Είναι το 33ο λεπτό του μεγάλου ημιτελικού ανάμεσα στον Ολυμπιακό και την ΤΣΣΚΑ Μόσχας. Η ομάδα του Ιτούδη μοιάζει να ελέγχει εντελώς το παιχνίδι: τα ψυχωμένα τρίποντα των παικτών του Ολυμπιακού μειώνουν την διαφορά αλλά όποτε αυτή πλησιάζει σε προσεγγίσιμα νούμερα, οι Ρώσοι ανεβάζουν πάλι ρυθμό και την εκτοξεύουν αμέσως. Ο Ολυμπιακός πρέπει επιτέλους να ισοφαρίσει, δεν του φτάνει απλά να είναι κοντά στο σκορ και ας θέλει 7 ολόκληρα λεπτά για να τελειώσει το ματς. Πρέπει να ισοφαρίσει κυρίως για λόγους ψυχολογίας. Αν δεν το κάνει άπαντες γνωρίζουν πως η ΤΣΣΚΑ θα ξεφύγει ξανά.
Το σκορ είναι στο 65-62. Ο ανύπαρκτος μέχρι εκείνη τη στιγμή Σπανούλης σηκώνεται για τρίποντο. Αν το βάλει, ο Ολυμπιακός ισοφαρίζει και εκείνος εξιλεώνεται για το χάλια παιχνίδι που έχει κάνει μέχρι εκείνη τη στιγμή. Διάολε, το έχει κάνει τόσες φορές άλλωστε. Τόσες φορές δεν υπάρχει πουθενά και τόσες φορές εμφανίζεται την κρίσιμη στιγμή και παίρνει το ματς. Ναι, αυτό το τρίποντο σηματοδοτεί (μια ακόμα) επιστροφή του στο ματς. Σηκώνεται για τρεις λοιπόν και…. τα φώτα σβήνουν! Ο Χίγκινς έχει πάρει φόρα και του έχει ρίξει μια ταπεινωτική τάπα. Τάπα σε τρίποντο! Δεν υπάρχουν αυτά! Μάλλον δεν είναι η μέρα του σήμερα. Η ψυχολογία γέρνει εντελώς υπέρ των Ρώσων.
Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα ο Σπανούλης γίνεται κάτοχος της μπάλας. Περνάει όλη την ΤΣΣΚΑ -ναι, βρίσκονται στο διάβα του και οι πέντε παίκτες της ΤΣΣΚΑ και τους περνάει όλους- και βάζει ένα μυθικό λέι απ.
Ο Ολυμπιακός μείωσε στον πόντο με μια αψυχολόγητη και εντελώς παρακινδυνευμένη ενέργεια του Σπανούλη που (για μια ακόμα φορά) του βγήκε. Λες και σάλταρε το κεφάλι του από την τάπα που δέχθηκε πριν λίγο, λες και ήθελε να φωνάξει ότι κανείς δεν μπορεί να τον σταματήσει όταν αυτός το πάρει απόφαση. Διότι η πεποίθηση πως είσαι ο καλύτερος δεν κλωνίζεται από μερικές συγκυρίες – και ας είναι αυτές οι συγκυρίες και μια τάπα σε τρίποντο. Και η πεποίθηση αυτή, αν συνοδεύεται από έναν ρεαλισμό και όχι από κάποια φαντασίωση βεβαίως, θα πει την αλήθεια της!
Το παιχνίδι έχει τελειώσει. Κλείστε την τηλεόραση. Ο Ολυμπιακός έχει περάσει. Ναι, απομένουν εφτά λεπτά για το τέλος και χάνει με έναν πόντο αλλά δεν έχει σημασία. Έχει περάσει ήδη. Ο Σπανούλης είναι πίσω στο ματς. Δέχτηκε μια ταπεινωτική τάπα και σαλτάρησε. Πήρε την εκδίκησή του στην επόμενη φάση και τώρα απλά δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να τον σταματήσει. Είναι τελειωμένο το ματς λέμε. Απέναντι του δεν έχει καμία ελπίδα η ΤΣΣΚΑ. Τώρα που η μπάλα καίει θα μιλήσει ο νόμος του μεγαλύτερου Έλληνα μπασκετμπολίστα ever!
Όπα, σας βλέπω αναγνώστες. Ανοιγοκλείσατε τα μάτια σας για να δείτε αν όντως διαβάσατε αυτό που μόλις διαβάσατε! Ναι, το διαβάσατε. Ο Σπανούλης είναι ο μεγαλύτερος Έλληνας μπασκετμπολίστας ever. «Ο Γκάλης ρεεε», φωνάζουν ήδη κάποιοι. Εντάξει ρε μάγκες, οκ. Ο Γκάλης είναι ο Γκάλης. Σκόρερ σαν αυτόν δεν ξαναπέρασε από τα ελληνικά γήπεδα και υπήρξε σίγουρα ό,τι πιο επιδραστικό έβγαλε το ελληνικό μπάσκετ. Ο Γκάλης είναι ο πιο σημαντικός αλλά όχι. Όχι ο καλύτερος. Τα χρόνια πέρασαν, το ελληνικό μπάσκετ εξελίχθηκε. Ο Σπανούλης τον ξεπέρασε. Βρίστε όσο θέλετε, αυτή είναι η γνώμη μου, έτσι;
«Ο Αντετοκούμπο ρε τραγί!», φωνάζουν κάποιοι. Εντάξει, τα πράματα και θάματα που κάνει ο Γιάννης στο NBA δεν τα έχει κάνει άλλος Έλληνας. Φτάνει όμως μια καλή χρονιά για να αναδειχθεί κορυφαίος ever; Ίσως ο κορυφαίος αυτή τη στιγμή αλλά με μια χρονιά καλή (έστω και στο ΝBA) δεν μπορεί να συγκρίνεται με αυτά που κάνει τόσα χρόνια ο Σπανούλης. Ο Αντετοκούμπο έχει όλες τις προοπτικές να γίνει ο καλύτερος όλων των εποχών αλλά όσο γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι!
«Και ο Διαμαντίδης κύριε;», λένε εξοργισμένοι ορισμένοι. Παικτάρα, σούπερ και μάλλον ο δεύτερος καλύτερος Έλληνας ever. Αλλά η πεποίθηση που επικρατούσε επί χρόνια πως ο Σπανούλης είναι πίσω από τον Διαμαντίδη μάλλον είναι η ώρα να αντιστραφεί. Διότι όπως και να το κάνουμε αυτά που έχει πετύχει ο Σπανούλης δεν τα έχει πετύχει ο Διαμαντίδης. Δεν είναι βέβαια επιχειρήματα αυτά θα μου πείτε και θα έχετε δίκιο.
Να λοιπόν πέντε λόγοι που ο Σπανούλης είναι ο καλύτερος Έλληνας μπασκετμπολίστας που έχει περάσει:
-Έχει πέντε στα πέντε σε ημιτελικούς της Ευρωλίγκα:
Μέχρι το τελευταίο σόου του κόντρα στην ΤΣΣΚΑ Μόσχας μοιραζόταν ένα μεγάλο κατόρθωμα με τον Τόνι Κούκοτς: σε τέσσερις συμμετοχές σε φάιναλ φορ είχε τέσσερις τελικούς. Πλέον έχει ξεπεράσει και τον Κούκοτς και είναι ο Ευρωπαίος με το μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας σε φάιναλ φορ! Πέντε στα πέντε σε ημιτελικούς της Ευρωλίγκα, δεν υπάρχει αυτό! Ο άνθρωπος όποτε πάει στο φάιναλ φορ ΕΙΝΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΟ πως θα πάει και στον τελικό. Και μάλιστα το έχει κάνει με μια χαρακτηριστική πολυμορφία. Με δυο διαφορετικές ομάδες και με τέσσερις διαφορετικούς προπονητές! Το έκανε με Ομπράντοβιτς, το έκανε με Ίβκοβιτς, το έκανε με Μπαρτζώκα, το έκανε (δύο φορές) και με Σφαιρόπουλο. Κανένας άλλος Έλληνας παίκτης δεν έχει καταφέρει να πρωταγωνιστεί τόσο καθοριστικά στα φάιναλ φορ ανεξαρτήτως προπονητή! Ο Διαμαντίδης ας πούμε (τρεις στους πέντε ημιτελικούς) ό,τι πέτυχε στην Ευρωλίγκα το πέτυχε με τον Ομπράντοβιτς να καθοδηγεί. Στην μετά-Ομπράντοβιτς εποχή δεν κατάφερε καν να παρευρεθεί σε φάιναλ φορ! Ο δε Γκάλης δεν πήγε ποτέ ούτε καν σε τελικό (μηδέν στους τρεις ημιτελικούς).
-Πετυχαίνει στην Ευρώπη με ομάδες που είναι αουτσάιντερ:
Τα τελευταία έξι χρόνια ο Ολυμπιακός έχει πάει σε τέσσερις τελικούς. Για κάθε έναν από αυτούς υπάρχει μια κοινή λέξη να περιγράφει την νίκη του: κατόρθωμα! Ο Ολυμπιακός έχει συμμετάσχει σε τέσσερις τελικούς και ΣΕ ΟΛΟΥΣ πήγε ως αουτσάιντερ. ΣΕ ΟΛΟΥΣ θεωρούνταν η πιο αδύναμη ομάδα της τετράδας. Τι είναι αυτό που κάνει ένα διαχρονικό αουτσάιντερ να υπερβαίνει όλες τις προβλέψεις; Στην περίπτωση του Ολυμπιακού είναι δυο λέξεις: Βασίλης Σπανούλης. Αυτός είναι η καθοριστική πινελιά σε ένα ρόστερ που μια ζωή χαρακτηρίζεται ταλαντούχο, ψυχωμένο, σκληροτράχηλο αλλά στο τέλος της ημέρας είναι πάντα το πιο αδύναμο σε σχέση με τους υπόλοιπους συνδιεκδικητές. Ένας Σπανούλης μπαίνει σε αυτό το μείγμα και αλλάζουν τα πάντα. Γιατί όπως και να το κάνουμε άλλο να πετυχαίνεις με τις πιο ακριβές ομάδες της Ευρώπης και έχοντας σαν συμπαίκτες σου ό,τι καλύτερο παίζει στο ευρωπαϊκό μπάσκετ και άλλο να πετυχαίνεις ως ηγέτης μιας ομάδας-αουτσάιντερ. Το παικτικό σου μεγαλείο όταν ισχύει η δεύτερη περίπτωση είναι άλλου επιπέδου.
-Η παρουσία του ή η μη παρουσία του αλλάζει την ιστορία ολόκληρων ομάδων:
Στο Μαρούσι έχουν να θυμούνται την περίοδο του Σπανούλη ως την πιο ανταγωνιστική στην ιστορία τους. Τα χρόνια που ο V-Span έπαιζε εκεί το Μαρούσι ήταν μια από τις καλύτερες ομάδες της Ελλάδας και μάλιστα υπήρξε μια χρονιά που φλέρταρε έντονα ακόμα και με το να πάρει το πρωτάθλημα! Την ίδια περίπου περίοδο ο Ηρακλής του Διαμαντίδη ήταν μια μέτρια και αδιάφορη ομάδα της Α1 – ο Μήτσος αναβαθμίστηκε μόνο όταν πήγε στον Παναθηναϊκό. Ο Σπανούλης από την άλλη ήταν από τότε μια ομάδα μόνος του και το Μαρούσι ποτέ δεν ήταν το ίδιο μετά την φυγή του. Όταν ο Σπανούλης μετακόμισε από τον Παναθηναϊκό στον Ολυμπιακό καθόρισε επίσης μια ακόμα ομάδα. Η ιστορία του μπασκετικού Ολυμπιακού άλλαξε όταν τον έβαλε στο ρόστερ του. Ο Γκάλης ας πούμε δεν το πέτυχε αυτό με τον Παναθηναϊκό αν και η μεταγραφή του από τον Άρη στους «πράσινους» είχε αυτό ως στόχο: να τους αλλάξει επίπεδο. Μην έχει κανείς αμφιβολία: όταν ο Σπανούλης σταματήσει το μπάσκετ θα πάρει χρόνια στον Ολυμπιακό να συνέλθει. Όσο καλούς παίκτες και αν συνεχίσει να έχει και όσο παθιασμένες και ταλαντούχες ομάδες και αν συνεχίσει να φτιάχνει, χωρίς τον Σπανούλη η ιστορία του θα αλλάξει ξανά. Προς το χειρότερο…
-Είναι ένα μείγμα μεθοδικότητας και τρέλας:
Είναι μια αντίφαση που βλέπεις και στα ίδια τα παιχνίδια του. Ο Σπανούλης μπορεί να βρίσκεται σε κακή μέρα και από το πουθενά να αναστηθεί και να αναστήσει και την ομάδα του αλλά υπάρχει και μια αντίστοιχη αντίφαση και στην ίδια την ψυχοσύνθεσή του. Μια αντίφαση της οποίας η εξισορρόπηση είναι χαρακτηριστικό όλων των πραγματικά τεράστιων παικτών. Ο Σπανούλης είναι μεθοδικός, προσεκτικός και σε πολλές περιπτώσεις μοιάζει κυνικός. Αλλά είναι και κάτι στιγμές που παθιάζεται τόσο πολύ που οι κινήσεις του καθορίζονται από μια τρέλα που εκρίνεται με το κιλό από τον εγκέφαλό του. Οι μεγάλοι παίκτες μπορεί να είναι ένα από τα δυο και να πετυχαίνουν: μπορεί να είναι ακραία μεθοδικοί και νηφάλιοι και να διαλύουν τους αντιπάλους σαν ρομπότ ή να είναι υπερκινητικοί, εξαιρετικά δραστήριοι και να μην αφήνουν τους αντιπάλους να πάρουν ανάσα. Αλλά οι τεράστιοι παίκτες είναι ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ. Προσαρμόζουν την ψυχοσύνθεσή τους και τον χαρακτήρα τους στις συνθήκες όχι απλά ενός ματς αλλά της παραμικρής στιγμής ενός ματς. Κανένας άλλος Έλληνας παίκτης δεν το έχει αυτό σε τόσο έντονο βαθμό. Ο Σπανούλης είναι δυο διαφορετικοί παίκτες μέσα στο ίδιο σώμα και ανάλογα με την ένταση του αγώνα κάνει την εμφάνισή του ο ένας από τους δύο.
-Όταν η μπάλα καίει ο Σπανούλης είναι κρύος:
Για το τέλος ας πούμε το προφανές. Τόσα buzzer beater, τόσα πετυχημένα κρίσιμα σουτ, τόσες ιστορικές τελευταίες προσπάθειας δεν έχει πάρει ΚΑΝΕΝΑΣ άλλος Έλληνας παίκτης ποτέ. Εδώ δεν είναι ζήτημα μόνο ποιότητας. Είναι και ποσότητας…
Απλά δείτε αυτό:
Ή αυτό:
Ή ακόμα και αυτό:
Ξέρετε ποιο είναι το θέμα; Αυτά ο Σπανούλης δεν τα έχει κάνει μια ή δυο ή τρεις φορές. Τα κάνει σε κάθε ματς που η μπάλα καίει! Είτε ο Ολυμπιακός το κερδίζει είτε το χάνει, την κρίσιμη στιγμή ο Σπανούλης θα πάρει την μπάλα και σαν γεννημένος αλάνθαστος θα βάλει καλάθια που απαιτούν καντάρια ψυχραιμίας…
Αντί επιλόγου ας θυμηθούμε το τελευταίο σόου του: