Μετά από σχεδόν 3,5 χρόνια περιπλάνησης στις ελληνικές θάλασσες, ο «Τυφώνας» επέστρεψε στην Κρήτη από όπου ξεκίνησε το ταξίδι του το 2019, με στόχο να προστατέψει τον θησαυρό αυτό του τόπου, δηλαδή της παραλίες του, μαζεύοντας τα δικά μας σκουπίδια.
Σε αυτό το ταξίδι μαζεύτηκαν συνολικά 480 τόνοι σκουπιδιών… Νούμερο ασύλληπτο, αλλά απολύτως ενδεικτικό του κακού που προκαλεί η ανθρώπινη δραστηριότητα στις θάλασσές μας, οι οποίες –μην ξεχνάμε- αποτελούν βασική πηγή εισοδήματος για τους Έλληνας, με τον τουρισμό να αποτελεί -διαχρονικά πια- την βαριά βιομηχανία της χώρας.
Ο «Τυφώνας» ή «Typhoon» όπως είναι το όνομά του, είναι ένα εντυπωσιακό πλοίο μήκους 72 μέτρων, το οποίο κατασκευάστηκε στην Νορβηγία και πλέον βρίσκεται στην Ελλάδα για αυτόν τον συγκεκριμένο και ειδικό σκοπό, μετά από την «στρατολόγησή» του από το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λαζαρίδης. Η λειτουργία του ιδρύματος άρχισε πριν 8 χρόνια, δηλαδή το 2015, με βασικό στόχο να βοηθήσει σε διάφορα σύγχρονα προβλήματα, με αυτό της ρύπανσης να αποτελεί ένα από τα πλέον σημαντικά.
Φυσικά σε αυτόν τον «πόλεμο» για την προστασία του περιβάλλοντος οι συμμαχίες έχουν κομβική σημασία και μέσα σε αυτό το πλαίσιο το ίδρυμα συνεργάζεται με μια σειρά από άλλους φορείς. Το «Typhoon Project» έχει δημιουργήσει πλέον πολύ στενούς δεσμούς με το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών για τη μελέτη των βενθικών απορριμμάτων στον Σαρωνικό και τον Θερμαϊκό Κόλπο, όπως και με την Ερευνητική Ομάδα Θαλάσσιας Τηλεπισκόπησης του Πανεπιστήμιο Αιγαίου για τον εντοπισμό και τη χαρτογράφηση πλαστικών χρησιμοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία.
Το πλοίο βρίσκεται καθ’ όλη την διάρκεια του έτους εν πλω και ρίχνει άγκυρα μόνο προκειμένου να καθαρίσει το πλήρωμά του τις ακτές, ιδιαίτερα εκείνες τις απομακρυσμένες των οποίων η πρόσβαση είναι δύσκολη ή ακόμη και αδύνατη με οποιονδήποτε άλλο τρόπο. Το «Typhoon» διαθέτει πέντε ταχύπλοα τα οποία μεταφέρουν κάδους πολύ μεγάλης χωρητικότητας και συνήθως σε αυτά επιβαίνων περίπου 8 με 10 άτομα τα οποία καθαρίζουν παραλίες και ακτές από απορρίμματα. Παράλληλα διαθέτει και κατάλληλο εξοπλισμό ακόμη και για υποβρύχιες δράσεις.
Το προσωπικό, που υπερβαίνει τα 30 άτομα, πραγματοποιεί δύο βάρδιες καθαρισμού παραλιών την ημέρα, χωρίς βέβαια αυτό να συμβαίνει πάντα, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις που απαιτείται η παραμονή του για πολύ μεγαλύτερη χρονική διάρκεια. Χαρακτηριστικό, άλλωστε, είναι το παράδειγμα της Λήμνου το καλοκαίρι του 2021, όταν χρειάστηκε να παραμείνει για τρεις ολόκληρους μήνες, εξαιτίας των δυνατών ρευμάτων που δυσκόλευαν το έργο του. Φεύγοντας είχε συλλέξει τρεισήμισι τόνους σκουπιδιών…
Συνολικά σε αυτά τα 3,5 χρόνια που κράτησε αυτό το ταξίδι, μαζεύτηκαν 480 τόνοι απορριμμάτων, οι οποίοι μεταφέρθηκαν πίσω στο πλοίο. Εκεί, στο τεράστιο κατάστρωμά του, άρχισε μια δεύτερη αλλά εξίσου δύσκολη και σημαντική διαδικασία. Το πλήρωμα ζυγίζει, καταγράφει και ακολούθως ξεχωρίζει τα σκουπίδια. Κάποια από αυτά αποθηκεύονται εκεί, εφόσον κριθούν κατάλληλα για συμβατική ταφή, ενώ για όσα είναι εφικτή η ανακύκλωσή τους, γίνεται συμπίεσή τους έως ότου περάσουν στο επόμενο στάδιο κι έτσι κάποια από αυτά οδεύουν σε δομές ανακύκλωσης και άλλες σε αντίστοιχες ορθής απόρριψης.
Το «Typhoon Project» είναι ένα πρόγραμμα μοναδικό παγκοσμίως, με την ιδέα να ανήκει στον ίδιο τον Αθανάσιο Λασκαρίδη ο οποίος μέσα από τα δικά του ταξίδια διαπίστωσε την έκταση του προβλήματος και βλέποντας μπροστά συνειδητοποίησε ότι μόνο χειρότερα θα γίνονται τα πράγματα εφόσον δεν υπάρξουν δράσεις και πρωτοβουλίες.
Φυσικά ο νούμερο ένα εχθρός των θαλασσών μας παραμένει το πλαστικό και ιδιαίτερα εκείνο μιας χρήσης. Μιλώντας πρόσφατα στην «Καθημερινή» η δρ Αγγελική Κοσμοπούλου, εκτελεστική διευθύντρια του ιδρύματος, η οποία μόνο την περασμένη χρονιά συμμετείχε σε δράσεις διάρκειας 130 ημερών, περιέγραψε καλύτερα από όλους την κατάσταση με τα σκουπίδια, τονίζοντας: «Υπερέχουν συσκευασίες τροφίμων, νερών και απορρυπαντικών, κομμάτια φελιζόλ, νάιλον, αποτσίγαρα και υπολείμματα της αλιευτικής δράσης. Εχουμε συναντήσει ακόμα ψυγεία, καρότσια σούπερ μάρκετ, καθίσματα αυτοκινήτων και σκαφών, παπούτσια, κλουβιά, ακόμα και πλαστές ταυτότητες, κομμένες και πεταμένες».
*Το οπτικοακουστικό υλικό είναι από το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λαζαρίδης