Αφού πρώτα η ανθρώπινη δραστηριότητα συνέβαλε με κάθε τρόπο στην εξαφάνιση αμέτρητων ζώων στο πλανήτη, τώρα λειτουργεί με όρους δόκτορος Φρανκεστάιν, προσπαθώντας να τα φέρει πίσω…
Πρόσφατα εδώ στο menshouse αναλύσαμε ένα θέμα που σχετίζεται με ένα τραγικό μέλλον του πλανήτη, με μια Γη που μετατρέπεται σε καθημερινή βάση σε ένα αφιλόξενο μέρος για είδη που είχαν παρουσία εκατομμυρίων ετών, πριν εμφανιστεί ο «σοφός» (κατ’ όνομα) άνθρωπος, ο homo sapiens ως παμφάγο, αδηφάγο και ακόρεστο ον να καταστρέψει τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα.
Ποτέ στην ιστορία του πλανήτη δεν συνέβη χειρότερο κακό από αυτόν. Με εξαίρεση ίσως εκείνον τον κομήτη ή αστεροειδή ή οτιδήποτε άλλο ήταν τέλος πάντων το ιπτάμενο αντικείμενο του οποίου η τροχιά συναντήθηκε με αυτή του πλανήτη, σε ένα ραντεβού θανάτου για τους δεινόσαυρους και όχι μόνο.
Η ανθρώπινη δραστηριότητα μέσω της κλιματικής αλλαγής, του φαινομένου του θερμοκηπίου, την διαρκή μόλυνση στου περιβάλλοντος και την αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων έχει δημιουργήσει ένα εφιαλτικό σκηνικό. Μια ιστορία στην οποία ο δολοφόνος είναι γνωστός και μόνο ένας, ενώ τα θύματά του αναρίθμητα.
Λένε πως ο άνθρωπος πληρώνει ακριβά την επιθυμία του να μπει στα χωράφια του Θεού (ή απλά της φύσης, για τους λιγότερο πιστούς), μπορεί όμως από τύψεις ή ακριβώς εξαιτίας αυτής της τάσης του να το «παίζει» Θεός να επιχειρεί την μεγαλύτερη «νεκρανάσταση» της ιστορίας!
Εδώ και κάποια χρόνια ολοένα και περισσότεροι επιστήμονες –και μάλιστα σε πολλά διαφορετικά ταυτόχρονα και παράλληλα project- επιχειρούν αυτό που έμοιαζε αδύνατο πριν ανακαλυφθεί το DNA και προχωρήσει η αποκωδικοποίηση του γενετικού υλικού που κουβαλά κάθε ζωντανός οργανισμός. Ακόμη και κάποιος που δεν βρίσκεται πια στην ζωή.
Εδώ και πάνω από μία δεκαετία –και σε διαφορετικά σημεία του κόσμου- ομάδες επιστημόνων προσπαθούν να επαναφέρουν στη «ζωή» είδη που έχουν εξαφανιστεί εδώ και πολλά χρόνια, ακόμη και αιώνες. Ίσως το κίνητρό τους να είναι το κυνήγι της δόξας, ένα νόμπελ ενδεχομένως, αν και για κάποιους από αυτούς ενδεχομένως να είναι οι… τύψεις ο λόγος που κινεί τις προσπάθειές τους. «Αφού εμείς οι άνθρωποι φέρουμε την ευθύνη για την εξαφάνισή τους, οι ίδιοι πρέπει να διορθώσουμε τα λάθη μας», υποστηρίζουν, την ώρα που άλλοι κάνουν λόγο για μια αφύσικη διαδικασία, την οποίας τα κίνητρα δεν είναι καθόλου αγνά.
Πριν μερικά χρόνια επιστήμονες κατόρθωσαν μέσω κλωνοποίησης να δώσουν ζωή σε έναν αίγαγρο των Πυρηναίων, αλλά το μικρό που γεννήθηκε δεν μπόρεσε να μείνει ζωντανό παρά μόνο μερικές ώρες. Ωστόσο αυτό μάλλον πείσμωσε παρά αποθάρρυνε τους γενετιστές των οποίων τα φιλόδοξα σχέδια δεν σταματούν σε πρόσφατα εξαφανισμένα είδη, αλλά επεκτείνονται ακόμη και στην «νεκρανάσταση» θηλαστικών όπως τα μαμούθ!
Η αποκρυπτογράφηση του DNA άνοιξε νέους δρόμους σε αυτήν την διφορούμενη και αμφιλεγόμενη ανθρώπινη απόπειρα. Μέχρι να συμβεί αυτό οι προσπάθειες εξαντλούνταν στο επιλεκτικό ζευγάρωμα συγγενών ειδών τα οποία ήταν όσο το δυνατόν πιο κοντά σε εκείνο που εξαφανίστηκε. Ήδη από το 1983 στην Αφρική επιχειρείται κάτι τέτοιο με το κουάγκα, ένα είδος ζέβρας που δεν υπάρχει πια, ενώ αντίστοιχες απόπειρες έχουν γίνει με πολλές ράτσες βοοειδών, αλλά και τον διάσημο (αλλά νεκρό πια) «Μοναχικό Τζορτζ», τον τελευταίο εκπρόσωπο γιγαντιαίων χελωνών των Γκαλαπάγκος, ο οποίος όμως αρνιόταν πεισματικά μέχρι τον θάνατο του να ζευγαρώσει.
Πλέον όλη η έρευνα περιστρέφεται γύρω από το γενετικό υλικό που έχει απομείνει από είδη που δεν υπάρχουν πια, όπως για παράδειγμα με τον Τίγρη της Τασμανίας, είδος που χάσαμε ως πλανήτης οριστικά πριν από έναν αιώνα.
Στην Βραζιλία τρέχει ήδη ένα πρόγραμμα δημιουργίας μιας βάσης dna, μιας αποθήκης κυττάρων από είδη που δεν έχουν εξαφανιστεί ακόμη, αλλά βρίσκονται πολύ κοντά στην εξαφάνιση. Με αυτόν τον τρόπο η επιστημονική κοινότητα, ή έστω ένα κομμάτι της, επιχειρεί να προλάβει τα χειρότερα και να είναι προετοιμασμένη για το πιο εφιαλτικό (αλλά δυστυχώς και πλέον πιθανό) σενάριο, σύμφωνα με το οποίο είναι θέμα χρόνου η καταστροφή.
Σε όλα τα παραπάνω υπάρχει ένας σοβαρός αντίλογος. Πολλοί είναι εκείνοι που στέκονται με σκεπτικισμό απέναντι σε τέτοιες απόπειρες, τις οποίες δεν αποδίδουν στην προσπάθεια του ανθρώπου να διορθώσει λάθη του παρελθόντος, αλλά στην ματαιοδοξία του. Αυτό που υποστηρίζουν είναι πως όλος αυτός ο κόπος επί της ουσίας δεν θα έχει το παραμικρό νόημα ή σημασία. Όπως λένε, από τη στιγμή που το φυσικό περιβάλλον έχει αλλοιωθεί σε τέτοιο βαθμό, κανένα από αυτά τα ζώα που θα έρθουν από τον «άλλο κόσμο» δεν θα έχει θέση στον σημερινό. Δίχως την δυνατότητα να επιστρέψουν στη φύση, θα είναι καταδικασμένα να ζήσουν (όσο ζήσουν) ως μουσειακά είδη, υπό καθεστώς αιχμαλωσίας, σε μια «βιτρίνα» που θα έχει ως μοναδικό στόχο να νιώσουμε εμείς οι άνθρωποι –ως είδος- λίγο λιγότερο ένοχοι για τις καταστροφές που έχουμε προκαλέσει.
Σε εκείνο που πάντως φαίνεται για την ώρα να συμφωνούν όλοι είναι η ανάγκη δημιουργίας μιας σύγχρονης «Κιβωτού», όχι του Νώε, αλλά της επιστήμης. Μιας βάσης, δηλαδή, που θα φιλοξενεί dna από κάθε γνωστό είδος σήμερα. Με την ευχή ότι μια μέρα θα είμαστε σε θέση όχι μόνο να φέρουμε πίσω στη ζωή ζώα ή φυτά που εξαφανίστηκαν και κινδυνεύουν με εξαφάνιση, αλλά ταυτόχρονα θα είμαστε αρκετά «σοφοί» ώστε να τους δώσουμε την ποιότητα ζωής την οποία προόριζε για αυτά η φύση πριν την «βιάσουμε». Ένα project που τρέχει ήδη από το 2015, φιλοξενώντας στους -80 βαθμούς Κελσίου την τελευταία ελπίδα της ανθρωπότητας.