Η Novavax θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες ανερχόμενες δυνάμεις στον τομέα της ιδιωτικής υγείας. Και αυτό είναι μάλλον αναμενόμενο: ζούμε την εποχή της πανδημίας, οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες ανταγωνίζονται η μια την άλλη πάνω στο ποιο εμβόλιο θα είναι πιο αποτελεσματικό και εν μέσω βιαστικών συμπερασμάτων αποφάσεων με ρίσκο, εκείνη καταφέρνει το ακατόρθωτο: Να φτιάξει ένα πρωτεϊνικό εμβόλιο με 100% αποτελεσματικότητα στην πρόληψη μέτριας και σοβαρής νόσησης και περίπου 93% – έναντι νέων παραλλαγών.
Έχει επίσης πρωτόγνωρα μεγάλη διάρκεια προστασίας από τον κορωνοϊό και μάλιστα, με τις δοκιμές να μην έχουν γίνει όπου κι όπου αλλά στην ιδιαιτέρως απαιτητική κοινωνία της Μεγάλης Βρετανίας, μιας από τις χώρες δηλαδή όπου έχει μεταλλαχθεί ο ιός.
Αν το έλεγε κανείς αυτό πριν έξι μήνες στον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Novavax, Στάνλεϊ Ερκ, ο τελευταίος θα τον κοιτούσε με ένα μείγμα δυσπιστίας και ελπίδας. Εκείνης της ελπίδας που οριακά θες να πάψει να υπάρχει μέσα σου διότι από τις πολλές αποτυχίες έχεις βαρεθεί να την συντηρείς. Και όμως: όλα αυτά είναι πραγματικότητα για την Novavax και ο Ερκ, ο ισχυρός άντρας της, μπορεί να απολαύσει ένα πλουσιοπάροχο μέλλον. Και να σκεφτεί κανείς ότι πριν έξι μήνες, όταν και η Novavax ξεκίνησε πειράματα για το εμβόλιο κατά του κορωνοιού, η κατάσταση ήταν οριακή: η εταιρία δεν άντεχε άλλες αποτυχίες και είτε θα πετύχαινε τώρα είτε θα έβαζε λουκέτο.
Άλλωστε, η ιστορία των αποτυχιών της Novavax είναι μια πολύ παλιά ιστορία, τουλάχιστον 15 χρόνων πριν. Τότε που το βασικό της προϊόν ήταν μία κρέμα για τις εξάψεις της εμμηνόπαυσης, μια κρέμα ωστόσο που δεν πουλούσε τίποτα και είχε οδηγήσει την Novavax να φλερτάρει με την πτώχευση, μόλις ένα χρόνο μετά την ίδρυσή της!
Η σκέψη να κάνει στροφή η εταιρία, να μην επιμείνει στη συγκεκριμένη κρέμα και να επιχειρήσει να διακριθεί στον τομέα των εμβολίων ήταν μια μάλλον σωστή σκέψη. Όμως αυτό δεν έφτανε. Διότι η μια αποτυχία διαδεχόταν την άλλη με τέτοιο τρόπο που θα φανταζόταν κανείς πως μια ανώτερη δύναμη είχε βάλει στο μάτι την εταιρία.
Η Novavax επιχείρησε να δημιουργήσει εμβόλιο εναντίον του HIV, του SARS, της γρίπης των χοίρων, του Εμπολα και ένα σωρό άλλων ασθενειών. Κάθε φορά τα αρχικά αποτελέσματα των δοκιμών ήταν ελπιδοφόρα και κάθε φορά ερχόταν η αποτυχία καθώς είτε τα εμβόλια αποτύγχαναν στην επόμενη φάση είτε οι επιδημίες έφταναν στο τέλος τους μέχρι να δημιουργηθούν και δεν υπήρχε πια ανάγκη για αυτά.
Η Novavax έχανε διαρκώς σε πολλαπλά επίπεδα. Καταρχήν, χρηματικά από επενδύσεις που δεν ευδοκιμούσαν αλλά και σε επίπεδο φήμης και σε επίπεδο ηθικού των υπαλλήλων της, αφού έδινε αγώνα να τους κρατήσει στα πόστα τους και να μην αποχωρήσουν.
Το 2014 η Novavax εξαγόρασε μία εταιρεία από τη Σουηδία που παρήγαγε ένα φάρμακο από τον φλοιό ενός δέντρου της Χιλής. Στόχος της ήταν να βελτιώσει την ανοσολογική αντίδραση που θα προκαλούσαν τα μελλοντικά της εμβόλια. Χρησιμοποιώντας την συγκεκριμένη ουσία, η Novavax ξεκίνησε να ερευνά εμβόλια για τον αναπνευστικό ιό RSV, ο οποίος ευθύνεται για τη νοσηλεία περίπου 58.000 μικρών παιδιών κάθε χρόνο στις ΗΠΑ και πολλές φορές είναι θανατηφόρος.
Ο Στάνλεϊ Ερκ ήταν εξαιρετικά αισιόδοξος πως η ώρα της λύτρωσης είχε φτάσει και έτσι άρχισε να διπλασιάζει το απόθεμα του εμβολίου, πολύ προτού ολοκληρωθούν οι δοκιμές και έρθει η έγκριση. Μετά από ένα χρόνο, το εμβόλιο αποτύγχανε στην τελική δοκιμή φάσης 3. Μια μέρα αργότερα περίπου το ένα τρίτο του προσωπικού απολύθηκε.
Η Novavax έγινε αληθινό ανέκδοτο. Μια από τις χειρότερες μέρες στη ζωή του Στάνλεϊ Ερκ ήρθε όταν εξαιτίας της κακής του φήμης, μόλις τρία άτομα τον άκουσαν όταν έκανε ομιλία σε ένα μεγάλο βιομηχανικό συνέδριο. Εκείνος ωστόσο πίστευε πως μια μέρα θα έρθει η μεγάλη δικαίωση και δεν έκλεινε την εταιρία. Η εποχή της πανδημίας εν τέλει λειτούργησε αντίστροφα για αυτόν και την εταιρία του σε σχέση με όλο τον υπόλοιπο πλανήτη: αντί να ζει μια κόλαση, πλέον ζει στον παράδεισο! Επιτέλους, η Novavax μοιάζει να είναι ο «παίκτης» που ο ιδιοκτήτης οραματιζόταν τα τελευταία 16 χρόνια και μια νέα εποχή ξημερώνει για την πάλαι ποτέ ασήμαντη φαρμακευτική εταιρία.
Το εμβόλιο της για τον κορωνοϊό είναι 100% αποτελεσματικό στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών και θανάτων, έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια προστασίας, είναι σούπερ αποτελεσματικό απέναντι στις μεταλλάξεις και είναι το πιο ισχυρό και με την καλύτερη αντοχή για μεταφορά και διανομή από οποιοδήποτε άλλο. Μάλλον λοιπόν έχουμε τον μεγάλο νικητή στην κούρσα των πιο αποτελεσματικών εμβολίων και είναι το μεγάλο αουτσάιντερ…