Στις 4 Νοεμβρίου 2023 οδήγησε τη Φλουμινένσε στο πρώτο Copa Libertadores της ιστορίας της, χάρη στο 2-1 επί της Μπόκα Τζούνιορς στην παράταση του τελικού που διεξήχθη στο «Μαρακανά».
Στις 5 Ιανουαρίου 2024 άφησε τον πάγκο της εθνικής Βραζιλίας, εξέλιξη μάλλον αναμενόμενη από τη στιγμή που ήταν υπηρεσιακός (δύο νίκες, μια ισοπαλία, τρεις ήττες).
Στις 29 Φεβρουαρίου 2024 οδήγησε την ομάδα του στην κατάκτηση του πρώτου της Recopa Sudamericana, δηλαδή του Super Cup της Νοτίου Αμερικής και, μάλιστα, με ανατροπή στους τελικούς με την LDU Κίτο του Εκουαδόρ (ήττα 1-0, νίκη 2-0 στο 90′ της ρεβάνς του «Μαρακανά»).
Στις 24 Ιουνίου 2024 απολύθηκε από τη Φλουμινένσε, απόρροια της χειρότερης εκκίνησης της ομάδας στο Brasileirão (μία επικράτηση σε 11 ματς και τελευταία θέση στον βαθμολογικό πίνακα).
«Κύκνειο άσμα» του στον πάγκο της «Φλου» αποδείχθηκε η κάκιστη εμφάνιση και η ήττα με 1-0 από τη μισητή Φλαμένγκο, μια ημέρα νωρίτερα.
Ο λόγος για τον Φερνάντο Ντινίζ, ο οποίος «αφήνει μια κληρονομιά, όχι μόνο επειδή κατέκτησε μερικούς από τους πιο σημαντικούς τίτλους στην ιστορία του συλλόγου», όπως ανέφερε στην ευχαριστήρια/αποχαιρετιστήρια ανακοίνωση η Φλουμινένσε.
Ποια ήταν τα υπόλοιπα επιτεύγματά του, σύμφωνα πάντα με το κατευόδιο της βραζιλιάνικης ομάδας; Τα σημαντικά μαθήματα για τον τρόπο κατανόησης του ποδοσφαίρου και μία ανθρωπιστική προσέγγιση που προσέφερε τα μέγιστα στο άθλημα.
Ο Ντινίζ βασίστηκε σε αξίες, όπως η αλληλεγγύη και ο διάλογος. «Πάτησε» πάνω στο ταλέντο και τον αυτοσχεδιασμό των παικτών. Αναβίωσε την περιβόητη «τζίνγκα», δηλαδή την πολεμική τέχνη που συνήθιζαν να εφαρμόζουν οι σκλάβοι στις ζούγκλες, προτού εκείνη απαγορευθεί και… μεταφερθεί στον «βασιλιά των σπορ» με τα ανάποδα ψαλίδια, τα τακουνάκια, τα εντυπωσιακά κοντρόλ και όλα αυτά τα ωραία.
Το “Dinizismo” χαρακτηρίστηκε ως μία εκσυγχρονισμένη εκδοχή του πάλαι ποτέ “jogo bonito” (μτφρ. «ωραίο παιχνίδι»), φράση που συνδέθηκε με τη «σελεσάο», ασχέτως αν δεν χρησιμοποιείται στη Βραζιλία.
Βέβαια, ως γνώστης του σύγχρονου στυλ, ο πρωταγωνιστής του αφιερώματος προφανώς δεν κατέβαινε με 4-5 «δεκάρια», αλλά επιχείρησε μία δική του εκδοχή “tiki-taka“.
Γι’ αυτό εξάλλου έχει λάβει τον χαρακτηρισμό «Βραζιλιάνος Γκουαρδιόλα», παρά το γεγονός ότι ο Καταλανός δεν αποτέλεσε τη μοναδική πηγή έμπνευσής του.
«Σε ό,τι αφορά στις σχέσεις μου με τους παίκτες, μοιάζω πιο πολύ με τον Σιμεόνε, αφού επιχειρώ να πάρω το μέγιστο από αυτούς, επενδύοντας στην δημιουργία ισχυρών σχέσεων και δεσμών», έχει πει.
Πολλοί άσοι της «χώρας του καφέ» βιώνουν την εμπειρία του futsal σε νεαρή ηλικία, μαθαίνοντας να κάνουν γρήγορα rotations σε θέσεις, να πασάρουν με τη μία και να είναι ανθεκτικοί στην πίεση.
Ο Βραζιλιάνος τεχνικός γεμίζει με παίκτες μερικά μέτρα χορταριού και δίνει την ευκαιρία για κοντινές γρήγορες μεταβιβάσεις, θυμίζοντας ποδόσφαιρο σάλας.
Ιδού τα ματς με τις περισσότερες πάσες της «Φλου» (όλα υπό το κοουτσάρισμα του Ντινίζ):
Jogos que mais trocamos PASSES 🚨
1⃣ Flu 2 X 0 Santa Cruz | 822 | 2019
2⃣ Alianza Lima 1 X 1 Flu | 775 | 2024
3⃣ Flu 3 X 0 Portuguesa | 761 | 2023
4⃣ Flu 3 X 0 Ypiranga | 747 | 2019
5⃣ Fluminense 3 X 0 Audax | 744 | 2023💠 Todas as partidas com Fernando Diniz pic.twitter.com/ACNixRFX0C
— Flu em números (@Fluuemnumeros) August 11, 2024
Παράλληλα, ένα πτυχίο Ψυχολογίας φέρει το ονοματεπώνυμό του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το χτίσιμο της αυτοπεποίθησης στις ομάδες του.
Αυτό το μη αποστειρωμένο ποδόσφαιρο, χωρίς θέσεις και πειθαρχία, αλλά με περισσή φαντασία και κίνηση, κέρδισε εκατομμύρια θαυμαστές κατά τη διετία 2022-2024.
Και να σκεφτεί κανείς ότι στο παρελθόν ο όρος “Dinizismo” χαρακτηριζόταν γραφικός και αστείος στις τάξεις των Βραζιλιάνων φιλάθλων, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, θεωρούσαν αφελή την προσέγγισή του ως προς την αμυντική τακτική.
Στα 50 του σήμερα, ο Ντινίζ αποφεύγει πάντα, όπως ο διάολος το λιβάνι, τον ευρωπαϊκό τρόπο σκέψης για τον «βασιλιά των σπορ». Του αρέσει το ποδόσφαιρο κατοχής, ο έλεγχος του ρυθμού, η επίθεση… Υποτίθεται ότι εφαρμόζει διάταξη 4-2-3-1, ωστόσο αυτό δεν είναι σχεδόν ποτέ διακριτό. Οι ρόλοι των άσων του δεν συνδέονται απαραίτητα με έναν συγκεκριμένο χώρο του γηπέδου. Παρεμπιπτόντως, η δράση επιτελείται περισσότερο στα άκρα και όχι στον άξονα.
Κεντρική του ιδέα είναι η ελευθερία κινήσεων και επιλογών πάνω στη βάση δημιουργίας «παγιωμένων» σχέσεων μεταξύ των παικτών, παρά στην εκμετάλλευση κενών χώρων, όπως συμβαίνει στη «γηραιά ήπειρο».
Πέραν της ταχείας ανάπτυξης, με την υπεραριθμία σε μικρούς χώρους, ο Ντινίζ εξασφαλίζει μία άμεση αμυντική αντίδραση, σε περίπτωση που χαθεί η κατοχή.
Η βασική διαφορά με το “tiki-taka”, το οποίο αποδόθηκε κατά βάση στο 4-3-3, είναι ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρος σχηματισμός, επομένως ο αντίπαλος δυσκολεύεται αφάνταστα να προβλέψει ποιος και πού θα κινηθεί.
***
Όλα τα παραπάνω ανήκουν στο παρελθόν. Από τις 24 Ιουνίου ο Ντινίζ δεν κάθεται σε πάγκο, καθώς απέρριψε προτάσεις από Ατλέτικο Παραναένσε και Κορίνθιανς, ενώ παράλληλα δεν επιβεβαιώθηκαν τα δημοσιεύματα περί Ιντερνασιονάλ. «Καταφέραμε να φτάσουμε εκεί που άξιζε η Φλουμινένσε. Και με έναν ιδιαίτερο τρόπο», ήταν το αποχαιρετιστήριο του μήνυμα στα social media, όταν χώρισαν οι δρόμοι του με το κλαμπ.
Όλοι σχεδόν οι χρήστες που θέλησαν να σχολιάσουν το post, εξέφρασαν τον σεβασμό και την απέραντη αγάπη τους προς εκείνον. Παρά το κάκιστο ξεκίνημα στο Brasileirão του 2024, δεν λησμονούν το Copa Libertadores του 2023. Και, κυρίως, τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το άθλημα.
View this post on Instagram
Για τους φίλους της Φλουμινένσε (και όχι μόνο), ο Ντινίζ ήταν εκείνος που υπενθύμισε ότι οι άσοι της «χώρας του καφέ» μπορούν να παίξουν με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο, χωρίς να μπαίνουν σε ευρωπαϊκά καλούπια. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που έδωσαν μία πιο εθνική διάσταση στο ζήτημα. Διότι, ως γνωστόν, το ποδόσφαιρο αποτελεί τρόπο ζωής.
Το ερώτημα είναι αν το “Dinizismo” θα εφαρμοστεί με την ίδια επιτυχία και στο μέλλον. Η λογική λέει ότι μόνο στη Βραζιλία της «τζίνγκα», της φαβέλας και των χαοτικών αντιθέσεων θα ήταν εφικτό να επαναληφθεί. Ακόμη κι αν ο πρωταγωνιστής του αφιερώματος αναλάβει π.χ. μία ομάδα από άλλο νοτιοαμερικανικό κράτος ή από Ασία/Αφρική, αν το ρόστερ δεν διαθέτει πολλούς συμπατριώτες του, φαντάζει ουτοπικό να εμπεδωθεί και, άρα, να αποδοθεί στο χορτάρι.
Πιθανότατα ο Ντινίζ να το γνωρίζει αυτό. Στα 15 προπονητικά του χρόνια, δεν έχει εργαστεί ποτέ πέρα από τα σύνορα της πατρίδας του. Και δεν έχει λίγες συνεργασίες στο βιογραφικό του.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι αξίζει ένα θερμό χειροκρότημα, κι όχι μόνο από τους λάτρεις του παραδοσιακού βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου. Διότι ξέφυγε από τις νόρμες και συνδύασε ένα δικό του στυλ με μεγάλες διακρίσεις. Από μία αδιάφορη έως και γραφική φιγούρα, έφτασε στο σημείο να αναδεικνύεται κορυφαίος Νοτιοαμερικανός τεχνικός του 2023 και να κάθεται στον πάγκο της «σελεσάο», έστω και ως υπηρεσιακός.
Και, βέβαια, χάρη σε εκείνον, η επόμενη ομάδα του θα αποκτήσει αυτομάτως επιπλέον δημοσιότητα. Οι φίλαθλοι θα την παρακολουθούν για να διαπιστώσουν αν υφίσταται “Dinizismo” και αν αποδίδει. Προς το παρόν, ο Ντινίζ καθαρίζει το μυαλό του, χωρίς να βγάζει από το μυαλό του το “futebol arte“, τον όρο δηλαδή που χρησιμοποιείται στη χώρα για το «ωραίο παιχνίδι».