Από λανθασμένες ατάκες, να φαν’ κι οι κότες. Ο Θεόδωρος Πάγκαλος είπε αρκετά που μπήκαν σε λάθος βάση στη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας, αλλά είπε και πράγματα που τώρα τα ζητούν σχεδόν όλοι, τότε όμως γινόταν λόγος για ανεργία και ευτελισμό ανθρώπων.
Καλώς ή κακώς, τα κράτη είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να πρέπει από καιρού εις καιρό να ξεβολεύονται κάποιοι λίγοι. Αυτό θα δώσει μια ώθηση στην οικονομία και την κοινωνία για να εξελιχθούν.
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος ίσως ήταν από τους τελευταίους που είχαν το δικαίωμα να ομιλούν, δεδομένου ότι είχε θέσεις ευθύνης και εξουσία στις εποχές που το δημόσιο χρήμα διασπαθιζόταν και πού διαμοιραζόταν σε δημόσιους φορές και οργανισμούς, τη χρησιμότητα των οποίων αμφισβήτησε ο ίδιος το 2010 και το 2011.
«Τα περισσότερα υπουργεία είπαν ότι δεν γνωρίζουν τέτοιους φορείς, ότι θέλουν να μελετήσουν το θέμα, ότι δεν έχουν χρόνο να ασχοληθούν….Για το λόγο αυτό γίνεται το Μητρώο των δημόσιων φορέων, ώστε αν θέλουμε να ασκήσουμε τέτοιες πολιτικές να απευθυνόμαστε στο Μητρώο όχι στα υπουργεία», είχε δηλώσει τότε ο Πάγκαλος.
Συνολικά 75 φορείς είχε βάλει στο στόχαστρο ο Θεόδωρος Πάγκαλος και η τότε κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, με τον τότε Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης να επιχειρεί για μια σπάνια φορά – και φυσικά με το μαστίγιο του ΔΝΤ και της Τρόικας – να σπάσει το απόστημα του κρατισμού, της κρατικοδίαιτης αντίληψης που δεν εκλείπει ποτέ.
75 δημόσιοι φορείς υπήρχαν χωρίς αντικείμενο δουλειάς. Ή το αντικείμενο τους ρυθμιζόταν από άλλον φορέα και δεν υπήρχε λόγος ύπαρξης για δύο φορείς με το ίδιο χαρτοφυλάκιο. Όπως πάντα όμως, όταν πας να ξεβολέψεις 100-200 και να δώσεις τέλος στην ρουφήχτρα του δημοσίου χρήματος που είναι αρκετοί στο payroll του δημοσίου, προκαλούνται αντιδράσεις.
Κι αυτές οι αντιδράσεις είναι πάντα πιο έντονες από την ησυχία της αποδοχής. Πήρε καιρό μέχρι να κλείσουν κάποιοι εξ αυτών των φορέων ή να συγχωνευτούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου, της οποίας το χαρτοφυλάκιο μεταβιβάστηκε στη νέα Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας και Χαρτοφυλακίου του υπουργείου Οικονομικών
Παρά την συμμετοχή του σε μια από τις χειρότερες κυβερνήσεις και στην πιο άσχημη περίοδο της μεταπολίτευσης, ο Θεόδωρος Πάγκαλος είχε ενίοτε το βλέμμα του μακριά. Και με αυτό το βλέμμα ήταν που είχε δει ότι το κράτος πρέπει άμεσα να μικρύνει. Πάνω από 600 εκατομμύρια θα σώζονταν ετησίως με την κατάργηση των 75 φορέων.
Το κρατικοδίαιτο τέρας όμως δε μπορεί να σταματήσει να θρέφεται από την αντίσταση στο παράλογο και στο κοινωνικά επιζήμιο.
Επιστρέφουν όλοι στο «Μαζί τα Φάγαμε» και αρνούνται την ανάμειξή τους στο μεγάλο φαγοπότι. Ναι, δεν έφαγαν όλοι το ίδιο. Αλλά στο τέλος της ημέρας, αν τρως από εκεί που δεν πρέπει, είτε φας λίγο είτε πολύ, από κάπου θα λείψει. Και, συνήθως, από κάπου πολύ πιο σημαντικά και αναγκαία για το κοινωνικό σύνολο.
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος δεν θα μείνει στην πολιτική Ιστορία του τόπου με τις καλύτερες των αναμνήσεων. Κι όχι άδικα. Αλλά υπό την πίεση της κοινωνικής κρίσης, ανέδειξε το πρόβλημα του Δημοσίου και του κρατικού μηχανισμού: η σοβιετικού τύπου σχέση του με τον πολίτη. Μια σχέση που η αναδυόμενη αντιπολίτευση τότε δεν θέλησε να διαταράξει.
12 χρόνια μετά την τότε πρόταση του για συγχώνευση ή κατάργηση, το τέρας του Δημοσίου εξακολουθεί να βρυχάται σε κάθε αποδυνάμωση. Κι αυτή δεν επέρχεται ποτέ.