Κάθε ημέρα που περνάει κάθε Έλληνας αφήνει πίσω του σχεδόν ένα κιλό απορριμμάτων. Αν είναι εντός Αττικής και δη Αθηναίος, αυτό το νούμερο πάει πάνω από κιλό.
Μόνο η Αττική παρήγαγε το περασμένο έτος σχεδόν 2 εκατομμύρια τόνους σκουπιδιών. Σε έναν κόσμο που έχει φτάσει στο σημείο μηδέν και που από το 2015 έχει ορίσει συγκεκριμένες κατευθύνσεις για την διαχείριση των αποβλήτων, θα περίμενε κανείς πως η Ελλάδα θα έχει κάνει μια προσπάθεια προς τη βελτίωση.
Εν τούτοις, είμαστε στο 2020 και καμία κυβέρνηση, καμία πολιτεία δεν κατάφερε να φτιάξει ένα συγκεκριμένο πλάνο που να καθοδηγεί τους πολίτες. Κι αν δεν υπήρχε η δράση συγκεκριμένων δημοτικών και περιφερειακών αρχών, τότε τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα.
Ως το 2050 θα πρέπει το ποσοστό ταφής απορριμάτων να έχει φτάσει κοντά στο μηδέν, αν όχι να είναι μηδενικό. Αυτός ο στόχος μπορεί να είναι εφικτός για κράτη όπως η Γερμανία, η Φινλανδία, η Αυστρία και η Ελβετία που είναι πάνω από τον μέσο όρο της Ε.Ε. ως προς την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση απορριμμάτων, αλλά για την Ελλάδα οι αριθμοί καταμαρτυρούν αδιαφορία και ανικανότητα.
Πριν 3 χρόνια το ποσοστό ταφής αποβλήτων στα ΧΥΤΑ ήταν στο 82% των σκουπιδιών. Το 2018 αυτό ανέβηκε στο 85%. Με λίγα λόγια η ανακύκλωση ξεπερνά μετά βίας το 15%. Σε μια περίοδο που κάποιοι δήμοι επέλεξαν την καύση και έχουν προκαλέσει τεράστια προβλήματα στους κατοίκους τους, επιβαρύνοντας αφάνταστα την ατμόσφαιρα και με περιστατικά όπως αυτά στα ΚΔΑΥ Ασπροπύργου και Σίνδου το 2019 με φωτιές που προκάλεσαν τοξικό νέφος, το ζήτημα της διαχείρισης αποβλήτων είναι από τα πιο σημαντικά.
Αυτό δεν φαίνεται να το αντιλαμβάνεται το κράτος και το αρμόδιο υπουργείο, το ΥΠΕΝ, αφού σύμφωνα με όσα αναφέρουν άνθρωποι της WWF, το εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων που δόθηκε προς διαβούλευση, είναι ελλιπές, ασαφές και προς τη λάθος κατεύθυνση.
Όπως συνέβη πάνω κάτω και με το νομοθετικό σχέδιο για το περιβάλλον, αυτό το κατάπτυστο σχέδιο που ψηφίστηκε στη Βουλή κατόπιν εισηγήσεως του αρμόδιου υπουργού κ. Χατζηδάκη, έτσι και με το σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων, ένα κείμενο 729 σελίδων δόθηκε προς διαβούλευση εντός Αυγούστου όπου τα τμήματα της Βουλής κλείνουν, και με μικρό χρονικό ορίζοντα, μόλις 20 ημερών.
Μέσα σε αυτές τις 729 σελίδες δεν αναφέρεται πουθενά το πώς θα επιτευχθούν οι αριθμητικοί στόχοι που τίθενται, το σκεπτικό είναι βασισμένο στο σκεπτικό ότι η παραγωγή αποβλήτων θα είναι σταθερή, το πλάνο αναφέρεται στην τρέχουσα δεκαετία για την οποία έχουν προκριθεί μονάδες καύσης, που όμως θα είναι έτοιμες το 2028, άρα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως το 2050 για να βγάλουν τα χρήματα τους και γενικώς απόλυτη ασάφεια και τσαπατσουλιά.
Ούτε καν αναφέρεται η προσεχής διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, κάποια κατεύθυνση ενημέρωσης μέσω των ΟΤΑ για την σωστή χρήση των κάδων απορριμμάτων, ενώ το συνολικό σχέδιο αναφέρει εντός του την ανάγκη να γίνει μια αξιόπιστη έρευνα για ακριβή στοιχεία. Δηλαδή όσοι το συνέθεσαν, δεν έκαναν προηγουμένως το απαραίτητο να συλλέξουν σωστά τα στοιχεία και βάσισαν ένα ολόκληρο πλάνο 20ετίας πάνω στο τίποτα.
Βλέποντας κάτι τέτοιο, εύλογα μπορεί κανείς να απογοητευτεί πλήρως με την διαρκή ανικανότητα του κράτους που αποδεικνύει σε κάθε του κίνηση ότι είναι παντελώς εκτός τόπου και χρόνου και δρα με διαφορετικά κριτήρια, όταν η καθαρότητα του περιβάλλοντος και η υψηλότερη ποιότητα ζωής των κατοίκων θα έπρεπε να είναι προτεραιότητα.
Ευτυχώς για ορισμένους κατοίκους, σαφώς ανώτερης οικονομικής κλίμακας, υπάρχουν οι αρμόδιες δημοτικές αρχές που έχουν συγκροτήσει δομές ώστε ως το τέλος του 2021 να είναι πολύ μεγαλύτερο το ποσοστό της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης των αποβλήτων παρά της ταφής τους.
Ο Δήμος Χαλανδρίου και ο Δήμος Βάρης-Βουλιαγμένης-Βάρκιζας έχουν αρχίσει την τοποθέτηση των καφέ κάδων σε συγκεκριμένα σημεία, με τέτοιο σύστημα ώστε να μην εναποτίθενται εντός τους απορρίμματα των μπλε ή των πράσινων κάδων και είναι σε επικοινωνία με τους κατοίκους των πολυκατοικιών όπου βρίσκονται, ώστε να γίνεται η σωστή απόρριψη των σκουπιδιών τους.
Μαζί με τη σύσταση ομάδων περισυλλογής των αποβλήτων των συγκεκριμένων κάδων, οι δύο αυτοί δήμοι δίνουν κίνητρο στους πολίτες με επιβράβευση ανάλογη με το βάρος των αποβλήτων που αφήνουν στους καφέ κάδους, ενώ οι συλλέκτες των σκουπιδιών ελέγχουν τους κάδους για το αν περιλαμβάνουν τα σωστά σκουπίδια.
Όλο αυτό δημιουργεί μια αίσθηση υπευθυνότητας στον πολίτη, τον κάνει να ενδιαφέρεται, να θέλει να ακολουθήσει το σωστό και στο τέλος το αποτέλεσμα είναι λιγότερα απορρίμματα στο έδαφος, περισσότερα επιστρέφουν μέσω της ανακύκλωσης ή της μετατροπής τους σε βιοκαύσιμα, με την επεξεργασία τους να κοστίζει ελάχιστα, σύμφωνα με όσα αναφέρει στην Καθημερινή και την Τάνια Γεωργιοπούλου ο δήμαρχος των 3Β, ο κ. Γρηγόρης Κωνσταντέλλος.
«Η επεξεργασία κοστίζει 42 ευρώ ο τόνος και μέσω της πώλησης εισπράττουμε 30 ευρώ τον τόνο. Αρα δαπανούμε 12 ευρώ τον τόνο για την επεξεργασία».
Δήμοι όπως του Χαλανδρίου, των 3Β ή Χολαργού-Παπάγου που επίσης έχουν εγκαταστήσει καφέ κάδους, αποτελούν προς το παρόν μια τεράστια μειοψηφία και έχουν αυτή τη δυνατότητα καθώς οι κάτοικοι των περιοχών αυτών διαθέτουν την οικονομική αντοχή για κάτι τέτοιο. Σε άλλους πιο φτωχούς δήμους όλα εξαρτώνται από την κρατική στήριξη και διαχείριση.
Κι αυτή, σύμφωνα με το ΕΣΔΑ, κρίνεται επιεικώς ανεπαρκής και επικίνδυνη…