Για την κατάσταση στις ελληνικές φυλακές, το πώς δηλαδή είναι τα πράγματα εκεί μέσα και τι συνθήκες επικρατούν πραγματικά, όλοι εμείς οι «απ’ έξω» μόνο γενικολογίες μπορούμε να πούμε. Είναι όμως κάτι που δεν σηκώνει ιδιαίτερη αμφισβήτηση πως μιλάμε για ιδρύματα που ο επιθετικός προσδιορισμός «σωφρονιστικά» περισσότερο κατ’ ευφημισμόν χρησιμοποιείται. Ο Βασίλης Δημάκης προσπάθησε να ξεφύγει από κάτι που συχνά είναι φαύλος κύκλος. Δυστυχώς δεν πρόλαβε να φτάσει μέχρι το τέλος μιας αξιοθαύμαστης πορείας προς μια αλλιώτικη ζωή, κόντρα στην αυτοεκπληρούμενη προφητεία του «αμετανόητου εγκληματία». Σε ηλικία μόλις 47 ετών βρέθηκε νεκρός στο κελί του, στον Κορυδαλλό.
Ήταν (γνωστός ως) ο «Ληστής με τα Καλάσνικοφ». Που εξέτιε ποινή κάθειρξης 44 ετών για ληστείες, παράνομη οπλοφορία και πλαστογραφία. Στην πορεία, έγινε το ιδανικό παράδειγμα για το ότι τελικά ένας «εκτός νόμου» μπορεί να στρίψει αλλού απ’ αυτόν που όλοι θεωρούν ως μονόδρομο για τους «του λόγου του».
Αρχικά και ενώ ήταν κρατούμενος στις φυλακές Γρεβενών, αποφάσισε να ολοκληρώσει τη φοίτησή του στο λύκειο, αποφοιτώντας μάλιστα ως αριστούχος με βαθμό 19,9. Εν συνεχεία, έδωσε πανελλαδικές εξετάσεις και μάλιστα πέρασε στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ. Προκειμένου να του επιτραπεί να παρακολουθεί μαθήματα στο Πανεπιστήμιο, έκανε απεργία πείνας. Τελικά το αίτημά του έγινε δεκτό. Έκανε κι άλλες απεργίες πείνας και δίψας, στην πορεία των ετών. Να ήταν αυτό που εξασθένισε την υγεία του και να του κόστισε τη ζωή; Να συνέβη κάτι άλλο; Αυτήν την ώρα μόνο εικασίες μπορούμε να κάνουμε.
Αυτό πάντως που είναι πια πασίδηλο είναι πως όλα αυτά τα χρόνια ήταν θαρρείς και το σύστημα δεν ήθελε με τίποτα αυτό το «έξω από κουτί» που εξέφραζε στην πράξη. Αντιμετωπίστηκε με εχθρότητα από τους αρμόδιους φορείς ο Βασίλης Δημάκης. Με εκδικητικότητα και αυστηρότητα. Μετακινήσεις σε απόμακρες φυλακές, άρνηση να μειωθεί η διάρκειας της ποινής του ή να κουβαλάει στο κελί του υλικά όπως laptop και στικάκι.Παρότι έδειχνε συνεχώς στην πράξη πως είχε αλλάξει. Ήταν λες και ενοχλούσε ο Βασίλης Δημάκης που ήθελε να είναι διαφορετικός, που δεν υποτάχθηκε στη μοίρα του, που πάλεψε έμπρακτα για το δικαίωμα των κρατούμενων στη μόρφωση, στην επανένταξη.
Στα τόσα μηνύματα που ανέβηκαν στα social media μετά την είδηση του χαμού του, ξεχώρισε ένα (στο Facebook), από τον καθηγητή του στο Πανεπιστήμιο, Γιάννη Τασόπουλο. Έγραψε τα εξής:
«Ο Βασίλης Δημάκης υπήρξε φοιτητής μου. Ο θάνατός του με λύπησε βαθύτατα. Ήταν άνθρωπος νοήμων, με πάθη και ευαισθησία, αλλά έκανε εγκληματικά λάθη. Κάθε τέτοιος άνθρωπος που πεθαίνει στη φυλακή για τις πράξεις του, ενώ προσπάθησε να βρει μια διέξοδο προς την ομαλή κοινωνική ζωή μέσα από το Πανεπιστήμιο και τη μόρφωση, έστω και αν τελικά αποτυγχάνει, εμένα με συγκινεί. Η προσπάθεια μετρά πιο τραγικά όταν καταλήγει στην πτώση. Πάνω από όλα ήταν φοιτητής μου: αυτόν τον Β. Δημάκη γνώρισα».
Ο Βασίλης Δημάκης θα μείνει στις μνήμες ως ένας άνθρωπος που προσπάθησε να τα βάλει με κάτι συχνά δαιδαλώδες και σκοτεινό όπως το ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα. Προφανώς δεν ήταν «άγιος». Ήταν, όμως, ένας άνθρωπος που πάλεψε για να βελτιωθεί. Για τα δικαιώματα, τα δικά του και των συγκρατουμένων του. Είχε κοινωνική ενσυναίσθηση, είχε πείσμα, είχε θέληση, είχε – λένε όσοι τον γνώρισαν – μια ευγένεια ψυχής. Δυστυχώς όμως δεν είχε και το χρόνο που θα ήθελε, το χρόνο που θα έπρεπε.
Δεν τον ηρωοποιεί κανείς, δεν είναι αυτός ο σκοπός. Το νόημα είναι να απαιτήσουμε ένα σωφρονιστικό σύστημα που να εκπληρώνει το σκοπό του και όχι που να τιμωρεί, δίχως αναγνώριση στη δυνατότητα για μια δεύτερη ευκαιρία σε αυτούς που την αξίζουν, που την κυνηγούν. Αυτά θα έπρεπε να είναι αυτονόητα. Να τα ‘χαμε λυμένα ως κοινωνίες. Αλλά φαίνεται πως έχουμε μια τάση για συνεχή πισωγυρίσματα. Όπως η συζήτηση για τις αμβλώσεις που συχνά πυκνά ανοίγει ξανά…