Στον απόηχο της τραγωδίας των Τεμπών, ακούμε συνεχώς για τα συστήματα ασφαλείας που θα έπρεπε να λειτουργούν στη χώρα μας για να αποφεύγονται οι επικίνδυνες καταστάσεις στο σιδηροδρομικό δίκτυο και ειδικά το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) για το οποίο γίνεται πολύς λόγος τις τελευταίες ώρες.
Τι ακριβώς είναι;
Για την κίνηση των τρένων σε ένα σιδηροδρομικό δίκτυο, απαιτείται ένα σύστημα σηματοδότησης που θα εξασφαλίζει την ασφαλή διαχείριση της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας και την ανά πάσα στιγμή αποτροπή της σύγκρουσης τρένων.
Στην Ευρώπη κάθε χώρα έχει αναπτύξει τις δικές της τεχνικές προδιαγραφές για το οικείο σύστημα σηματοδότησης. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια λειτουργούσαν στην Ευρώπη 30 περίπου διαφορετικά συστήματα σηματοδότησης για τη διαχείριση της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας.
Με το ERTMS επιδιώκεται η διασφάλιση ενός κοινού προτύπου που θα επιτρέπει στα τρένα να μετακινούνται απρόσκοπτα σε διαφορετικές χώρες και θα διευκολύνει την ανταγωνιστικότητα των σιδηροδρόμων.
Σε αχρηστία εδώ και χρόνια
Το ηλεκτρονικό σύστημα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης αγοράστηκε τη δεκαετία του 2000 και όπως αναφέρουν οι εργαζόμενοι στον ΟΣΕ παρέμεινε λειτουργικό μέχρι το 2010. Ωστόσο, λόγω βλαβών και αλλεπάλληλων περιστατικών δολιοφθοράς, το ηλεκτρονικό σύστημα απαξιώθηκε και εν τέλει τέθηκε σε αχρηστία.
Πέρα από το συγκεκριμένο δίκτυο, που με απλά λόγια αποτελούσε την δικλείδα ασφαλείας που αν λειτουργούσε θα διόρθωνε το πολυσυζητημένο ανθρώπινο λάθος που οδήγησε στους τραγικούς μαζικούς θανάτους των Τεμπών, υπάρχει ένα ακόμα παράπλευρο σύστημα ασφαλείας, που επίσης έχει αχρηστευτεί εδώ και πάνω από δέκα χρόνια. Πρόκειται για την δυνατότητα να παρακολουθούνται μέσω GPS τα βαγόνια ανά πάσα στιγμή του δρομολόγιού τους.
Για να το πούμε με απλά λόγια, ας αναφέρουμε αυτό που όλοι σκεφτήκαμε μόλις ακούσαμε για την μετωπική σύγκρουση: είναι δυνατόν, σε μια εποχή που κάνοντας μια ηλεκτρονική παραγγελία έχουμε την δυνατότητα να βλέπουμε μέσω GPS το που βρίσκεται ο ντελιβεράς που θα μας φέρει την παραγγελία, να μην υπάρχει η αντίστοιχη δυνατότητα στα τρένα; Να μια ακόμα πονεμένη ιστορία…
Όπως έχουν διαβεβαιώσει ξανά και ξανά οι εργαζόμενοι στον ΟΣΕ τις τελευταίες μέρες, το συγκεκριμένο σύστημα μπήκε το 2004 στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο και για αντίστοιχους λόγους με το ηλεκτρονικό σύστημα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, τέθηκε σε αχρηστία επίσης το 2010. Ακόμα και αν κάνουμε την απίστευτη παραδοχή πως λόγω εγκληματικής αμέλειας τα συγκεκριμένα συστήματα έμειναν ανενεργά για χρόνια, ένα ακόμα ερώτημα έρχεται στην επιφάνεια: είναι δυνατόν να προχωρά η ιδιωτικοποίηση του ΟΣΕ και να μην αποτελεί πακέτο της συμφωνίας και η διόρθωση αυτών των δυσλειτουργιών;
Μόλις πριν από ένα μήνα, η Βουλή ψήφισε νόμο για την συγκρότηση επιτροπής διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων, εξέλιξη που σε μεγάλο βαθμό προήλθε από τις άπειρες απεργίες που έκαναν οι εργαζόμενοι στον ΟΣΥ για βελτίωση των συνθηκών ασφαλείας και τις οποίες το υπουργείο Συγκοινωνιών κατασυκοφάντησε και κυνήγησε νομικά για να βγουν παράνομες. Η συγκεκριμένη επιτροπή αναμένεται να ενεργοποιηθεί για πρώτη φορά για το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη.
Παρ΄όλα αυτά, από επίσημα θεσμικά χείλη ήδη το δυστύχημα αποδίδεται σε ένα ανθρώπινο λάθος. Με δεδομένο πως αυτή η επιτροπή διερεύνησης δεν έχει λειτουργήσει ακόμα, η απορία έρχεται αυθόρμητα: γιατί οι επίσημοι αυτού του τόπου βιάζονται να μιλήσουν για ανθρώπινο λάθος πριν βγει πόρισμα από την αρμόδια επιτροπή; Κάποιος κακόπιστος θα μπορούσε να πει πως η δουλειά της προκαταβάλλεται από ψηλά…