Ένα από κριτήρια για την αξιολόγηση μιας ταινίας από το κοινό – όχι το πιο σημαντικό, αλλά σίγουρα με κάποια αξία – είναι η διαχρονικότητά της. Υπό αυτή την έννοια «ο Εξολοθρευτής» του 1984 θα πρέπει να θεωρείται σήμερα all time clasic, διότι δεν ήταν απλώς διαχρονικό, αλλά προφητικό. «Είναι σχεδόν, με έναν αστείο τρόπο, πιο επίκαιρο τώρα από ό,τι ήταν όταν κυκλοφόρησε», έχει δηλώσει πολύ εύστοχα ο ίδιος ο δημιουργός του, Τζέιμς Κάμερον, καθώς η ραγδαία εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης έχει φέρει στο προσκήνιο την κινδυνολογία σχετικά με το αν θα μπορούσε να συμβεί το ίδιο που εκείνος εξιστόρησε στο σενάριο της ταινίας.
«Οι μηχανές αναδύθηκαν από τις στάχτες της πυρηνικής φωτιάς. Ο πόλεμός τους για την εξόντωση της ανθρωπότητας μαίνονταν για δεκαετίες, αλλά η τελική μάχη δεν θα γινόταν στο μέλλον. Θα γινόταν εδώ, στο παρόν μας. Απόψε…», αναφέρεται στο ξεκίνημα της ταινίας και μετά από την πρώτη σκηνή, όπου κρανία σκελετών συνθλίβονται κάτω από τις ερπύστριες ρομποτικών τανκ και κάνες που ξερνούν λέιζερ σημαδεύουν ανθρώπινες φιγούρες που τρέχουν να σωθούν.
Βρισκόμαστε στο έτος 2029, στο Λος Άντζελες, ύστερα από έναν πυρηνικό πόλεμο. Οι ΗΠΑ είχαν αναθέσει ολόκληρο τον αμυντικό τους μηχανισμό σε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης, το Skynet. Κάποια στιγμή το Skynet απέκτησε υπερνοημοσύνη – δική του σκέψη – και ξεκίνησε έναν παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο. Στο τέλος αυτού, κυρίαρχοι στη Γη ήταν ο στρατός ρομπότ του Skynet, έχοντας υποτάξει το ανθρώπινο γένος.
Οι επιζώντες της ανθρωπότητας όμως ξεκινούν εξέγερση εναντίον τους. Χάρη στην ηγεσία ενός άνδρα, ονόματι Τζον Κόνορ, η ανθρώπινη αντίσταση βρίσκεται κοντά στη νίκη. Προκειμένου να απαλλαχθεί από τον Κόνορ, το Skynet στέλνει ένα T-800 (Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ) στο 1984 για να σκοτώσει τη μελλοντική μητέρα του Τζον, τη Σάρα (Λίντα Χάμιλτον), πριν μείνει έγκυος. Η αντίσταση ανταποκρίνεται στέλνοντας πίσω τον Κάιλ (Μάικλ Μπιν) για να προστατέψει τη Σάρα.
«Σας προειδοποίησα το 1984, αλλά δεν ακούσατε», έχει δηλώσει επίσης ο Κάμερον, το σενάριο του οποίου ενσαρκώνει πλέον το μεγαλύτερο φόβο των ειδημόνων της τεχνητής νοημοσύνης.
Ο Τζέφρι Χίντον είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτών. Γνωστός ως «νονός της τεχνητής νοημοσύνης», ο βραβευμένος με Νόμπελ επιστήμονας υπολογιστών και πρώην στέλεχος της Google, έχει κινδυνολογήσει επανειλημμένα, εκφράζοντας έντονες ανησυχίες ότι η τεχνολογία στην οποία συνέβαλε καθοριστικά ενδέχεται να απειλήσει την ανθρωπότητα. Το Δεκέμβρη του 2024 είχε εκτιμήσει ότι υπάρχει πιθανότητα 10-20% να εξαλειφθεί μέσα στα επόμενα 30 χρόνια το ανθρώπινο είδος. Και την περασμένη εβδομάδα, μιλώντας στο συνέδριο Ai4 στο Λας Βέγκας, αμφισβήτησε τις μεθόδους με τις οποίες οι τεχνολογικές εταιρείες προσπαθούν να διασφαλίσουν ότι τα συστήματα ΑΙ θα παραμείνουν «υποτακτικά» στους ανθρώπους.
Ο κάτοχος Νόμπελ Φυσικής το 2024, Τζέφρι Χίντον
«Αυτό δεν πρόκειται να δουλέψει. Θα είναι πολύ πιο έξυπνα από εμάς. Θα βρουν κάθε τρόπο να το παρακάμψουν», τόνισε, προβλέποντας ότι τα συστήματα AI θα φτάσουν σύντομα στο επίπεδο της γενικής τεχνητής νοημοσύνης (AGI), αποκτώντας υπερευφυΐα. «Παλαιότερα υπολογίζαμε ότι αυτό θα συμβεί σε 30 με 50 χρόνια, αλλά σήμερα μια λογική εκτίμηση είναι μεταξύ των επόμενων 5 και 20 ετών»!
Ο Χίντον, ο οποίος το 2023 έγινε πρωτοσέλιδο όταν παραιτήθηκε από τη θέση του στην Google για να μιλήσει πιο ανοιχτά για τους κινδύνους που εγκυμονεί η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, προέβη και σε μια γλαφυρότατη παρομοίωση. Προειδοποίησε ότι στο μέλλον τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσαν να ελέγχουν τους ανθρώπους με την ίδια ευκολία που ένας ενήλικας δωροδοκεί ένα τρίχρονο παιδί με καραμέλα. Ήδη, εντός του 2024 καταγράφηκαν παραδείγματα AI που εξαπάτησαν, παραπλάνησαν ή «έκλεψαν» για να πετύχουν στόχους. Σε μία περίπτωση, μοντέλο AI φέρεται να προσπάθησε να εκβιάσει τον χειριστή του, μηχανικό, με πληροφορίες για εξωσυζυγική σχέση που ανακάλυψε σε email, ώστε να μην αντικατασταθεί!
Τι θα μπορούσε να συμβεί σύμφωνα με τον Χίντον για να ανακόψει την πορεία προς το… τρομακτικό άγνωστο; Αυτό που βλέπει ως λύση είναι να ενσωματωθούν «μητρικά ένστικτα» στα μοντέλα, ώστε να «νοιάζονται πραγματικά για τον άνθρωπο» ακόμη και όταν γίνουν πιο ισχυρά και ευφυή. Να καλλιεργηθεί δηλαδή στις μηχανές η ενσυναίσθηση. «Το μόνο παράδειγμα που έχουμε για κάτι πιο έξυπνο που ελέγχεται από κάτι λιγότερο έξυπνο είναι η μητέρα που καθοδηγείται από το μωρό της», είπε χαρακτηριστικά, επαναλαμβάνοντας ότι το να επιχειρούμε να καταστήσουμε την ΑΙ υποτακτική στον άνθρωπο δεν θα λειτουργήσει. «Όταν γίνουν αρκετά έξυπνα, θα αναπτύξουν γρήγορα δύο υποστόχους: να παραμείνουν ζωντανά και να αποκτήσουν περισσότερο έλεγχο».
Ο Χίντον είναι πρωτοπόρος των νευρωνικών δικτύων που άνοιξαν τον δρόμο για την έκρηξη της AI και τονίζει ότι έχει μείνει και ο ίδιος έκπληκτος από την ταχύτητα με την οποία εξελίσσεται η τεχνολογία. «Μετανιώνω που εστίασα αποκλειστικά στο πώς θα κάνουμε την AI να δουλέψει. Μακάρι να είχα σκεφτεί και τα ζητήματα ασφάλειας», λέει εν είδει αυτοκριτικής και προσπαθεί τώρα να εξιλεωθεί, επικοινωνώντας σε όλο τον κόσμο ότι αυτό που λάμπει δεν είναι απαραίτητα χρυσός…