Να πούμε εν αρχή κάτι λίγο πολύ γνωστό, αλλά που μάλλον πρέπει να θυμίζουμε συχνά πυκνά. Το να είσαι κόουτς σε Εθνική είναι πολύ διαφορετικό από το να ορίζεις τις τύχες ενός κλαμπ. Έχεις ελάχιστο χρόνο να φτιάξεις ένα σύνολο μέσα από (εκλεκτές μεν) ατομικότητες, έχεις να διαχειριστείς παίκτες που ξέρουν καλά πως είναι πολύ καλύτεροι του μέσου όρου. Έχεις επίσης τη συνεχή σύγκριση με τις άρτια δουλεμένες ομάδες που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στα εγχώρια πρωταθλήματα και τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Με τούτο ξεκάθαρο, επανερχόμαστε, με το ερώτημα τεχνικά σωστά διατυπωμένο. Είναι ο Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ ένας καλός προπονητής Εθνικής ομάδας; Η απάντηση πάει νομοτελειακά προς το «ναι». Η σπάνια μακροβιότητά του στο πόστο του, από το 2016 είναι εκεί, είναι ένα πρώτο πειστήριο. Το ότι έχει επίσης οδηγήσει την Αγγλία σε back to back τελικούς Euro κανείς δεν μπορεί να του το μειώσει ως επίτευγμα, κανείς προκάτοχός του δεν είχε έστω έναν (τελικό),
Εξελίχθηκε ως επαγγελματίας ο 54χρονος τεχνικός, παιδεύτηκε να γίνει καλύτερος, να μάθει νέα πράγματα. Φτάνοντας στο σημείο να μπορεί να είναι και ευέλικτος στην προσέγγισή του. Δεν είναι μόνο data, αυστηρά προεπιλεγμένο πλαίσιο. Έχει, πλέον, και ένα στοιχείο «τρέλας» το κοουτσάρισμά του. Θα πάει όπου του πει το ένστικτό του, θα πάρει ένα ρίσκο παραπάνω. Συνειδητά, χωρίς να τζογάρει. Αλλά επειδή έχει καταλάβει πλήρως πως το παιχνίδι ζητάει και το απρόβλεπτο.
Συνεχείς ανατροπές, επιστροφές σε οριακά σημεία. Η Αγγλία έχει και την τύχη με το μέρος της στο Euro 2024, γιατί όμως και να μην πούμε πως αυτή ευνοεί τους ικανούς; Αν δεν είχε βάλει το ψαλιδάκι ο Μπέλιγχαμ με τη Σλοβακία, αν τα πέναλτι είχαν γίνει ξανά κατάρα (αν και ποτέ δεν ειναι μόνο μοίρα η διαδικασία) με την Ελβετία, αν ο Γουότκινς δεν έκανε κίνηση «μεγάλου σέντερ φορ» στις καθυστερήσεις με την Ολλανδία.
Το καλύτερο της, με διαφορά, ματς η Αγγλία δεν το έκανε τυχαία με τους «Οράνιε». Εκείνοι δεν κλείστηκαν στιγμή. Είναι κόντρα στη φύση τους. Αυτή η έλλειψη σκοπιμότητας ήταν αυτό που ήθελαν ακριβώς οι απέναντι. Ήταν εντελώς… μη Σάουθγκεϊτ η φούρια που αίφνης βγήκε στο χορτάρι από την ομάδα του. Μόνο που αυτός το στήριξε, αυτός το όρισε ως περίγραμμα. Έκανε τις σωστές αλλαγές, δεν είδε κάποιου είδους όνειρο. Είδε σωστά.
Αν, αν, αν. Με μεγαλύτερο, όμως, και μόνο ουσιώδες πλέον, τούτο: Αν ο Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ οδηγήσει την Αγγλία στη στέψη, σε περίπτωση δηλαδή που ολοκληρώσει αυτό που δεν μπόρεσε το καλοκαίρι του 2021 στο «Γουέμπλεϊ» κόντρα στην Ιταλία, κανείς δεν θα θυμάται τα «τι μυρωδιάς είναι αυτός που δεν μπορεί να κάνει ομάδα τέτοιους παιχταράδες». Το αποτέλεσμα. Πάντα αυτό μετρούσε, μετράει.
ONE MORE. ? pic.twitter.com/Zp0dGR4L6x
— England (@England) July 11, 2024
Ναι, με αυστηρά ποδοσφαιρικούς όρους, δεν εξηγείται απόλυτα αυτό που βλέπουμε από τα «Τρία Λιοντάρια» στο τουρνουά. Είναι όμως ένας δρόμος που τα έχει πάει σχεδόν ως το τέλος. Κι αυτό, θέλουμε δεν θέλουμε, το πιστώνεται και ο προπονητής. Για πρώτη φορά η Αγγλία φτάνει σε τελικό μεγάλης διοργάνωσης που δεν γίνεται στα μέρη της – μην το υποτιμάμε διόλου ως στοιχείο.
Αυτό που πρέπει να αναγνωρίσουν ακόμα και οι haters στον Σάουθγκεϊτ είναι πως είναι ένας άνθρωπος οπλισμένος με ζηλευτή ανθεκτικότητα. Η ιστορία πάντα θα έχει βάση εκκίνησης αυτό που του συνέβη ως παίκτης, στο Euro 1996. Στον ημιτελικό κόντρα στη Γερμανία, με όλο το βάρος του συμβολισμού που έφερε το όνομα του αντιπάλου, με τη ψύχωση για το «It’s coming home» να κινείται σε ασφυκτικό πλαίσιο, πήρε φόρα για να εκτελέσει στη διαδικασία των πέναλτι έχοντας νωρίτερα στην καριέρα του δοκιμάσει μόνο μία φορά από τη βούλα.
Στην πραγματικότητα βγήκε μπροστά, εθελοντής. Τέτοιου είδους χαρακτήρας ήταν, ένιωθε ότι πρέπει να πιέζεις τον εαυτό σου στα όρια του. Είχε καλή πρόθεση; Ναι, αλλά αυτό δεν μειώνει το γεγονός ότι συμπεριφέρθηκε λανθασμένα.
Εκείνη την ώρα διακυβευόταν κάτι πολύ σοβαρό, δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι λύση το «καλό παιδί είναι, ας σουτάρει και αυτός». Ήταν απροετοίμαστος, από κάθε άποψη. Ο Αντρέας Κέπκε, ο Γερμανός κίπερ, με ένα βλέμμα είχε εντοπίσει την αμφιβολία στα μάτια του (εχθρού), είχε διαβάσει τις σκέψεις του, είχε μυρίσει το φόβο. Είχε συνεπώς το καθοριστικό προβάδισμα και το αξιοποίησε.
Προϊόντος του χρόνου, ο Σάουθγκεϊτ συνειδητοποίησε απόλυτα πόσο επιπόλαια είχε φερθεί τότε. Όταν κάποια στιγμή η μοίρα έφερε αυτόν στη θέση του εκλέκτορα, στο πίσω μέρος του μυαλού του υπήρχε πάντα εκείνη η αποτυχία. Μαζί, μία υπόσχεση στον εαυτό του: Στο μέλλον δεν θα άφηνε ποτέ ξανά τίποτα στο φιλότιμο.
Ωριμότητα, προγραμματισμός, ευαισθησία, ακρίβεια, ψυχραιμία. Αυτά έγιναν το «μάντρα» του, το στιλ του. Το ποδόσφαιρο εντούτοις δεν έχει μόνο βεβαιότητες. Έχει και τα παράδοξα, έχει και τα καπρίτσια της στιγμής. Κι αυτό είναι που πρόσθεσε στην «παλέτα» του ο Άγγλος προπονητής σε αυτό το τουρνουά. Απελευθέρωσε τον εαυτό του από το φόβο, έγινε πιο τολμηρός, πιο πρόθυμος να δοκιμάσει. Υπό μια αφηρημένη έννοια, εκτελεί ξανά και ξανά εκείνο το πέναλτι, μόνο που πλέον έχει σουτάρει πολλές φορές, δεν είναι απροετοίμαστος και κυρίως, δεν αστοχεί πια. Εμπειρία, το λένε επίσης.
Να λοιπόν που ξάφνου η σκληρή κριτική για τις τακτικές ανορθογραφίες αρχίζει να χάνεται, ηχώ ενός παρελθόντος που μοιάζει πιο μακρινό από ό,τι στην πραγματικότητα είναι. Δεν γελιέται πάντως ο Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ. Ξέρει πως βιώνει απλά μια φάση εκεχειρίας πριν την πραγματική τελική κρίση προς το πρόσωπό του. Η λογική λέει Ισπανία στον τελικό της Κυριακής. Η λογική όμως έχει πάει περίπατο πολλές φορές ως τώρα σε αυτό το τουρνουά, με αυτήν την Αγγλία, με αυτή τη version του προπονητή της. Και όχι… δεν εννοούμε αυτόν τον σωσία του, τον Γερμανό αστυνομικό που εντόπισαν Άγγλοι φαν και έγινε ένα ωραιότατο, ποδοσφαιρικό«γλέντι»!
The England fans have found a German copper who looks like Southgate ?? pic.twitter.com/43axYc6jTJ
— Jack David (@FFS_WhatNow) July 10, 2024