«Αναταράξεις καθαρού αέρα»: Ο μεγαλύτερος φόβος των αεροσυνοδών δεν δίνει κανένα σημάδι πριν χτυπήσει

Τρόμος για τους επιβάτες

Οι αναταράξεις κατά την διάρκεια μιας πτήσης δεν αποτελούν κάποιο σπάνιο φαινόμενο. Για την ακρίβεια είναι μάλλον συχνές και συνήθως δεν προκύπτει κίνδυνος από αυτές καθώς δεν είναι κάτι και πολύ διαφορετικό από τις λακκούβες που ενδεχομένως συναντήσει ένα αυτοκίνητο στο δρόμο. Εκτός κι αν πρόκειται για λεγόμενες «αναταράξεις καθαρού αέρα» οι οποίες έρχονται εκεί που δεν το περιμένει κανείς.

Σχεδόν όλοι όσοι έχουν βρεθεί σε αεροσκάφος έχουν έρθει αντιμέτωποι με τις αναταράξεις οι οποίες σπανιότατα προκαλούν σοβαρά προβλήματα, πέραν βέβαια της δεδομένης ανασφάλειας των επιβατών. Αυτή η φοβία είναι μεν δικαιολογημένη για ανθρώπους που δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένη με την αεροπλοΐα, αλλά από την άλλη είναι δεδομένο ότι πρόκειται για ένα φυσικό φαινόμενο και τίποτα παραπάνω.

Ακόμη και όταν οι αναταράξεις δίνουν την αίσθηση ότι είναι ιδιαίτερα έντονες, οι πιλότοι δεν ανησυχούν ιδιαίτερα και τις αντιμετωπίζουν με τον ίδιο τρόπο που θα έκανε ένας απλός οδηγός αυτοκινήτου όταν θα ερχόταν σε επαφή με μια λακκούβα ή ένα σημείο του οδοστρώματος που δεν είναι σε τέλεια κατάσταση. Άλλωστε οι αναταράξεις πολύ συχνά συμβαίνουν σε μεγάλα υψόμετρα, ακόμη και άνω των 30 χιλιάδων ποδιών (περίπου 10 χιλιόμετρα από την επιφάνεια του εδάφους) κι έτσι το πλήρωμα έχει όλη την χρονική άνεση να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες.

Επιπλέον, κυβερνήτες και συγκυβερνήτες είναι σε θέση να αναγνωρίσουν πότε θα μπουν σε «επικίνδυνη ζώνη» για αναταράξεις, έχοντας λάβει κατά την διάρκεια της εκπαίδευσής τους και μερικά απλά και βασικά μαθήματα φυσικής.

Οι αναταράξεις προκαλούνται όταν θερμές μάζες αέρα διαστέλλονται από τον ήλιο με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα ανοδικό ρεύμα. Κάτι που συμβαίνει κυρίως σε περιοχές με υψηλές κορυφές, χωρίς φυσικά αυτό να είναι απαραίτητο και προαπαιτούμενο. Απλά το φαινόμενο είναι πιο συχνό σε κορυφογραμμές παρά σε κοιλάδες. Όταν αυτό το θερμό ανοδικό ρεύμα φτάσει σε μεγάλο ύψος, αρχίζει να ψύχεται και είναι πιθανό να μετατραπεί ακόμη και σε σύννεφο.   Με βάση τα όργανα μέτρησης υψομέτρου, θερμοκρασίας, ατμοσφαιρικής πίεσης και με τις καιρικές συνθήκες ήδη γνωστές, οι πιλότοι μπορούν να αντιληφθούν το ενδεχόμενο αναταράξεων και έτσι ενημερώνουν τους ιπτάμενους φροντιστές και εκείνοι με την σειρά τους τους επιβάτες. Συνήθως μάλιστα σε αυτές τις περιπτώσεις δίνεται η εντολής πρόσδεσης με ζώνες ασφαλείας, με την σχετική ένδειξη να ανάβει ξανά.

Ωστόσο υπάρχει και μια άλλη μορφή αναταράξεων πολύ πιο ύπουλη κι επομένως επικίνδυνη. Πρόκειται για τις «αναταράξεις καθαρού αέρα» για τις οποίες δεν υπάρχει κάποια ένδειξη την οποία μπορεί να λάβει υπόψη του ο κυβερνήτης για να προετοιμάσει το αεροσκάφος, το πλήρωμα και τους επιβάτες. Όταν συμβούν, πάντως, συνήθως δεν είναι μεγάλης διάρκειας και το μόνο που προκαλούν είναι δυσφορία σε όσους βρίσκονται στον αέρα.

Όμως κάποιες φορές τα φαινόμενα είναι πολύ έντονα και μεγαλύτερης διάρκειας, με αποτέλεσμα το αεροπλάνο να χάσει πολύ ύψος για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, σε σημείο που να δίνει την εντύπωση μιας ελεύθερης πτώσης.

Και πάλι επαναλαμβάνουμε ότι στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν ελλοχεύει πραγματικός κίνδυνος ασφάλειας, πέραν του γεγονότος ότι επειδή όλοι είναι απροετοίμαστοι για κάτι τέτοιο, είναι πιθανό να υπάρξουν τραυματισμοί, ακόμη και σοβαροί για τους επιβάτες που δεν φορούν ζώνη ασφαλείας και κυρίως για τους αεροσυνοδούς οι οποίοι πάντως έχουν λάβει ειδική εκπαίδευση ώστε να φροντίσουν τους εαυτούς τους και τους επιβάτες.