Έχουν περάσει 16 χρόνια από την τελευταία φορά που η Εθνική Ελλάδας μπάσκετ έδωσε αγώνα για μετάλλιο σε μεγάλη διοργάνωση. Ήταν στο Ευρωμπάσκετ της Πολωνίας το 2009, όταν μετά από την ήττα στον ημιτελικό με 82-64 από την Ισπανία η γαλανόλευκη επικράτησε της Σλοβενίας με 57-56 στον μικρό τελικό, κατακτώντας το χάλκινο.
Τότε, με προπονητή τον Γιόνας Καζλάουσκας, έκλεισε και ένας κύκλος 22 ετών, κατά τον οποίο η Ελλάδα αναδείχθηκε σε ευρωπαϊκή υπερδύναμη. Με δύο χρυσά (’87, ’05) και ένα ασημένιο (’89) σε Ευρωμπάσκετ, με ένα ασημένιο σε Μουντομπάσκετ (’06) και τρεις πέμπτες θέσεις σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Με εκείνο το χάλκινο στην Πολωνία, η ελληνική ομάδα ξόρκισε και την «κατάρα» των μικρών τελικών, καθώς τέσσερις φορές σε Ευρωμπάσκετ (1993, ’95, ’97, 2007) και άλλες δύο σε Μουντομπάσκετ (1994, ’98) κατέλαβε την τέταρτη θέση.
Από τότε, ταβάνι για την Εθνική ήταν η 5η θέση που πήρε στα Ευρωμπάσκετ του 2015 και του 2022. Η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να φτάσει στη ζώνη των μεταλλίων παρά την 10η θητεία του Γιάνννη Αντετοκούνμπο, ο οποίος έχει συμμετάσχει σε πέντε μεγάλες διοργανώσεις με την Ελλάδα. Πέραν των δύο προαναφερόμενων, έχει παίξει στα Μουντομπάσκετ του 2014 (9η θέση) και 2019 (11η) και στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 (κατετάγη 8η).
Πριν από τρία χρόνια, η Εθνική ήταν θεωρητικά εκ των φαβορί για το χρυσό, αλλά υποτάχθηκε εύκολα στον προημιτελικό απέναντι στη γηπεδούχο Γερμανία. Φέτος, οι προσδοκίες δεν είναι μεγάλες και γενικώς όλοι προτιμούν να κρατούν μικρό καλάθι. Μήπως όμως το ρόστερ δεν είναι τόσο… αδιάφορο όσο πολλοί πιστεύουν;
Ναι, προφανώς θα ήταν καλύτερα αν ο Βασίλης Σπανούλης είχε την πολυτέλεια να επιλέξει απ’ όλη τη δεξαμενή παικτών (έχοντας δηλαδή διαθέσιμους τους Καλάθη, Παπαγιάννη, Ρογκαβόπουλο), καμιά φορά όμως «λίγοι και ψυχωμένοι» είναι προτιμότερο απ’ το «πολλοί και μπλαζέ». Στο Ευρωμπάσκετ του 2022 η Ελλάδα είχε στα χαρτιά τα καλύτερο ρόστερ των τελευταίων ετών, αλλά πήγε στη διοργάνωση με… τουπέ και δεν «μάτωσε» πραγματικά τη φανέλα. Μετά το καμπανάκι στη φάση των «16» με αντίπαλο την Τσεχία, έπαιξε άμυνα με τα μάτια στους «8» με τη Γερμανία, η οποία σκόραρε 107 πόντους, έχοντας 15/23 τρίποντα στο 25’ της αναμέτρησης.
Μετάλλιο σε μεγάλη διοργάνωση δεν παίρνεις αν δεν παίζεις με το μαχαίρι στα δόντια και η διάθεση στην άμυνα είναι το πρώτο ζητούμενο για τον ομοσπονδιακό τεχνικό, που ξέρει καλύτερα απ’ τον καθένα ότι το Α και το Ω σε μια ομάδα είναι το κλίμα και η… γυαλάδα στο μάτι της. Και τουλάχιστον σε αυτό το κομμάτι, η Εθνική τα έχει πάει εξαιρετικά στα φιλικά, έστω και αν δεν φαίνεται διά γυμνού οφθαλμού. Κράτησε στους 76 πόντους την τόσο ποιοτική Σερβία και έσβησε επιθετικά το Μαυροβούνιο στο τελευταίο δεκάλεπτο, μετατρέποντας με ατσάλινη άμυνα το 45-51 σε 69-61.
Και όλα αυτά βέβαια χωρίς τον καλύτερο αμυντικό της στο παρκέ, τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, που στο τουρνουά «Ακρόπολις» θα μπει στην εξίσωση.
Με τις απώλειες των τριών προαναφερόμενων λοιπόν, τα πράγματα για την κατάρτιση της τελικής 12αδας θυμίζουν λίγο-πολύ μετρημένα κουκιά. Αυτή τη στιγμή, στην προετοιμασία παραμένουν 16 παίκτες και οι εννιά εξ αυτών μοιάζουν αμετακίνητοι για την τελική επιλογή.
Είναι οι Γιάννης Αντετοκούνμπο, Κώστας Παπανικολάου, Κώστας Σλούκας, Γιαννούλης Λαρεντζάκης, Ντίνος Μήτογλου, Κώστας Αντετοκούνμπο, Βασίλης Τολιόπουλος, Τάιλερ Ντόρσεϊ και Παναγιώτης Καλαϊτζάκης.
Οι υπόλοιποι εφτά είναι οι Θανάσης Αντετοκούνμπο, Δημήτρης Κατσίβελης, Νίκος Χουγκάζ, Αλέξανδρος Σαμοντουροβ, Βαγγέλης Ζούγρης, Όμηρος Νετζήπογλου και Νάσος Μπαζίνας. Οι τρεις τελευταίοι θα «κοπούν» εκτός συγκλονιστικού απροόπτου πριν ή μετά το «Ακρόπολις». Ο Ζούγρης θα μπορούσε να είναι ισχυρός υποψήφιος, αλλά έχει χάσει την προετοιμασία λόγω τραυματισμού. Οπότε, τρεις από τους τέσσερις πρώτους θα μπουν κατά τα φαινόμενα στο αεροπλάνο για την Κύπρο και ο Θανάσης έχει λογικά καπαρώσει μία θέση.
Ο Κατσίβελης, λόγω εμπειρίας και επειδή ο Σπανούλης θα θελήσει έναν ακόμα χειριστή, συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες να συμπεριληφθεί στη 12αδα. Αν τα πράγματα εξελιχθούν έτσι, θα απομείνει ένα τελευταίο δίλημμα στον Σπανούλη. Χουγκάζ ή Σαμοντούροφ; Με τον Χουγκάζ είχαν συνεργαστεί και στο Περιστέρι, αλλά αυτός που μοιάζει επικρατέστερος αυτή τη στιγμή είναι ο Σαμοντούροφ, λόγω της μεγαλύτερης τριβής του με «ηλεκτρισμένα» παιχνίδια, ήτοι τα ντέρμπι Παναθηναϊκού – Ολυμπιακού.
Σε κάθε περίπτωση, ο ομοσπονδιακός κόουτς αναμένεται να ανακοινώσει την τελική επιλογή του μετά το τέλος του «Ακρόπολις» και πριν το φιλικό με τη Γαλλία στις 24/08, ώστε σε αυτό το τελευταίο, ισχυρό τεστ να έχει μαζί του μόνο όσους θα ταξιδέψουν στην Κύπρο.