Το φωνάζουν αυτοί που ξέρουν. Το λένε με κάθε τρόπο οι ψαράδες στις θάλασσες που βρέχουν την Ελλάδα. Τα ψάρια λιγοστεύουν. Όλο και περισσότερο. Όλο και πιο ανησυχητικά. Η υπεραλίευση, ειδικά στη Μεσόγειο, είναι ένα τεράστιο πρόβλημα με ολέθριες συνέπειες για το θαλάσσιο οικοσύστημα. Οπότε τι; Καθόμαστε και κλαίμε τη μοίρα μας, σιωπηρά αποδεχόμενοι την (αυτό)καταστροφή μας; Ή προσπαθούμε να σώσουμε οτιδήποτε αν σώζεται; Μέσα σε ένα κλίμα κατεπείγουσας ανάγκης για δράση, η Αμοργός έρχεται και δείχνει το δρόμο, σαν φάρος φωτεινός.
Η πρωτοβουλία των ντόπιων ψαράδων, στο πανέμορφο νησί των Κυκλάδων, έχει πάρει συγκεκριμένο όνομα: Αμοργόραμα. Είδαν το πρόβλημα, το βιώνουν στο πετσί τους και αποφάσισαν να μη σφυρίξουν αδιάφορα μήτε να στρέψουν αλλού το βλέμμα. Ανέλαβαν δράση. Δυναμικά, αποφασιστικά. Πάνε πάνω από 10 χρόνια που ξεκίνησε η προσπάθειά τους. Αποφάσισαν και διεκδίκησαν να θεσμοθετηθούν Περιοχές Περιορισμού Αλιείας για δύο μήνες κάθε χρόνο, γύρω από το νησί. Περιοχές που θα είναι καταφύγια τη θαλάσσια ζωή. Στην αρχή δειλά δειλά, μετά όλο και περισσότερο με ζέση, με αγωνία για το μέλλον. Κόντρα στις αντιξοότητες, κόντρα στην αρχική αδιαφορία από τις κρατικές αρχές. Το «αυτά παιδιά δεν γίνονται» που τους έλεγαν, όποιες πόρτες και αν χτυπούσαν στην πολιτεία, δεν τους πτόησαν.
Με τα πολλά, ο αγώνας τους δικαιώθηκε. Το μήνυμά τους εισακούστηκε. Πρόσφατα μάλιστα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο Αμοργόραμα στην ομιλία του στο Παγκόσμιο Συνέδριο των Ωκεανών που πραγματοποιήθηκε στη Νίκαια της Γαλλίας. Ως κάτι αξιέπαινο και ελπιδοφόρο που αξίζει να βρει μιμητές, στην Ελλάδα αλλά και αλλού.
Οι άνθρωποι που ξεκίνησαν αυτόν τον αγώνα, ένιωσαν δικαιωμένοι. Μένει να οριστεί και με προεδρικό διάταγμα το ποιες θα είναι οι ζώνες απαγόρευσης, αλλά το νερό έχει μπει στο αυλάκι. Οι Αμοργιανοί ψαράδες θέλουν πάση θυσία να πετύχει το project τους, είναι θέμα επιβίωσης. Για το καλό του τόπου τους, αλλά και επειδή ζώντας κάθε μέρα δίπλα στη φύση, στη θάλασσα, κατανοούν τη ζωτική της σημασία, την ανυπολόγιστη αξία της. Η οικολογική συνείδηση υπερβαίνει το ατομικό, υπερβαίνει και το χρονικό. Ο ένας δρα για τους πολλούς και όλοι μαζί για ένα καλύτερο αύριο.
Το Αμοργόραμα είναι ένα στοίχημα. Μαζί και μια πηγή ελπίδας. Οι ίδιοι οι ψαράδες έβαλαν από μόνοι τους «κόφτη» στην υπεραλίεση με μια αξιοθαύμαστη σύμπνοια και συσπείρωση. Γιατί κατάλαβαν πως αλλιώς δεν υπάρχει κανένα μέλλον. Για τους ίδιους, για τα παιδιά τους που αν αποκτήσουν προοπτική, θα μείνουν στον τόπο, θα συνεχίσουν το επάγγελμα. Μην θεωρούμε πως ήταν δεδομένο. Ήθελε κότσια και οξυδέρκεια να το τολμήσουν, να το ορίσουν. Χρειαζόταν επίσης η ικανότητα το «εγώ» να μπει κάτω από το «εμείς». Και όλο αυτό, κάτι δηλαδή που ξεκίνησε από τόσο χαμηλά και τόσο τοπικά, να επικοινωνηθεί στα πιο υψηλά κλιμάκια.
Η Αμοργός, χάρη στο Αμοργόραμα, γίνεται πλέον παράδειγμα προς μίμηση σε διεθνές επίπεδο. Πολλά ζευγάρια μάτια θα ‘ναι στραμμένα πάνω της για να δουν τα αποτελέσματα της εφαρμογής του project. Την επιτυχία του οποίου δεν μπορούμε παρά να ευχόμαστε ολόψυχα. Γιατί θα δείξει στην πράξη πως το «μαζί» κάνει θαύματα. Πως η τοπική γνώση, η επιστημονική τεκμηρίωση και η στήριξη από την πολιτεία μπορούν να συγκεραστούν. Αυτό δεν είναι το ιδανικό πρότυπο μιας κοινωνίας; Συμμετοχή, δράση, αντίδραση, όραμα. Η Αμοργός είναι το νησί που δείχνει το δρόμο. Μακάρι να ακολουθήσουν και άλλοι. Άμεσα και το ίδιο αποφασιστικά.
Η επόμενη 5ετία, λένε οι ντόπιοι, θα είναι η πλέον κρίσιμη, αφού θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό το αν θα πετύχει όλο αυτό η όχι. Πρώτα βέβαια περιμένουν να υπογραφεί και τυπικά το προεδρικό διάταγμα που θα ορίζει τις περιοχές που θα απαγορεύεται η αλιεία, με τι όρους και υπό ποιες προϋποθέσεις. Και τα υπόλοιπα, στην πράξη. Με το καλό! Εκεί στο Απέραντο Γαλάζιο…