Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να αντιπαθήσει κανείς την Αθήνα. Κάποιοι απ΄αυτούς τους λόγους αποτελούν και επιχείρημα για την παθολογική αγάπη που της έχουν κάποιοι. Αν το καλοσκεφτείτε, η πλειονότητα των λόγων αυτών έχει στη ρίζα της το οδικό δίκτυο.
Ειδικά το κέντρο της πόλης και οι περιοχές στη σκιά της Ακρόπολης ζουν μια ανυπόφορη κατάσταση. Το πρόβλημα σαφώς είναι η ελάχιστη παιδεία, και δη οδηγική, που έχει ο μέσος Έλληνας. Ο ίδιος άνθρωπος μπορεί ως πεζός να είναι μια χαρά άνθρωπος, όμως όταν μπαίνει πίσω από το τιμόνι, δεν βλέπει το όχημα ως ένα μέσο διευκόλυνσης. Το βλέπει ως ένα μανιφέστο με τίτλο “η πόλη μου ανήκει, είμαι ελεύθερος να κάνω ό,τι γουστάρω”.
Κι από τη στιγμή που η κουτσαβακική νοοτροπία του Έλληνα δεν φτιάχνεται ούτε με λοβοτομή, μπορεί να του “επιβληθεί” η αλλαγή. Πώς; Το σχέδιο του Δήμου Αθηναίων για πεζοδρόμηση σημαντικών οδών του ιστορικού κέντρου είναι εχέγγυο της αλλαγής.
Πιο συγκεκριμένα, το πλάνο του Κώστα Μπακογιάννη που στην ουσία θέλει να υλοποιήσει αστικά στοιχεία που έπρεπε να έχουν πραγματωθεί από το 1990, θέλει την απελευθέρωση από ΙΧ 8 μεγάλων δρόμων και την διαπλάτυνση του πεζοδρομίου σε μερικούς ακόμα, ώστε το ιστορικό κέντρο να γίνει αντάξιο του πολιτιστικού πλούτου της πρωτεύουσας και να κάνει την Αθήνα ένα τουριστικό καταφύγιο.
Αναλυτικά οι δρόμοι όπου θα απαγορεύεται η κυκλοφορία ΙΧ, εκτός από οχήματα του δήμου είναι:
- Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας στο σύνολό της από τη Λεωφόρο Αμαλίας έως τη Λεωφόρο Βασ. Κωνσταντίνου, συνολικού μήκους 700μ.
- Οδός Ηρώδου Αττικού στο σύνολό της από τη Λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας έως τη Λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου, συνολικού μήκους 630μ.
- Οδός Αθηνάς στο σύνολό της, από την Πλατεία Ομονοίας έως την Πλατεία Μοναστηρακίου, συνολικού μήκους 800μ.
- Οδός Ερμού στο τμήμα από την Οδό Αιόλου έως την πλατεία Αγίων Ασωμάτων, συνολικού μήκους 540μ.
- Οδός Μητροπόλεως στο σύνολό της από την οδό Φιλελλήνων έως την Οδό Αιόλου συνολικού μήκους 600μ.
- Οδός Αιόλου στο τμήμα από την οδό Μητροπόλεως έως την οδό Ερμού συνολικού μήκους 40μ.
- Οδός Ρήγα Φεραίου (μεταξύ Βιβλιοθήκης και Πανεπιστημίου Αθηνών) στο σύνολό της από την οδό Πανεπιστημίου έως την οδό Ακαδημίας, συνολικού μήκους 110μ.
- Οδός Σίνα στο τμήμα από την οδό Πανεπιστημίου έως την οδό Ακαδημίας, συνολικού μήκους 150μ. Παραμένει λεωφορειόδρομος, αλλά αλλάζει η κατεύθυνση κυκλοφορίας, έτσι ώστε να εξυπηρετεί τις νέες διαδρομές των λεωφορειακών γραμμών.
Κάνοντας μια ανάγνωση των παραπάνω, καταλαβαίνει κανείς πως Σύνταγμα, Πλατεία Ομονοίας, Θησείο και Πλάκα θα “ανασάνουν”. Ειδικά η Αθηνάς και η Μητροπόλεως με την Αιόλου αναμένεται να αλλάξουν εξ ολοκλήρου όψη και αίσθηση άπαξ και εφαρμοστεί το πλάνο, με το όραμα να θέλει την απόλαυση της Ιστορίας της πόλης από τον Αθηναίο και τον τουρίστα, σε μια μόνο βόλτα. Ειδικά τα μουσεία, όπως το Αρχαιολογικό, θα επωφεληθούν σημαντικά από τις αλλαγές και θα αναδειχθεί η ευκαιρία που προσφέρουν στον ντόπιο και τον τουρίστα.
Ιδανικό σενάριο γι΄αυτή τη βόλτα είναι να γίνει με ποδήλατο ή με τα πόδια, κάτι που δεν πρόκειται να προσφέρει μια ευκαιρία αναβάθμισης της ζωής του Αθηναίου, καταπώς φάνηκε και από την άθληση στα κεντρικά πάρκα στο διάστημα της καραντίνας. Είναι και μια ανάγκη που έχει τονιστεί από τον ΠΟΥ ως προς το ζήτημα των ατυχημάτων και δυστυχημάτων στον δρόμο.
Πριν λίγους μήνες είχαμε δει πως το Όσλο είχε καταφέρει να έχει μόλις 1 θάνατο στην άσφαλτο για το 2019. Η αιτία γι΄αυτό ήταν πως είχε μειώσει τους δρόμους στο κέντρο της πόλης, είχε αυξήσει τους πεζοδρόμους και τους ποδηλατόδρομους, ενώ ταυτόχρονα είχε μειώσει και το όριο ταχύτητας. Αυτομάτως, με αυτή την κίνηση είχε “σβήσει” τα τροχαία ανάμεσα σε ΙΧ και πεζό.
Αυτός είναι και ο στόχος του Δήμου Αθηναίων, ο οποίος θα πετύχει κι άλλα οφέλη. Πολύ σημαντικό ότι θα γίνει αρκετά πιο προσβάσιμο το κέντρο για άτομα ΑμΕΑ, ενώ υπάρχει και το οικονομικό όφελος.
Καθώς με την πεζοδρόμηση, διαπλάτυνση πεζοδρομίων ή απελευθέρωση δρόμων από ΙΧ θα εξοικονομηθούν συνολικά 50.000 τ.μ., θα δημιουργηθεί διαθέσιμος χώρος και για την επιχειρηματικότητα, αλλά και για την αύξηση της τουριστικής ροής στην πρωτεύουσα, η οποία προ κορωνοϊού παρέμενε ως επί το πλείστον στις 2-3 ημέρες και μετά ο τουρίστας έφευγε για τα νησιά.
Πάνω σε αυτόν τον άξονα, είναι εξίσου σημαντικό να μην επιτρέψει και στα καταστήματα που κάνουν delivery την “παράβαση” του σχεδίου και να τους υποχρεώσει να παραδίδουν με ποδήλατα ή πατίνια. Άλλωστε, μια βόλτα στο κέντρο αρκεί για να δει κανείς πως τα πεζοδρόμια είναι γεμάτα με μηχανάκια, ιδίως επί της Πανεπιστημίου και της Ακαδημίας.
Ο κ. Μπακογιάννης ανακοίνωσε πως οι αλλαγές αυτές θα γίνουν αρχικά σε πιλοτικό στάδιο και θα εκτιμηθεί μετά από συγκεκριμένο διάστημα το ποιόν της αλλαγής, ώστε να γίνει Περιβαλλοντική Μελέτη και να γίνει με κάθε επισημότητα η ανάπλαση του κέντρου που θα μετατρέψει την Αθήνα σε πόλη ισότιμη με πόλεις που βλέπουμε στο εξωτερικό και θαυμάζουμε, όπως η Φρανκφούρτη, το Μόναχο, το Βερολίνο, η Βιέννη, η Πράγα, η Κοπεγχάκη, το Άμστερνταμ, η Μπρατισλάβα κ.α.
Για να γίνει αντιληπτό το όφελος αυτής της αλλαγής, αξίζει να αναφερθεί πως στο Όσλο για παράδειγμα, οι ατμοσφαιρικοί ρύποι από οχήματα μειώθηκαν από το 35 στο 27% σε μια δεκαετία, ενώ αυξήθηκε και ο δείκτης ευτυχίας των κατοίκων που είχαν την πόλη στα χέρια τους και μπορούσαν να περπατήσουν τις γειτονιές τους.
Φυσικά, για να γίνει αποδεκτό από τον πεισματάρη και μη δεκτικό στις αλλαγές Αθηναίο, θα πρέπει αυτό το σχέδιο να προσφέρει μια ικανοποιητική εναλλακτική σε αυτόν που χρησιμοποιούσε το όχημα και να τον πείσει πως το περπάτημα ή η ποδηλασία μπορούν μόνο να τον ενισχύσουν. Κι αυτό το λέμε καθώς σε κάποιες πόλεις στο εξωτερικό (όπως στο Μέχικο Σίτι) η εφαρμογή απαγόρευσης οχημάτων από το κέντρο δεν πέτυχε και οι δήμαρχοι αναγκάστηκαν να συμβιβάσουν κάπως τις αρχικές επιλογές τους.