Πριν από μια 7ετία ήταν πάρα πολύ ψηλά στην επικαιρότητα το ζήτημα της ΑΟΖ. Πάρα πολλοί τότε μιλούσαν για την ανάγκη η Ελλάδα να στρέψει το βλέμμα της στην εξόρυξη πετρελαίου και γενικά υδρογονανθράκων, ώστε να βρει μια νέα δεξαμενή εσόδων. Τον περασμένο Ιανουάριο, σε συνέδριο που έγινε στο Λονδίνο, την ευρωπαϊκή «πρωτεύουσα πετρελαίου», ο υπουργός ΠΕΚΑ είχε έρθει σε διαβουλεύσεις με ξένους επενδυτές και είχε μιλήσει για ιστορική μέρα.
Έχουμε φτάσει στον Σεπτέμβριο του 2018 και κάθε μέρα που περνάει προχωράνε όλο και περισσότερο οι εργασίες ώστε να ξεκινήσει η εξόρυξη στις ελληνικές θάλασσες από την κοινοπραξία ΕΛΠΕ-Total-Edison. Πρόκειται για συνολικά 20 «οικόπεδα», τα 9 περιμετρικά της Κρήτης, ένα στα νότια της Πελοποννήσου και άλλα 10 στο Ιόνιο. Στο Ιόνιο μάλιστα τα οικόπεδα εκτείνονται ουσιαστικά σε όλο το πέλαγος.
Το συνολικό πλάνο και η μελέτη όπως έχει εκπονηθεί δείχνουν πως όταν ξεκινήσει η διαδικασία και μόλις υπάρξουν τα πρώτα «ευρήματα», η Ελλάδα θα έχει βρει μια πηγή πλούτου. Υπάρχει όμως ένα αλλά. Ένα αλλά που κανονικά δεν θα έπρεπε να είναι το αλλά. Θα έπρεπε να είναι το κύριο μέλημα. Πάνω από τον πλούτο της οικονομίας που θα προσφέρουν αυτές οι πηγές ενέργειας, υπάρχει ο πλούτος της φύσης, ο πλούτος της θάλασσας.
Αυτός ο πλούτος δεν διαφαίνεται από πουθενά στο πλάνο ότι θα προστατευτεί και πως θα μπει σε προτεραιότητα. Κάτι που ούτως ή άλλως δεν θα είναι εφικτό, μιας και μόνο η σεισμική δραστηριότητα που θα προκληθεί σε βάθος 5 και πλέον χιλιομέτρων μέχρι και την επιφάνεια της θάλασσας, θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη θαλάσσια ζωή.
Θεσμικά και νομικά μπορεί να προβλέπεται μια ειδική μελέτη (Strategic Environmental Assessment) που προστατεύει το κράτος και το φυσικό του περιβάλλον, αλλά κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα γίνουμε το Μεξικό του 2010. Οι εικόνες από την πετρελαιοκηλίδα της BP ήταν σοκαριστικές. Όπως κι από την πετρελαιοκηλίδα στη Σαλαμίνα τον περασμένο Μάιο. Κι αν η ζημιά γίνει, ακόμα και οι αποζημιώσεις που θα δοθούν δεν θα αντιστρέψουν την καταστροφή.
Οι θαλάσσιοι γεώτοποι δεν είναι οι μόνοι που κινδυνεύουν. Είναι αυτοί που θα αντικρύσουν το χειρότερο αποτύπωμα. Αλλά μεγάλο είναι το ρίσκο και όσον αφορά τους βιότοπους στην Ήπειρο, όπου υπάρχουν πολλές περιοχές Natura. Συνολικά μιλάμε για επιπτώσεις που δεν είναι υπερβολή να χαρακτηριστούν εγκληματικές. Δεν είναι μια από εκείνες τις περιπτώσεις που μπορεί να υποκινούνται ψεύδη από κάποια αντιπολίτευση ή κάποιες μειονότητες που δεν θέλουν την ανάπτυξη.
Κάπου εδώ μπαίνει και το ερώτημα που οφείλουμε να κάνουμε πρωτίστως ο καθένας στον εαυτό του και μετά συνολικά όλοι μαζί ως κοινωνία. Τι είναι πιο σημαντικό; Να βρούμε τον χρηματικό Πακτωλό μας ή να διατηρήσουμε και να τονώσουμε όσο μπορούμε τη θαλάσσια ζωή, που σε ορισμένα είδη ήδη αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά προβλήματα και το ενδεχόμενο εξαφάνισης;
Φυσητήρες, πτεροφάλαινες, σταχτοδέλφινα, ρινοδέλφινα, η καρέτα καρέτα, η μεσογειακή φώκια είναι μόνο μερικά από τα είδη που παλεύουν να διατηρηθούν στην περιοχή, όχι μόνο του Ιονίου, αλλά της Μεσογείου συνολικά.
Κι αν η θαλάσσια ζωή είναι ήσσον επιχείρημα για κάποιους, ας μιλήσουμε κυνικά, πραγματολογικά, με βάση το οικονομικό συμφέρον. Ας πάρουμε το παράδειγμα της Κίνας. Χωρίς διάθεση σύγκρισης, αφού μιλάμε για ένα κολοσσό, το 5ετες πλάνο της Κίνας για μείωση των καυσίμων στην ατμόσφαιρα και στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως η αιολική και η ηλιακή δημιούργησε 13 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας.
Την ίδια στιγμή, σε παγκόσμιο επίπεδο υπήρξε ενίσχυση των οικονομιών κατά 2 περίπου τρισεκατομμύρια το 2016. Άρα το να μην επιλέξεις την εξόρυξη υδρογονανθράκων και να στραφείς σε ανανεώσιμες πηγές δεν σε ζημιώνει. Αντιθέτως, σε ενισχύει. Και οικονομικά και γεωπολιτικά.
Η Κίνα είναι ένας παγκόσμιος γίγαντας σε αυτό το κομμάτι και όταν η ενέργεια θα γίνει ακόμα πιο σημαντική, θα κυριαρχεί σε όλη την Ασία. Είναι και ζήτημα αυτονομίας και επάρκειας.
Προσθέστε σε αυτό και το ελαφρύτερο αποτύπωμα στην υγεία, κάτι που στην Κίνα είναι ζήτημα, αφού πεθαίνουν σχεδόν 2 εκατομμύρια άνθρωποι το χρόνο από μολυσμένο αέρα. Κάτι που έχουμε αντιμετωπίσει κι εμείς στις Σκουριές, αλλά και σε άλλες περιοχές. Άρα το πετρέλαιο δεν είναι μονόδρομος.
Έχοντας ήδη βιώσει τον τελευταίο χρόνο αισθητές διαφορές σε επίπεδο κλίματος και φυσικών φαινομένων, ο κίνδυνος της κλιματικής αλλαγής δεν είναι πια μια θεωρία. Είναι κάτι ορατό.
Ειλικρινά δεν υπάρχει πιο κατάλληλη στιγμή να κοιταχτούμε μέσα μας και να πούμε τι είναι αυτό που θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Όλοι μας. Και πολύ περισσότερο όσοι παραλάβαμε τις κοινωνίες του σήμερα, όσοι γκρινιάζαμε στους γονείς μας ότι μας κληροδότησαν με έναν άσχημο κόσμο. Τώρα είναι η ευκαιρία να τους δείξουμε πόσο διαφέρουμε.
Τη στιγμή που θα έχουμε αλλάξει τον ίδιο μας τον εαυτό, την ίδια στιγμή θα είμαστε απόλυτα εφοδιασμένοι για να αλλάξουμε συνολικά την κοινωνία μας. Αυτό ισχύει στα πάντα. Πιο επιτακτικά από ποτέ στο περιβάλλον, στον αληθινό μας πλούτο.
Η WWF κάνει την δική της προσπάθεια παρεμπόδισης των εξορύξεων και μπορείς κι εσύ να την στηρίξεις υπογράφοντας στον σύνδεσμο Support.wwf.gr/action/say-no-to-oil.