Και να που έφτασε ξανά αυτή η εποχή του χρόνου: Πανελλήνιες εξετάσεις. Για τη φετινή χρονιά, η πρεμιέρα έγινε την περασμένη Παρασκευή (30/5) με το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας. Γέννησε (δημιουργική…) συζήτηση το κατά πόσο μπορεί να εκληφθεί ως και… τρολάρισμα το γεγονός ότι οι μαθητές κλήθηκαν να γράψουν ένα άρθρο σχετικά με τους τρόπους που το (ελληνικό) σχολείο καλλιεργεί τη δημιουργικότητα. Το ακριβώς αντίθετο δηλαδή από αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα. Παρότι – και αυτό οφείλουμε να το πούμε – υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι εκπαιδευτικοί εκεί έξω που (προσπαθούν να) κάνουν όσο το δυνατόν καλύτερα τη δουλειά τους κάτω από άκρως αντίξοες συνθήκες.
Ο γνωστός συγγραφέας – μεταφραστής Νίκος Σαραντάκος πάντως, από μεριάς του, έφερε στην επιφάνεια μια λεπτομέρεια που κανείς (ή σχεδόν) δεν είχε παρατηρήσει από το θέμα που δόθηκε στις Πανελλήνιες. Τι; Ότι υπήρχε ορθογραφικό λάθος στο κείμενο που δόθηκε στους μαθητές προς ανάπτυξη. Να πώς το έθεσε στο Twitter:
«Και ορθογραφικό λάθος είχε το φετινό θέμα της Γλώσσας στις Πανελλαδικές! Στο 2ο κείμενο, 2η παράγραφος: της ευφυίας, γράφει. Ναι, αλλά θέλει διαλυτικά: ευφυΐα, αλλιώς θα προφερόταν “εφία”».
Και ορθογραφικό λάθος είχε το φετινό θέμα της Γλώσσας στις Πανελλαδικές! Στο 2ο κείμενο, 2η παράγραφος: της ευφυίας, γράφει. Ναι, αλλά θέλει διαλυτικά: ευφυΐα, αλλιώς θα προφερόταν “εφία”. pic.twitter.com/be0g9TBuIQ
— Nikos Sarantakos (@nikosarantakos) May 30, 2025
Το ήξερες; Εμείς, θα στην πούμε την αμαρτία μας και ειλικρινείς μαζί σου θέλουμε να είμαστε, ιδέα δεν είχαμε πως απαιτούνται διαλυτικά στη λέξη «ευφυΐα». Κι αυτό καθότι – καταπώς μετέπειτα διαβάσαμε – το «υι» δεν αποτελεί δίψηφο φωνήεν (ή δίφθογγο, καταπώς το έλεγαν οι πιο παλιοί), όπως για παράδειγμα στη λέξη «υιοθεσία» όπου προφέρεται ως ένας φθόγγος (ι), αλλά προφέρεται ως δύο φθόγγοι, με δύο δηλ. (ι). Με τον ίδιο κανόνα ορθογραφίας, τα σωστά είναι ιδιοφυΐα, μεγαλοφυΐα, μυϊκός, μπαίνουν δηλαδή και εδώ διαλυτικά. Επειδή, ξαναλέμε, πρέπει να ξεχωρίζουν ηχητικά τα (ι).
ΟΚ, προφανώς και δεν είναι ένα λάθος για… σκότωμα. Γράφονται και ακούγονται «τέρατα» κατά καιρούς, αυτό είναι ως και χαριτωμένο στη σύγκριση. Αλλά δεν παύει να είναι λάθος. Και ΟΚ, αν το κάναμε μεταξύ μας, δεν θα πείραζε δα και ιδιαίτερα. Όμως επειδή μιλάμε για Πανελλήνιες και μάλιστα για το μάθημα της Γλώσσας, η αυξημένη ευαισθησία είναι δικαιολογημένη. Πώς να ζητάς από τα παιδιά το άριστο όταν ούτε εσύ ο ίδιος το διαθέτεις; Σαν να τους ζητάς να γράψουν για τη δημιουργικότητα στα ελληνικά σχολεία ένα πράμα…