Το να κάτσουμε να αραδιάζουμε τα στραβά κι ανάποδα της ελληνικής τηλεόρασης είναι πλέον δίχως νόημα. Αυτό που θα χρειαστεί είναι να εστιάσουμε σε κάτι που δεν είναι εύκολο να το κατανοήσει ο απ΄έξω. Το ποιόν της τηλεόρασης δεν καθορίζεται από τα άτομα που την απαρτίζουν. Καθορίζεται από τα άτομα με τα οποία καταπιάνεται. Κάντε μια σύγκριση του μυαλού και του κύρους που είχαν δημοσιογράφοι και παρουσιαστές παλαιότερα. Ακόμα και αυτοί της ψυχαγωγίας. Με ποιους ασχολούνταν τότε αυτή; Με τον Αντρέα Παπανδρέου, τη Μελίνα Μερκούρη, τη Τζένη Καρέζη. Τώρα, αυτοί που απασχολούν φτιάχνουν εκείνους που ασχολούνται. Η Καινούργιου, η Ηλιάκη, η Σκορδά, η Μενεγάκη μέχρι και η Τατιάνα.
Αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια έχουμε ακούσει εκπροσώπους του ελληνικού lifestyle να λένε ότι ο καλλιτέχνης δεν είναι για να ασκεί κριτική, αλλά για να διασκεδάζει μόνο. Ή ότι δεν πρέπει να γίνονται πασιονάριοι με ζητήματα πολιτικής και κοινωνίας. Δεν είναι αυτός ο ρόλος τους. Λες και η μοναδική τους ιδιότητα είναι αυτή του καλλιτέχνη. Λες και χάνουν το δικαίωμα να λειτουργούν όπως εσύ κι εγώ επειδή τους γνωρίζουν 5 άτομα παραπάνω. Αλλουνού παπά ευαγγέλιο αυτό.
Το ελληνικό celebrity culture είναι κάπως έτσι. Αλλά και τις στιγμές που αποφασίζει να μην είναι έτσι, πάντοτε οι γύρω, το κοινό, η ανύπαρκτη κοινή γνώμη θα αμολήσει την κοτσάνα. «Άσε μας μωρέ που θα ακούμε την Καινούργιου, που κάνει το ένα και το άλλο». Στο κρεβάτι και το σπίτι της δεν βρίσκομαι, οπότε αυτή και όποια άλλη στο σινάφι της θα τις κρίνω βάσει της εικόνας τους στην τηλεόραση. Όχι ως σύνολο. Δε με αφορούν με αυτόν τον τρόπο. Για εκείνες τις στιγμές που πρέπει να πουν και να κάνουν κάτι. Εκείνες τις στιγμές που δεν πρέπει να είναι Αρναούτογλου.
Είναι προφανές ότι το να φέρεις στην εκπομπή καλεσμένο τον Σεραφείμ, αποσκοπεί σε καλύτερη τηλεθέαση. Πιθανότατα να υποκινείσαι κι από μια κάποια ματαιοδοξία. Προσέξτε. Πιθανότατα. Όχι δεδομένα. Είναι ένα από τα σενάρια. Όμως δεν έχει καμία σημασία όταν δεν απαντάς με λιγότερο δυνατή φωνή στον ρατσισμό, τη μισανθρωπιά, τον φασισμό.
Η Καινούργιου, η Τατιάνα, η Μαίρη Συνατσάκη χθες, απευθύνθηκαν στα πιο εγκληματικά ιδεώδη με την ίδια και πιο δυνατή φωνή. Κάτι είναι κι αυτό, όταν πέρσι κάθε βδομάδα έβλεπες τον Αρναούτογλου που μόνο μετάλλιο δεν απένειμε στους επικίνδυνους καλεσμένους του. Επικίνδυνους όχι γιατί έχουν μια διαφορετική αντίληψη και διαφωνούν με τους γκέι λόγου χάρη ή έχουν ένα μικρό φόβο για τους πρόσφυγες. Επικίνδυνους γιατί επιλέγουν να εκφράσουν την διαφωνία τους με προσβολές, ξεφεύγοντας από το χωράφι των δικαιωμάτων τους και εισβάλλοντας στο χωράφι των άλλων.
Το ερώτημα είναι γιατί φτάσαμε στο σημείο να χρειάζεται να αναδυθεί το celebrity culture ως μια λογική φωνή στην κοινωνία; Και μάλιστα από ένα μέσο που δεν φημίζεται ότι βγάζει τον καλύτερο εαυτό των ανθρώπων. Η Συνατσάκη για παράδειγμα δε θα έβρισκε ποτέ χώρο να κάνει αυτό που έκανε στο κανάλι της στο Youtube. Για όλους αυτούς τους ανθρώπους ο κόσμος έχει εν μέρει δικαίως, εν μέρει αδίκως, μια αρνητική άποψη. Γι΄αυτό και δεν αποδέχεται καλοπροαίρετα την όποια προσπάθεια τους. Αυτοί τουλάχιστον αποφάσισαν να υπάρχουν. Μπορεί γιατί διαβλέπουν ότι τώρα είναι η στιγμή τους.
Τώρα είναι η ώρα για να αποκτήσουν αυτό που διακρίνει αντίστοιχους ανθρώπους στις ΗΠΑ λόγου χάρη. Και το πράττουν απέναντι στις ψευδαισθήσεις των πολιτικών/θρησκευτικών αρχών. Γιατί η ίδια η πολιτική, οι ίδιοι οι άνθρωποι που την προσωποποιούν, αναλώνονται σε μια μάχη διατήρησης των ατομικών κεκτημένων. Όταν εκείνοι που σε κυβερνούν διακατέχονται από τα ίδια σμπαραλιασμένα και «αεριωθούμενα» μυαλά, τι μένει για να ακουστεί ο ισχυρός αντίλογος και με πρακτικές που δείχνουν την ανωτερότητα της λογικής;
Και δεν πρόκειται για κάτι που υφίσταται μόνο στην Ελλάδα. Παντού στον κόσμο η πολιτική πήρε τον κάτω δρόμο. Θυμάμαι την χαρά του κόσμου όταν βγήκε η είδηση-φάρσα ότι ο Billy Murray σκεφτόταν να κατέβει για Πρόεδρος των ΗΠΑ. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με τον Will Smith στην εκπομπή του Jimmy Kimmel. Ή με τον Kanye West που εξέφρασε επιθυμία να είναι υποψήφιος το 2020. Παραδείγματα ων ουκ έστιν αριθμός. Η ισχύς της δημόσιας εικόνας ενός διάσημου, έστω κι αν πρόκειται για τα ελληνικά δεδομένα, μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για έναν φοβισμένο άνθρωπο που ίσως και να ντρέπεται για τον εαυτό του. Να μάθει ότι το τι θα είναι αφορά τον ίδιο και μόνο. Αλλά και το τι θα είναι οι άλλοι αφορά τους άλλους. Όχι εκείνον.
Όλο αυτό δεν είναι απλώς η σελεμπριτοποίηση της πολιτικής που αναφέρουν από το 2008 οι κοινωνιολόγοι, όπως οι Street και Keane. Μιλάμε για κάτι πιο πέρα και πιο περίεργο. Την ολοκληρωτική αποχή της πολιτικής, με μηδαμινή εμπλοκή στα πράγματα που καταπατούν μέρη της κοινωνίας. Κάτι που το έβλεπες στο Black Mirror και σκεφτόσουν «πολύ καλό, αλλά διέκρινα μια υπερβολή». Καμία υπερβολή.
Το να ξεφύγουν από τα μονοπάτια που καθόρισαν για τους ίδιους άτομα όπως η Τατιάνα και η Καινούργιου, δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Αλλά τέτοιες παρεκκλίσεις σου ανοίγουν τα μάτια για το πόσο σημαντικό είναι να φερθείς με την δέουσα σημασία στην τηλεόραση και τις πηγές πληροφόρησης σου. Οι άνθρωποι που βρίσκονται εκεί δεν είναι από μόνοι τους φορτισμένοι αρνητικά ή θετικά. Ιt’s a game of give and take που λέει ο Phil Collins στο Can’t Hurry Love. Και ποιος ξέρει…μπορεί κάποια στιγμή να μην είναι μια αυτόκλητη και ατόφια ματαιοδοξία-χρησιμοθηρία που οδηγεί σε τέτοιες αντιδράσεις!