Το απόλυτο success story, μια ασύγκριτη σαρωτική επέλαση. Τα πολύ φτηνά, αναλογικά και πρακτικά, προϊόντα τους κατακλύζουν την αγορά, ο κόσμος παραγγέλνει non stop. Temu και Shein κάνουν «πάρτι» εκεί έξω, παίρνοντας τη μερίδα του λέοντος στους τζίρους του ηλεκτρονικού εμπορίου. Διαλύοντας έτσι τον ανταγωνισμό και αποτελώντας μια ζωτική απειλή για πολλές ευρωπαϊκές, άρα και ελληνικές επιχειρήσεις.
Η αγορά αυτορυθμίζεται και όποιος δεν προσαρμόζεται «πεθαίνει»; Τέτοιου είδους «θέσφατα» μάλλον δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται σε αυτήν την περίπτωση. Γιατί ο «αγώνας» δεν παίζεται στα ίσα, τελικά. Οι 2 μεγάλες ασιατικές πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου Temu και Shein φαίνεται πως εφαρμόζουν σειρά αθέμιτων εμπορικών πρακτικών προκειμένου να διασφαλίζουν θέση leader στην αγορά.
Αυτό προκύπτει τουλάχιστον σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η ΕΣΕΕ (Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας). Έδωσε μάλιστα συγκεκριμένα παραδείγματα για το τι εννοεί «αθέμιτες εμπορικές πρακτικές». Αναλυτικά, 4 εξ αυτών:
- Τεχνητές εκπτώσεις (False Pricing): Εμφανίζουν πολύ υψηλές αρχικές τιμές που συνήθως δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική αξία του προϊόντος. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργούν την ψευδαίσθηση μιας μεγάλης έκπτωσης, παραπλανώντας έτσι τον καταναλωτή.
- Χρονόμετρα Αντίστροφης Μέτρησης (Fake Urgency): Χρησιμοποιούνται χρονόμετρα που μετρούν αντίστροφα, συνοδευόμενα από μηνύματα όπως «Μόνο για 5 λεπτά ακόμα», τα οποία επανέρχονται κάθε φορά που ο χρήστης επισκέπτεται ξανά τη σελίδα. Αυτή η τακτική ασκεί ψυχολογική πίεση και θεωρείται επιθετική πρακτική μάρκετινγκ.
- Έλλειψη ξεκάθαρης πληροφόρησης: Οι χρήστες δεν λαμβάνουν επαρκείς και σαφείς πληροφορίες σχετικά με τους όρους χρήσης της πλατφόρμας, ούτε υπάρχει η απαραίτητη διαφάνεια στη λειτουργία των συστημάτων σύστασης προϊόντων.
- Δωροκάρτες και «παιχνίδια ανταμοιβών» (Gamification): Οι χρήστες παροτρύνονται να συμμετάσχουν σε διασκεδαστικές δραστηριότητες με την προοπτική να κερδίσουν δωρεάν προϊόντα, υπό την προϋπόθεση ότι θα μοιραστούν συνδέσμους με φίλους ή θα πραγματοποιήσουν αγορές.
Όπως εξήγησε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Σταύρος Καφούνης: «Το 2024 Temu και Shein είχαν τζίρο στην Ελλάδα περί τα 600 εκατ. ευρώ, τα οποία χάθηκαν από τον κλάδο του ελληνικού εμπορίου, ήτοι το 20% της αγοράς στη χώρα μας. Άρα, ένα στα πέντε ευρώ του ηλεκτρονικού εμπορίου πηγαίνει στην Κίνα».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η ΕΣΕΕ, οι συνολικές απώλειες για την ελληνική οικονομία από τις συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού που δημιουργούν στο ελληνικό και κατ’ επέκταση ευρωπαϊκό λιανεμπόριο οι ασιατικές πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου, Temu και Shein εκτιμώνται πέριξ των 200 εκατ. ευρώ.
Ο αθέμιτος ανταγωνισμός από τις μεγάλες ασιατικές πλατφόρμες εκτιμάται ότι επιφέρει απώλειες 11,6 έως 13,8 εκατ. ευρώ σε φόρους, 4.725 έως 5.601 σε θέσεις εργασίας, 30 έως 35,5 εκατ. ευρώ σε ασφαλιστικές εισφορές, 7,6 έως 9 εκατ. ευρώ σε φόρο μισθωτών υπηρεσιών, 56,5 εκατ. ευρώ σε δασμούς, 105,7 έως 114,8 εκατ. ευρώ σε άμεσες απώλειες.
Η ραγδαία εξάπλωση και η επιβολή των Temu και Shein στην ευρωπαϊκή αγορά δεν είναι απλά αποτέλεσμα ανταγωνισμού τιμών, αλλά και μιας στρατηγικής που πολλές φορές πατάει πάνω σε αμφιλεγόμενες μεθόδους. Η πίεση που ασκούν στις τοπικές επιχειρήσεις είναι τεράστια, αφού οι τελευταίες αδυνατούν να ανταγωνιστούν τόσο σε κόστος όσο και σε ταχύτητα. Αυτό οδηγεί σε σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας και μειωμένες δυνατότητες ανάπτυξης για τους εγχώριους παραγωγούς και εμπόρους.
Παράλληλα, η έλλειψη διαφάνειας και οι αθέμιτες πρακτικές που χρησιμοποιούνται από τις πλατφόρμες αυτές δημιουργούν ένα αθέμιτο περιβάλλον για τον καταναλωτή, που συχνά δεν έχει πλήρη εικόνα για την ποιότητα, τις συνθήκες παραγωγής ή ακόμα και τη γνησιότητα των προϊόντων. Η ανάγκη για αυστηρότερους κανονισμούς και πιο διαφανείς πολιτικές στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου γίνεται πλέον επιτακτική, ώστε να διασφαλιστεί ένας δίκαιος ανταγωνισμός και η προστασία του καταναλωτή.