Από τα λίγα νομικίστικα πράγματα που ξέρω, οι νομικές παραβάσεις διαχωρίζονται σε πταίσματα, πλημμελήματα και κακουργήματα ανάλογα με την ποινή που επισύρουν. Υπάρχουν όμως και κάποια εγκλήματα που ο νόμος δεν τα ορίζει. Σωστό ή λάθος, δεν είμαι ο αρμόδιος να το κρίνω. Σωστά θεωρώ εγώ. Είναι αυτά που το αίσθημα του νόμου ίσως αναγνωρίζει ως ανταποδοτική δικαιοσύνη και όχι ως αδικία. Αλλά ως κοινωνίες αποφασίσαμε από καιρό να σβήσουμε το οφθαλμόν αντί οφθαλμού. Το έγκλημα στη Ζάκυνθο από τον 26χρονο που σκότωσε τον πατέρα του επαναφέρει τη συζήτηση.
Για όσους δεν έχετε παρακολουθήσει το τι έγινε, ένας 26χρονος πυροβόλησε τρεις φορές τον 70χρονο πατέρα του όταν ανακάλυψε ότι κακοποιούσε σεξουαλικά τα δύο ετεροθαλή και ανήλικα αδέλφια του. Κάτι που είχε κάνει και στον ίδιο όταν ήταν μικρός. Η σκέψη του λαϊκού αισθήματος είναι «του άξιζε του αλήτη». Όπως είχε εκφραστεί και στην υπόθεση της μικρής Άννι. Το λαϊκό αίσθημα εκφράστηκε με το χειροκρότημα προς τον 26χρονο καθώς οι αρχές τον μετέφεραν ενώπιον της δικαιοσύνης. Κάτι αντίστοιχο θυμάμαι είχε γίνει προ ετών στην Παιανία με ένα παλικάρι που σκότωσε αμυνόμενος τον δολοφόνο της μητέρας του.
Σχεδόν ίδια χαρακτηριστικά με τη Ζάκυνθο. Και το λαϊκό αίσθημα καλά κάνει και αντιδρά όπως αντιδρά. Γι΄αυτό υπάρχει. Η δικαιοσύνη όμως και όσοι επιλέγουμε να την ερμηνεύσουμε, οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε όσα λέμε και γράφουμε. Υπάρχει κανείς λογικός να μην δικαιολογεί έστω και λίγο μέσα του την πράξη του νεαρού;
Το αδιέξοδο της δικαιοσύνης όμως είναι ακριβώς αυτό. Αν αποφασίσεις να χαλαρώσεις τα λουριά για μια περίπτωση, όσο κι αν το αξίζει αυτή, μπαίνεις σε επικίνδυνα μονοπάτια. Γιατί στη Ζάκυνθο ενώπιον της δικαιοσύνης θα κάτσει ένας νεαρός που η λέξη «εγκληματίας» είναι άδικο να του αποδοθεί. Που μια άλλη ηθική δικαιολογεί και συγχωρεί την πράξη του.
Μια εγκληματική πράξη που ήρθε για να σταματήσει μια πολύ χειρότερη εγκληματική πράξη που γινόταν μάλιστα και κατά συρροήν. Ως κοινωνίες αποφασίσαμε πριν χρόνια ότι η αντεκδίκηση και η θανατική ποινή δεν ανήκουν στα ιδεώδη μας. Γιατί στην ουσία η δολοφονία του 70χρονου είναι μια μορφή θανατικής ποινής. Όσο κι αν όλοι μας θα νιώθαμε την ανάγκη να σκοτώσουμε ένα τέτοιο τέρας, η ερμηνεία του δικαίου δεν μπορεί να υποβαθμίζει το γράμμα του νόμου. Μπορεί να το συνεπικουρεί και να το τροφοδοτεί.
Αν ο 26χρονος δεν δολοφονούσε τον 70χρονο και τον οδηγούσε στο εδώλιο, τι θα γινόταν πιθανότατα; Θα έτρωγε πολλές φορές ισόβια, μέχρι που θα πέθαινε. Σωφρονισμός στην περίπτωση του δεν θα υφίστατο επί της ουσίας. Κι επειδή βρισκόταν σε αυτή την ηλικία, ίσως να μην ήταν αρκετή η τιμωρία του. Όπως ούτε αρκετή είναι ο θάνατος. Του παίρνει πολύ γρήγορα τα κρίματα.
Κάτι τέτοιες περιπτώσεις όπως αυτή στη Ζάκυνθο έρχονται να μας υπενθυμίσουν τη δύσκολη θέση της δικαιοσύνης και του δικαστή. Το ότι η δικαιοσύνη δεν μπορεί να είναι τυφλή, αλλά ούτε και να μοιράζει συγχωροχάρτι. Πρέπει να βρίσκει την χρυσή τομή για να δικαιώνει όλες τις πλευρές και να προσφέρει τον σωφρονισμό όπου μπορεί να αναπτυχθεί.
Έρχεται κυρίως να δείξει σε εμάς τους εξωτερικούς παρατηρητές πόσο εύκολα λέμε κάτι και πόσο εύκολα ή δύσκολα θα το κάναμε. Μας δείχνει με πόση άνεση αποτινάζουμε την κοινωνική μας ευταξία και υπακοή. Κι αυτό είναι καλό γιατί μας δίνει τη δυνατότητα να μάθουμε να μην ξεμακραίνουμε πολύ απ΄αυτή. Να αντιλαμβανόμαστε ότι ακόμα δεν έχουμε υποτάξει το άγριο ον μέσα μας. Αν για τη δικαιοσύνη είναι μια δύσβατη πορεία, για εμάς είναι γόνιμη. Κι ίσως εκεί να πρέπει να εστιάζει ατομικά ο καθένας από εμάς. Γιατί μπορούμε να δίνουμε στο νόμο όποια θεωρία θέλουμε, αλλά την εφαρμογή του την αποφασίζει άλλος.